zksync چیست و چرا اهمیت دارد؟

مقدمه

مقیاس‌پذیری اتریوم (یا در واقع کمبود آن)، همواره یکی از مشکلات مهم صنعت بلاکچین بوده است. با اینکه ETH 2.0 می‌تواند این شبکه را بهبود بخشد، ولی هنوز هیچ کس نمی‌داند که چه زمانی این نسخه از اتریوم راه‌اندازی می‌شود. تا زمان محقق شدن کامل این موضوع، راه‌حل‌هایی مثل سیستم‌های لایه دوم zksync که به ارائه امکانات مختلف با هدف حل این مشکلات می‌پردازند، بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. با ما همراه باشید تا به معرفی و بررسی کامل zksync بپردازیم.

zksync چیست؟

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۶۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

به طور کلی zksync بخشی از راه حل‌های لایه دوم به نام rollups است که بر بستر بلاکچین اتریوم ایجاد شده است. zksync با استفاده از تکنولوژی zkRollup دانش صفر (zero-knowledge) و با قابلیت دسترسی به داده‌های بلاکچین ایجاد شده است. نتیجه این تکنولوژی این است که کاربران می‌توانند دارایی خود را از طریق ZkSync بدون دغدغۀ جابه‌جایی بین لایه‌ها، آدرس‌ها و غیره انتقال دهند.

علاوه بر این، سیستم zksync برای کاربر و همچنین توسعه‌دهندگان نیز هیجان‌انگیز است. مزایایی مثل کارمزد کمتر، بهبود تجربه کاربری کیف پول‌ها و خدمات و بهینه‌سازی‌های مختلف در حوزه دیفای از جمله دلایلی است که سیستم لایه دوم zksync را مهم کرده است. این پروژه لزوم حضور شخص ثالث را حذف و تأیید آنی را امکان‌پذیر کرده است. همچنین کارمزدها را 99% کاهش داده و باعث شده است که پرداخت‌ها با همان آدرس‌های کیف پول یا قرارداد هوشمند انجام بگیرند.

مزایای سیستم لایه دوم zksync

همان‌طور که اشاره شد، سیستم zksync بدون به خطر انداختن امنیت و کاهش کنترل کاربر روی دارایی‌ها، به طرز قابل توجهی کارمزد پرداختی شبکه اتریوم را کاهش می‌دهد. اما این همه مزایای این راه‌حل نیست. در ادامه به دیگر مزایای آن اشاره می‌کنیم:

• کارمزد کم: با استفاده از این سیستم، کاربر تنها 1% از کارمزد واقعی اتریوم را می‌پردازد که ارزان‌تر از بسیاری از سیستم‌های دیگر است.
• سرعت بالا: این سیستم می‌تواند بیش از 2000 تراکنش در ثانیه را پردازش کند، در حالی که لایه اول تنها قادر به پردازش 14 تراکنش در ثانیه است.
• امنیت بالا: امنیت این سیستم توسط خود بلاکچین اتریوم تأمین می‌شود.
• تراکنش‌های بدون دردسر: به سادگی و با سرعت بالا می‌توان ارزهای دیجیتال را از لایه 1 به لایه دوم zksync انتقال داد.
• مقاومت در برابر سانسور: کاربر می‌تواند هر زمانی که بخواهد دارایی خود را به لایه اول انتقال دهد.

امنیت و حریم شخصی در zksync

نکته حائز اهمیت در رابطه با سیستم لایه دوم zksync این است که این راه‌حل هیچ‌ گونه لایه امنیتی یا حفاظت از حریم شخصی اضافه‌ای را ارائه نمی‌کند. در واقع این شبکه همانند اتریوم کاملاً شفاف است و هیچ‌ گونه تغییری در آن صورت نگرفته است. با این‌ حال، تیم سازنده این سیستم معتقد است که حریم شخصی باید جدی گرفته شود و در واقع یکی از عوامل مهم برای پذیرش همگانی بلاکچین است.

حفاظت از حریم شخصی در سیستم لایه دوم zksync غیرممکن نیست ولی نیاز است که به طور پیش‌فرض و به صورت یک قابلیت داخلی فعال شود. همچنین اضافه کردن قابلیت حریم شخصی، کمی به کارمزد تراکنش‌ها اضافه می‌کند. البته در حال حاضر تمرکز اصلی تیم سازنده بر مقیاس پذیری سیستم zksync است اما در آینده به مسئله امنیت و حریم شخصی نیز رسیدگی خواهند کرد.

نسخه اول zksync

اولین نسخه از سیستم لایه دوم zksync همین حالا نیز در شبکه اصلی فعال است. البته لازم به ذکر است که هنوز جای زیادی برای بهبود وجود دارد؛ زیرا تیم سازنده قصد دارند کتابخانه‌های Atomic Swap را تکمیل کنند و آن را بهبود ببخشند، امکان ادغام با کیف پول Numio را فراهم نمایند و قبل از هر به‌روزرسانی مهمی فرآیند بررسی امنیتی را کامل سازند. نکته بدیهی این است که در آینده بهینه‌سازی‌های زیادی در این پروتکل انجام خواهد گرفت؛ زیرا تیم سازنده همواره برای بهبود تجربه کاربری در تلاش هستند.

سخن پایانی

در آخر لازم به ذکر است که پروتکل zksync توسط شرکت Matter Labs توسعه یافته است. این شرکت، سرمایه لازم برای تحقیق و توسعه این پروتکل را از بنیاد اتریوم و سرمایه‌گذاران شخصی و نهادی مختلفی مثل Union Square Ventures به دست آورده‌اند. گفتنی است که این پروتکل اولین بار در سپتامبر 2020 شروع به کار کرده است.

همچنین در رابطه با برنامه‌های پیش روی سیستم لایه دوم zksync باید اضافه کرد که تیم سازنده این پروتکل قصد دارد در آینده امکان لیست توکن بدون مجوز، ادغام با کیف پول‌ها و صرافی‌های بیشتر، پشتیبانی از قرارداد هوشمند و چندین ویژگی دیگر را به zksync اضافه کند. همچنین گفته شده است که در آینده یک توکن بومی هم برای این پروتکل عرضه خواهد شد که البته بعید است در آینده نزدیک شاهد عرضه آن باشیم.