ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) چیست؟ همه چیز درباره محبوب‌ترین پلتفرم‌ نسل سوم

مقدمه

ارزهای دیجیتال بسیار پیشرفت کرده‌اند و دارند تمام بازارهای اقتصاد سنتی را به حاشیه می‌رانند. امروزه شاهد ظهور نسل سوم ارزهای دیجیتال هستیم. نسل سوم ارزهای دیجتال در تلاش‌اند که بعضی از مشکلات ارزهای دیجیتال قدیمی‌تر را برطرف کنند. اصلی‌ترین مشکلی که ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) تلاش می‌کند آن را برطرف کند، مشکل مقیاس پذیری است.

در این مطلب، تیم زیلیکا را معرفی می‌کنیم، تکنولوژی، جامعه کاربران و ارزش آن در زندگی روزمره را نیز توضیح می‌دهیم. وقتی خواندن این مطلب تمام شود، تمام چیزهایی را که در مورد یکی از جذاب‌ترین ارزهای دیجیتال امسال ارزش دانستن دارند، خواهید فهمید. اول از مقدمات شروع می‌کنیم؛ اینکه ارز دیجیتال زیلیکا چیست و از کجا آمده است؟

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۶۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) چیست؟

چند سالی است که همیشه تعداد قابل‌توجهی کوین یا ارز دیجیتال در حال عرضه به بازار هستند. با وجود این همه کوین، تشخیص اینکه کدام یک آنها درست کار می‌کنند، کار دشواری است. اگر قرار باشد این موضوع که یک کوین جدید واقعی است یا قلابی را بررسی کنیم، لازم است به چهار مسأله مهم توجه داشته باشیم:

• تیم توسعه‌دهنده: آیا سازندگان، سوپراستارهای تکنولوژی محسوب می‌شوند یا عده‌ای تازه‌کار؟
• تکنولوژی: آیا کوین، کار جدید و جذابی انجام می‌دهد یا فقط یک کپی از بیت کوین است؟
• جامعه کاربران: آیا کوین، هواداران زیاد و یک جامعه توسعه‌دهندگان عالی دارد؟
• ارزش و کاربرد کوین در زندگی روزمره: آیا کوین، مفید است؟ آیا جهان به آن احتیاج دارد؟

اگر یک ارز دیجیتال بتواند به هر یک از این سؤال‌ها جواب مثبت بدهد، آن وقت به احتمال زیاد درای آینده خوبی است. آیا ارز دیجیتال زیلیکا می‌تواند از این آزمون موفق بیرون بیاید؟ در این مطلب جواب این پرسش را می‌دهیم.

زیلیکا (Zilliqa) در سال 2017 به دست گروهی از متخصصان کامپیوتر و دانشگاهیان ساخته شد. تیم توسعه آن توسط پراتیک ساکسنا (Prateek Saxena) از دانشگاه کالیفرنیا، و سینشو دانگ (Xinshu Dong) و امریت کومار (Amrit Kumar) از دانشگاه سنگاپور مدیریت می‌شود. با اینکه این تیم تجربه خیلی گسترده‌ای در دنیای ارز دیجیتال ندارد، از پشتیبانی کارشناسان شبکه‌های معتبری مثل کایبر (Kyber) برخوردار است.

وبسایت ارز دیجیتال زیلیکا آن را «پلتفرم بلاکچین نسل بعد» معرفی می‌کند. اما این چه معنایی دارد؟ خیلی ساده، زیلیکا یک بلاکچین سریع و پیشرفته‌تر از موارد مشابه است. بیت کوین نسل اول ارزهای دیجیتال بود، پلتفرم‌هایی مثل اتریوم نسل دوم بودند و پلتفرم‌های جدیدتر مثل آی‌او‌تی‌ای‌ (IOTA) و زیلیکا (Zilliqa) نسل سوم محسوب می‌شوند.

پلتفرم‌های نسل سوم به دنبال آن هستند که بعضی از مشکلات ارزهای دیجیتال قدیمی‌تر را برطرف کنند. اصلی‌ترین مشکلی که ارز دیجیتال Zilliqa تلاش می‌کند آن را برطرف کند، مشکل مقیاس پذیری است.

ارز دیجیتال Zilliqa امیدوار است مشکل مقیاس پذیری را با سیستمی تحت عنوان شاردینگ (Sharding: خرد کردن) برطرف کند که در بخش بعد آن را توضیح می‌دهیم. زیلیکا اولین پلتفرمی است که از این سیستم استفاده می‌کند و این یکی از دلایل جذابیت آن در جامعه ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود. این جذابیت منجر به یک عرضه اولیه کوین (ICO) برنامه‌ریزی‌نشده زیلیکا در سال 2017 شد. کوین این شبکه زیل نام دارد که با نماد ZIL شناخته می‌شود.

عرضه اولیه کوین ارز دیجیتال زیلیکا

در پایان سال 2017، زیلیکا توانست 20 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خصوصی جذب کند. این یعنی آنها نیازی به استفاده از یک عرضه اولیه کوین برای توسعه این پلتفرم نداشتند.

به هر ترتیب تیم توسعه تصمیم گرفت به هر ترتیبی که شده یک عرضه اولیه کوین زیلیکا (ZIL) برگزار کند؛ چراکه افراد زیادی می‌خواستند در این پروژه درگیر شوند. عرضه اولیه کوین ZIL، 22 میلیون دلار در فاصله بین ماه‌های دسامبر تا ژانویه 2018 تأمین مالی کرد.

قبل از اینکه از نزدیک به نحوه کار زیلیکا بپردازیم، اجازه دهید کارکرد خوب آن را در بازار از زمان عرضه اولیه کوین آن بررسی کنیم.

آمار بازار ارز دیجیتال Zilliqa

حین عرضه اولیه کوین Zilliqa، قیمت هر توکن آن 0038/0 دلار بود.

عرضه کل ارز دیجیتال زیلیکا 6/12 میلیارد کوین است. این احتمال وجود دارد که زمانی که تمام عرضه توکن‌های آن وارد بازار شود و شبکه آن لایو شود، قیمت آن افزایش قابل توجهی پیدا کند.

تا به اینجا می‌دانید که ارز دیجیتال زیلیکا چیست. اما این ارز دیجیتال قرار است چه کاری انجام بدهد؟ برای جواب دادن به این پرسش‌ها لازم است به تکنولوژی آن نگاهی داشته باشیم.

ارز دیجیتال زیلیکا از تاریخ ۱۵ فوریه سال ۲۰۲۰ میلادی، از استاندارد ERC-20 به شبکه بلاکچین اصلی و اختصاصی خود منتقل شده است. به این معنا که نسخه ERC-20 زیلیکا دیگر منسوخ شده‌‌ است و کاربرانی که می‌خواهند ارز دیجیتال زیلیکای خود را به صورت آفلاین و ایمن ذخیره کنند، به یک کیف پول اختصاصی نیاز خواهند داشت.

تراکنش در این شبکه چگونه انجام می‌شود؟

برای اینکه بفهمید چه نکته خاصی در تکنولوژی Zilliqa وجود دارد، اول لازم است مشکلاتی را که قصد دارد برطرف کند، درک کنید. برای همین بهتر است نگاهی به نحوه کار تراکنش در یک شبکه‌ ارز دیجیتال کمتر پیشرفته داشته باشیم. برای مثال بیت کوین را بررسی می‌کنیم.

تراکنش‌های بیت کوین

پتی می‌خواهد برای سلما 10 بیت کوین بفرستد. در ادامه نحوه انجام این تراکنش در شبکه بیت کوین را مشاهده می‌کنید:

• پتی درخواست انتقال خود را به شبکه بیت کوین می‌فرستد که از چندین هزار کامپیوتر ساخته شده که به عنوان نود شناخته می‌شوند.

• درخواست پتی با اطلاعات تراکنش‌های کاربران دیگر توسط کاربران خاصی که ماینر خوانده می‌شوند، رمزنگاری و ترکیب می‌شود. این اطلاعات سپس به شکل گروهی در یک بلاک قرار داده می‌شود.
• ماینرها با یکدیگر در حدس زدن شماره کدی که از طرف پروتکل بیت کوین به بلاک کامل‌شده داده می‌شود، رقابت می‌کنند.
• اطلاعات بلاک برای تمام نودهای شبکه مخابره و ارسال می‌شود. اگر بیشتر از نصف نودها موافقت کنند، بلاک معتبر خواهد شد و می‌تواند به بلاک‌ چین اضافه شود.
• سلما 10 بیت کوین فرستاده‌شده از سوی پتی را دریافت می‌کند.

این فرآیند در هر تراکنش بیت کوین انجام می‌شود و زمان زیادی می‌برد. میانگین زمان تراکنش بیت کوین 10 تا 15 دقیقه است اما ممکن است تا یک ساعت هم طول بکشد. این همان مشکل مقیاس‌پذیری است که پیشتر در مورد آن بحث شد. شبکه بیت کوین تنها می‌تواند 3 تا 7 تراکنش را در ثانیه پردازش کند. این میزان در اتریوم که نسل بعدی محسوب می‌شود، به 20 تا 30 تراکنش می‌رسد. این در حالی است که تعداد تراکنش‌ها در تأمین‌کننده سنتی تراکنشی مثل ویزا به صورت میانگین 2000 تراکنش در ثانیه است و می‌تواند تا 000,24 تراکنش در ثانیه را نیز پوشش دهد.

الگوی متفاوتی از مقیاس‌پذیری

برای همین شبکه‌هایی مثل بیت کوین و اتریوم وقتی بزرگ‌تر می‌شوند، کُندتر می‌شوند. اگر به یاد بیاورید، تمام نودها در فرآیند تصمیم‌گیری در مورد اعتبار یک بلاک در این شبکه دخیل هستند. هر چه تعداد نودها در یک شبکه بیشتر باشد، فرآیند اتخاذ تصمیم در آن هم بیشتر طول می‌کشد.

با این حساب چه چیزی در ارز دیجیتال زیلیکا متفاوت است؟ پاسخ این پرسش همان ویژگی شاردینگ است.

شاردینگ (Sharding) چیست؟

ارز دیجیتال Zilliqa امیدوار است با کمک شاردینگ مشکل مقیاس‌پذیری را برطرف کند. شاردینگ شامل تقسیم شبکه Zilliqa به گروه‌هایی از نودها است که با عنوان شارد شناخته می‌شوند. هر شارد شامل 600 نود می‌شود. شاردها مانند شبکه‌های مینی‌بلاکچین فعالیت می‌کنند.

شاردها تراکنش‌ها را بیشتر به شکل مجزا از هم و نه گروهی، پردازش می‌کنند. این به آنها اجازه می‌دهد تراکنش‌های بسیار بیشتری را پردازش کنند. این همچنین یعنی با بزرگ‌ شدن شبکه، سرعت آن هم افزایش پیدا می‌کند. هر چه تعداد شاردهای بیشتری وجود داشته باشد، تراکنش‌های بیشتری هم امکان پردازش خواهد داشت.

در یکی از تست‌های خصوصی ارز دیجیتال زیلیکا در سال 2017 با استفاده 3 شارد تعداد 1218 تراکنش در ثانیه ثبت شده است. با استفاده از 3600 نود یا 6 شارد، شبکه تست زیلیکا توانست 2488 تراکنش را در ثانیه پردازش کند. سرعت تراکنش‌ها در شبکه تست عمومی نیز جالب است. شبکه آزمایش این ارز دیجیتال، 961 نود دارد که سرعت تراکنشی در حدود 100 تراکنش در ثانیه را به آن می‌دهد. به هر ترتیب، این نتایج چیزی حدود 10 برابر سرعت بیت کوین را ارائه می‌دهند.

پس می‌توان گفت شاردینگ سرعت پردازش تراکنش‌ها را بسیار سریع‌تر می‌کند اما این سیستم هم مشکلات خودش را دارد. در بخش بعد توضیح می‌دهیم که این مشکلات چه مواردی هستند و ارز دیجیتال زیلیکا چطور با آنها دست و پنجه نرم می‌کند.

مشکلات شاردینگ

اصلی‌ترین مشکل شاردینگ این است که وقتی یک بلاک‌چین را به گروه‌های نودها تقسیم می‌کنید، اطلاعات ذخیره‌شده روی آن را هم تقسیم می‌کنید. به یاد دارید که هر نود بیت کوین به تمام اطلاعات بلاکچین دسترسی داشت؟ این یعنی آنها نیاز به هیچ اطلاعات دیگری برای پردازش تراکنش‌ها ندارند.

این در حالی است که نودها در شاردها فقط به بعضی از اطلاعات بلاک ‌چین دسترسی دارند. این یعنی آنها به برقراری ارتباط با نودهای دیگر برای گرفتن اطلاعاتی که نیاز دارند احتیاج دارند. این فرآیند در شبکه‌ای از هزاران کامپیوتر می‌تواند حسابی پیچیده شود. برای درک بهتر موضوع، یک کتاب را در نظر بگیرید که به دو بخش تقسیم شده است. یکی از بخش‌ها به پتی و دیگری به سلما داده می‌شود. حالا پتی فقط اول داستان را می‌داند و سلما فقط آخر آن را می‌داند. برای فهمیدن کل داستان، پتی و سلما باید با یکدیگر حرف بزنند.

به اشتراک گذاشتن یک بلاک ‌چین کامل، تا حد زیادی شبیه تقسیم کردن یک کتابخانه بزرگ است که در آن بعضی از صفحات به آلمان می‌رسد و از جمعیت می‌خواهند که دوباره آنها را به هم وصل کنند. این قضیه به کلی انرژی و ارتباط احتیاج دارد؛ این طور نیست؟

ارز دیجیتال زیلیکا این مشکل را با یک مکانسیم اجماع دوگانه برطرف می‌کند. اما بهتر است نگران نباشید، از آن چیزی که فکر می‌کنید ساده‌تر است.

الگوریتم اجماع دوگانه ارز دیجیتال زیلیکا

الگوریتم اجماع شامل سیستمی می‌شود که کاربران یک شبکه برای قبول کردن و تأیید از آن استفاده می‌کنند. اجازه بدهید موضوع را خیلی ساده کنیم: الگوریتم اجماع (کانسنسوس: Consensus) به معنای توافق است.

الگوریتم اجماع بیت کوین به تأیید بیشتر از نیمی از نودها برای اجرایی شدن یک تراکنش نیاز دارد. زیلیکا از دو لایه مکانیسم توافق جمعی برای تأیید گرفتن استفاده می‌کند. برای همین هم به آن هیبرید (hybrid: دورگه، دوگانه) گفته می‌شود. این دو لایه شامل موارد زیر می‌شود:

• لایه شارد (Shard layer): تمام بلاک‌های اطلاعات در سطح شارد مورد پردازش قرار نمی‌گیرند. شاردها فقط بخش‌هایی از بلاک‌ها را که به عنوان میکرو-بلاک شناخته می‌شوند، پردازش می‌کنند. نودهای لایه شارد فقط به دسترسی به حجم اندکی اطلاعات احتیاج دارند. برای همین نیازی به ارتباط با شاردهای دیگر ندارند.
• لایه دی ‌اس (DS layer): گروه کوچکی از نودهای اتفاقی انتخاب‌شده هستند که در نقش کمیته دی‌ اس قرار می‌گیرند. این گروه سپس ماکرو-بلاک‌ها را در یک بلاک کامل جمع می‌کند و به توافق در مورد معتبر بودن یا نبودن آن می‌رسد. این نودها به تمام بلاک چین دسترسی دارند و به این ترتیب می‌توانند تصمیم نهایی را در مورد هر بلاک بگیرند.

نحوه کار الگوریتم اجماع زیلیکا

هنگامی که یک شبکه از طریق این الگوریتم به اجماع برسد، امکان تبدیل شدن عدم موافقت بین نودها به یک فورک، از بین می‌رود. به این امر، نهایی بودن (finality) می‌گویند و به شبکه کمک می‌کند تراکنش‌ها را به شکلی مناسب و سریع پردازش کند. دستیابی به توافق از این طریق همچنین نیاز به توان محاسباتی کمتری از سیستم‌های مورد استفاده در بیت کوین و اتریوم دارد.

حالا دیگر متوجه شده‌اید که ارز دیجیتال Zilliqa تکنولوژی بسیار خاصی دارد. اما قرار است چه کسی از آن و برای چه کاری استفاده کند؟

نحوه استفاده از ارز دیجیتال زیلیکا

بعد از عرضه اولیه کوین زیلیکا، جامعه ارز دیجیتال در انتظار بوده که ببیند آیا شبکه Zilliqa می‌تواند خدماتی را که وعده داده، عرضه کند یا نه. اما لازم است این پرسش مطرح شود که چه کسی قرار است از زیلیکا استفاده کند؟ Zilliqa یک بلاک‌چین عمومی است؛ در نتیجه هر کسی می‌تواند از آن استفاده کند. به هر ترتیب، این پلتفرم بیشتر از همه برای کاربرانی جذاب است که می‌خواهند قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (DApps) با حجم و ظرفیت بالا ایجاد کنند.

در بازار، شکافی بین پلتفرمی که بتواند از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز پشتیبانی کند وجود دارد؛ چراکه این کار به سرعت تراکنش بسیار بالایی برای موفقیت نیاز دارد. بلاکچین ارز دیجیتال زیلیکا، می‌تواند یک اپلیکیشن غیر متمرکز شبکه اجتماعی مشابه فیسبوک یا توئیتر را میزبانی کند. همچنین قابلیت پشتیبانی از کمپین‌های تبلیغاتی و خدمات پردازش پرداخت را خواهد داشت.

این پلتفرم پتانسیل بسیار بالایی دارد که در عرضه اولیه کوین نیز ثابت شده است. تست‌های سرعت تراکنش باعث شدند حتی افراد بیشتری به موضوع علاقمند شوند و توجه جامعه توسعه‌دهندگان را جلب کنند.

یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران در مورد پلتفرم‌های جدید، ایمنی است. با این حساب، Zilliqa در مورد امنیت چه برنامه‌ای دارد؟

آیا ارز دیجیتال زیلیکا امن است؟

بلاک‌چین‌ها در مقایسه با شبکه‌هایی که از ذخیره متمرکز داده استفاده می‌کنند، مثل گوگل یا ویزا، بسیار امن محسوب می‌شوند. هر بلاکچین متشکل از هزاران سیستم است. برای هک کردن یک بلاک ‌چین، هکر باید بیشتر از نیمی از نودها را به کنترل خود در بیاورد.

زیلیکا دو ویژگی امنیتی منحصربه‌فرد دارد:

• مکانیسم الگوریتم اجماع دوگانه: لایه اول این مکانیسم هویت نودها را تأیید می‌کند. این باعث می‌شود امکان حملات سیبیل (Sybil) منتفی شود.
• زیلا (Scilla): زیلیکا زبان کدنویسی خودش را دارد که زیلا نامیده شده است. زیلا فقط به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد نرم‌افزارهایی بسازند که به صورت امن در شبکه Zilliqa اجرا شوند. به این ترتیب کاربران می‌توانند به قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیر متمرکزی که با استفاده از آن نوشته شده‌اند، اعتماد کنند.

در مجموع، زیلیکا یک پلتفرم امن محسوب می‌شود اما بهتر است به یاد داشته باشیم که به هر حال همچنان در حال توسعه است. این یعنی هنوز چند چیز هست که در آن امنیت کافی ندارد. برای همین هم برای جلوگیری از سوءاستفاده از این پلتفرم، این موارد در حال بهبود هستند.

چطور ممکن است زیلیکا مورد سوءاستفاده قرار بگیرد؟

اجرای قراردادهای هوشمند کامل به حجم زیادی ارتباط بین شاردها نیاز دارد. اگر زیلیکا سعی می‌کرد تمام قراردادهای هوشمند را از طریق شاردینگ پردازش کند، آن وقت قراردادها ممکن بود در شاردهای مختلف به شکل‌های مختلف قرار بگیرند. این به هکرها اجازه می‌دهد بلاک‌چین را دستکاری کنند. اگر این پلتفرم بخواهد به پتانسیل کامل خود دست پیدا کند، آن وقت لازم است مشکلاتی مانند این را قبل از افتتاح برطرف کند.

این چالشی است که تمام ارزهای دیجیتال با آن درگیر هستند. پلتفرم‌ها می‌خواهند امکانات هر چه بیشتری عرضه کنند، بدون اینکه خطر حمله به شبکه خود را در اولویت قرار دهند. اینکه ارزهای دیجیتال بتوانند مقیاس ‌پذیری را به شکلی امن افزایش دهند، موضوع مهمی برای تمام این بازار در سال‌های پیش رو خواهد بود. با این حساب در مورد ارز دیجیتال زیلیکا چطور فکر می‌کنید؟ آیا از آزمون با موفقیت بیرون آمد؟ اجازه دهید ببینیم.

ارز دیجیتال زیلیکا: مزایا و معایب

مزایای زیلیکا

• زیلیکا تکنولوژی جدید پیشرفته‌ای دارد. این باعث می‌شود جلوتر از بقیه بازار باشد. Zilliqa یک نوع کاملاً جدید بلاکچین است که برای برطرف کردن مشکل مقیاس ‌پذیری طراحی شده است. پلتفرم‌های نسل سوم مثل زیلیکا ممکن است برندگان بزرگ آینده ارز دیجیتال باشند.
• جامعه کاربران قدرتمندی دارد. این پلتفرم، کلی طرفدار دارد. عرضه اولیه کوین Zilliqa فقط به این خاطر اتفاق افتاد که تقاضا برای آن زیاد بود. این عرضه همچنین نشان داد که جامعه ارز دیجیتال به صورت کلی برای دیدن حرکت تکنولوژی بلاکچین به فاز بعدی توسعه خود، آماده شده است.

معایب زیلیکا

• تیم توسعه زیلیکا بی‌تجربه است. سازندگان ارز دیجیتال زیلیکا دانشگاهیان هستند و نه بازاری‌ها و متخصصان کسب‌وکار. تکنولوژی Zilliqa جلوتر از بقیه بازار است اما از نظر کسب‌وکار این طور نیست. پلتفرم‌های دیگر مثل امیزگو (OmiseGo) پیوندهای محکم‌تری با مؤسسات سنتی دارند. برای همین اگر زیلیکا می‌خواهد جزو بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال باشد، باید کارهای جدی در این زمینه بکند.
• اینکه بگوییم زیلیکا چه ارزشی در زندگی روزمره پیدا خواهد کرد، بستگی به این دارد که از چه نوع قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی پشتیبانی می‌کند و با چه سرعتی این کار را انجام می‌دهد. هر چه بیشتر زیلیکا در حال توسعه باقی بماند، احتمال بیشتری وجود دارد که پلتفرم‌های دیگر آن را بگیرند. برای مثال، اتریوم همین حالا روی راه‌کار خودش برای مقیاس‌پذیری مشغول کار است.

سخن پایانی

ارز دیجیتال زیلیکا (Zilliqa) یک ارز دیجیتال جالب است. جامعه ارز دیجیتال چیزهای زیادی در مورد کارکرد احتمالی این پلتفرم شنیده، اما منتظر دیدن مدرک است!

با گذشت زمان، تمام این پرسش‌ها در مورد مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش پاسخ خواهد یافت. آیا افرادی که جذب عرضه اولیه کوین زیلیکا شده‌اند، به پاداش خوبی می‌رسند؟ به هر ترتیب در چند ماه آینده اتفاقات زیادی در دنیای ارز دیجیتال خواهد افتاد. نسل سوم ارز دیجیتال توسط پلتفرم‌هایی مثل زیلیکا رهبری خواهد شد و باید دید قرار است ما را با خود به کجا ببرند!