ارز دیجیتال Celo چیست و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با لیبرا دارد؟

مقدمه

ارز دیجیتال Celo ادعا می‌کند که یک استیبل ‌کوین رقیب لیبرا (Libra) است. اگر چه بعید است که با همان میزان از بی‌اعتمادی که نسبت به ارز دیجیتال فیسبوک وجود داشت روبه‌رو شود، اما همچنان سهم خودش را از چالش‌های مرتبط با قانون‌گذاری و مقیاس‌پذیری دارد.

این خبر که فیسبوک قرار است در توسعه ارز دیجیتال، پیشرو شود، در ماه ژون 2019 با مخالفت سفت و سخت سیاست‌مداران و قانون‌گذاران در سیستم‌های مالی رسمی جهانی مواجه شد.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

این واکنش باعث خروج چندین شریک لیبرا از این شراکت، از جمله پی‌پال، استریپ، مسترکارد، ویزا و ای‌بی شد. مارک زوکربرگ در ماه اکتبر در مقابل کنگره قرار گرفت تا دغدغه‌های مرتبط با لیبرا را تشریح کند. او در آنجا اعلام کرد که چیزی مثل لیبرا برای ساختن یک معماری دیجیتال برای پشتیبانی از نوآوری در صنعت مالی ضروری است؛ حتی اگر فیسبوک، پیام‌رسان ایدئالی برای آن نباشد.

تفاوت ارز دیجیتال Celo با لیبرا

این موضوع روشن می‌کند که آن همه بحران‌ و مشکلاتی که لیبرا درگیر آنها بود، به انجام رسیده است. این مشکلات بیش از هر چیز به واسطه سابقه فیسبوک در استفاده از اطلاعات کاربران و نقش محسوس پلتفرم آن در تأثیرگذاری بر انتخاب‌های دموکراتیک روی داد. تغییرات قابل توجهی پشت سر هم برای پروژه لیبرا اتفاق افتاد؛ از جمله تغییر دادن وایت پیپر آن برای مطابقت با قواعد جدید و همچنین فرآیند دریافت مجوز یک سیستم پرداختی از کشور سوییس. این همان جایی است که پروژه‌ای مانند ارز دیجیتال Celo می‌تواند به رقابت با لیبرا بلند شود.

به هر حال، تمام استیبل‌ کوین‌ها در نهایت با برخی چالش‌های قانون‌گذاری، امنیتی و مطابقت با حقوق مصرف‌کنندگان مواجه می‌شوند. باید دید این ارز دیجیتال چقدر برای درگیری با این مسائل، مجهزتر از لیبرا است.

ارز دیجیتال Celo چیست و سعی می‌کند چه کار کند؟

ارز دیجیتال Celo در حقیقت برای رقابت با لیبرا طراحی شده و یک شروع بسیار سالم داشته و برای حدود سه سال در حال توسعه بوده است. اتحادیه سلو (Celo Alliance) یک مؤسسه غیرانتفاعی است که مأموریتش تسهیل امور مالی از طریق توسعه یک اکوسیستم مالی مبتنی بر بلاکچین است. سلو با داشتن بسیاری از عناصر پروژه لیبرا، و در عین حال وارد کردن عناصری از اتریوم، مدعی «نیای مشترک» آنها است. بلاکچین سلو، مانند اتریوم، منبع باز است و به کاربران اجازه می‌دهد اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (DApps) با کاربردهای عمومی بسازند.

سلو در این ماه اعلام کرد که شبکه اصلی آن در حال حاضر لایو شده است و می‌تواند به کاربران امکان بدهد توکن‌های سلو (CELO) را برای هم ارسال کنند. این یک قدم قابل توجه به سمت پذیرش استیبل‌کوین این شرکت است که ارزش آن با دلار تثبیت شده است. این پروژه در حال حاضر بیشتر از 75 عضو دارد؛ از جمله برخی از سازمان‌هایی که بخشی از لیبرا هم بودند، مانند کوین‌بیس (Coinbase) و شرکت سرمایه‌گذاری ریسکی ایالات متحده (US venture capital firm)، اندرسن هاروویتز (Andreessen Horowitz) و مانند این. سرپرست شرکت سلو، چاک کیمبل (Chuck Kimble) قبلاً اعلام کرده که طبیعی است که شرکت‌ها بخواهند با توجه به اهداف و رویکرد مشترک این دو پروژه، به هر دو پروژه بپیوندند؛ به خصوص که موضوع این پروژه‌ها چیزی جز فراهم کردن خدمات بانکداری برای کسانی که بدون بانک مانده‌اند نیست.

هدف ارز دیجیتال Celo

در حالی که حدود 7/1 میلیارد افراد بدون بانک در جهان وجود دارند، به شکلی منطقی می‌توان تخمین زد که حدود 4 میلیارد نفر هم بدون تلفن‌های هوشمند زندگی می‌کنند. این موضوع به سادگی نشان می‌دهد که هر کسب و کاری با چنین چشم‌اندازی الزاماً مرهمی برای افراد بدون بانک نمی‌تواند باشد؛ چراکه بیشتر این افراد حتی به تلفن هوشمند و اینترنت هم دسترسی ندارند تا بخواهند از طریق آن حساب بانکی داشته باشند.

به هر حال، می‌توان راجع به این موضوع بحث کرد که جمعیت بدون تلفن هوشمند در سال‌های آتی، با توجه به نرخ رشد آن در کشورهای در حال توسعه در سال‌های اخیر، سریع‌تر از جمعیت بدون بانک تغییر کند. برای مثال، مطابق تحقیقات مؤسسه پژوهشی پو (Pew Research) بین سال‌های 2015 تا 2017 این رقم از 52% تا 80% در لبنان، از 35% تا 53% در ویتنام، و از 21% تا 35% در غنا افزایش یافته است.

آیا ارز دیجیتال Celo می‌تواند از لیبرا موفق‌تر عمل کند؟

شعار سلو این است:

پول می‌تواند زیبا باشد.

این پروژه با هدف تقویت کار با موبایل و به صورت آنلاین، با ارائه حواله‌های سریع‌تر و ارزان‌تر و کاهش هزینه‌ها و پیچیدگی‌ کار انسانی، از طریق تسهیل پرداخت‌ها و ساده‌سازی قرض‌دهی خرد عمل می‌کند.

هدف از آن البته که چیز جدیدی نیست. در حقیقت این بخشی از یک روند عمومی‌تر در تکنولوژی بلاکچین است که برای پرداخت‌های فرا-مرزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از محدوده‌های خدمات مالی است که همچنان با حق‌الزحمه‌ها و هزینه‌های بالا شناخته می‌شود.

اگرچه پروژه لیبرا هم تلاش کرد روی هدف تسهیل اقتصادی و نقش مثبت جهانی که می‌تواند ایجاد نماید تاکید کند، اما در این کار به قطع چندان موفق نبود. با وجود بهترین تلاش‌های فیسبوک، فرض نظردهندگان این است که این لیبرا در نهایت تلاشی منفعت‌طلبانه برای پولی ساختن کاربران و افزایش سایز، مقیاس و ارزش داده‌ها برای تأثیر بیشتر روی تراکنش‌ها و نحوه زندگی کاربران است.

به هر حال، تعداد کاربران زیاد فیسبوک و دسترسی جهانی آن، موضوع مهمی در بررسی شانس ارز دیجیتال Celo در اثبات این است که می‌تواند چالشی برای لیبرا باشد. اصلی‌ترین دلیلی که لیبرا در این حد برای جهان مالی جنبه نگران‌کننده‌‌ای داشت، چیزی جز دو میلیارد کاربر فیسبوک نبود که این ارز دیجیتال در دسترس آنها قرار می‌گرفت.

کارکرد ارز دیجیتال Celo

با وجود مقاصد مثبت سلو و جذب کمترِ نگاه‌های منفی از سوی حکومت‌ها و قانون‌گذاران، تا زمانی که واقعاً مورد استفاده مصرف‌کنندگان و کسب و کارها قرار نگیرد، هیچ ارزشی نخواهد داشت. سلو مدعی شده که شرکای آن در مجموع به حدود 400 میلیون کاربر دسترسی دارند، که البته در مقایسه با کاربران فیسبوک رقم زیادی نیست، اما همچنان بعید است که آنها بتوانند همان میزان از درگیری کاربر و پیوستگی مشتری را که فیسبوک، واتس‌اپ و اینستاگرام دارند، به دست بیاورند. از سوی دیگر، در نظر گرفتن متمرکز شدن لیبرا زیر عنوان فیسبوک، می‌تواند بعداً یک مزیت برای ارز دیجیتال Celo  تلقی شود.

روبن کارونا-نیدی، مدیر عامل مشاور فناوری در انگلستان (Capco)، می‌گوید:

توجه به رویکرد سلو به عنوان یک مدل حکمرانی غیرمتمرکز، در نهایت می‌تواند به تکامل Celo برای توسعه بیشتر کمک کند و در نهایت در جایگاهی مشابه با Libra مقیاس بندی شود.

آیا ارز دیجیتال Celo و لیبرا در رقابت هستند؟

در صورت بررسی جامع، ممکن است سلو در حال رقابت با لیبرا نباشد، بلکه مشغول رقابت با نوآوری‌ها در پرداخت‌های دیجیتال از سوی سرویس دهندگان بانکی باشد. چاک کیمبل در مراسم افتتاح شرکت سلو اعلام کرد که جدی‌ترین تهدید آنها زیرساخت‌های بانکی است که «سریع‌تر از چیزی که انتظار داریم» به قابلیت‌های استیبل ‌کوین‌ها دست پیدا می‌کنند.

هم ارز دیجیتال Celo و هم لیبرا لازم است با دغدغه‌های قانون‌گذاری رقابت کنند. این می‌تواند منجر به کند شدن فرآیند نوآوری‌های آنها از سوی بانک‌های متمرکز و تجاری شود. ارز دیجیتالی که توسط یک بانک مرکزی ایجاد شده یا استیبل ‌کوینی که توسط یک مؤسسه مالی خاص صادر شده باشد، احتمالاً بتواند بسیار بیشتر مورد رضایت قانون‌گذاران قرار بگیرد. دلیل این موضوع قابلیت آنها در پیشگیری از کارهای غیرقانونی با پشتوانه پرداخت‌ها و دغدغه‌های امنیتی در رابطه با اطلاعات مشتریان است.

سخن پایانی

روبن کاونا-نیدی این طور جمع‌بندی می‌کند:

در حال حاضر چشم‌اندازها از شباهت‌ سلو و لیبرا خیلی مثبت است. اما به احتمال زیاد آنها در آینده با چالش‌های سخت‌تری مواجه خواهند بود؛ چراکه رقبای جدیدی در فضای کلی‌تر ارزهای دیجیتال ظاهر می‌شوند.

اکنون این سوال مطرح است که آیا بانک‌های مرکزی لازم است به دنبال شرکایی با دانش فنی و تکنیکی برای ساختن ارزهای دیجیتال خود بگردند؟ همچنین با وجود اینکه پروژه لیبرا، یک مدل متمرکز است بازهم ممکن است همچنان مزایایی بر رویکرد غیرمتمرکزی داشته باشد که ارز دیجیتال Celo ارائه می‌دهد.