خطرات احتمالی استیکینگ ارزهای دیجیتال
فهرست مطالب
مقدمه
در این مقاله می‌خواهیم به بررسی ریسک‌ها و خطرات استیکینگ ارزهای دیجیتال بپردازیم. اما قبل از آن باید با چند نکته مهم آشنا شویم.
برای استخراج کوین‌های قابل‌استخراج همچون بیت کوین، به تجهیزات ماینینگ بسیار پیشرفته‌ای نیاز است. این تجهیزات و امکانات بسیار هزینه‌بر هستند و همچنین مصرف برق بالایی دارند و در نهایت بعد از طی همۀ این مراحل، شما تنها یک کوین استخراج کرده‌اید.
خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!از زمان روی کارآمدن الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) این مسیر هموارتر گردید و افراد به راحتی و تنها با نگهداری دارایی در کیف پول خود می‌توانند کسب سود داشته باشند و جزئی از شبکه محسوب شوند. کاربران با نگهداری و ذخیرۀ دارایی‌ها، علاوه بر حمایت از فعالیت شبکۀ بلاکچین، به کسب سود و دریافت پاداش می‌پردازند. به همین دلیل امروزه استیکینگ (Staking) یکی از اهداف اصلی پروژه‌های دیفای (DeFi) است.
طمعِ کسب سود از طریق ذخیره و نگهداری دارایی، توجه افراد بسیاری را به سوی استیکینگ جذب کرده است. اما باید به این نکته توجه کنید که نمی‌توان از خطرات استیکینگ (Risks of Staking) موجود در این زمینه چشم‌پوشی کرد. مانند بسیاری از حوزه‌های دیگر، در این حوزه نیز ریسک‌های بسیاری وجود دارد که قبل از ورود، باید از آنها آگاه باشید.
خطرات استیکینگ (Risks of Staking)
برای استیک کردن دارایی، مراحل و پیش‌نیازهایی وجود دارد. همچنین پاداش حاصل از استیک دارایی، همیشه مقدار ثابتی نیست و با توجه به عواملی همچون مسائل مربوط به شبکه یا عوامل خارجی، تغییرپذیر است.
برخی از عوامل تأثیرگذار بر پاداش استیکینگ:
- مدت زمان فریز شدن دارایی یا ممنوعیت برداشت
- نقد شوندگی (Liquidity) و نوسانات زیاد بازار
- کارمزد تأییدکنندگان اعتبار (ولیدیتورها)
- مدت‌زمان واریز پاداش
- ضعف در شبکه
ممنوعیت برداشت
یکی از خطرات و ریسک های استیکینگ، ممنوعیت برداشت است. زمانی که می‌خواهید از طریق استیکینگ به کسب درآمد بپردازید، دارایی شما برای مدت‌زمان مشخصی فریز می‌شود و امکان برداشت برای شما وجود نخواهد داشت. در این مدت، امکان جابه‌جایی یا ترید آن دارایی‌ها وجود ندارد. در بسیاری از موارد همچون استیکینگ Tron یا Cosmos، چنین قوانینی وجود دارد، اما در برخی موارد با توجه به وجود امکان کنترل موجودی کیف پول شما، ممکن است ممنوعیت برداشتی وجود نداشته باشد. با استفاده از Snapshot های دوره‌ای، پاداش تعلق‌گرفته به شما کنترل، محاسبه و مشخص خواهد شد. از این قبیل می‌توان به استیکینگ در Tezos، Vechain و Algorand اشاره کرد.
در برخی استیکینگ‌ها، کاربران باید دارایی‌های خود را در صرافی یا کیف پول‌‌های مشخصی نگهداری نمایند. در چنین مواردی ممکن است دسترسی به موجودی حساب کاربری از بین برود و خطر از دست رفتن دارایی‌ها، شما را تهدید می‌کند.
نقد شوندگی و نوسانات بازار
نقد شوندگی (Liquidity) و نوسانات بازار، از دیگر خطرات استیکینگ ارز دیجیتال است. رفتار و عملکرد بازار، چیزی است که قابل کنترل نیست. ممکن است قیمت‌ها در کسری از ثانیه افزایش یا کاهش داشته باشند. زمانی که دارایی‌های شما فریز شده باشد، نمی‌توانید کاری جز تماشای رفتار بازار انجام دهید.
همچنین ممکن است توکن‌ها به مرور و با گذشت زمان، قدرت نقدشوندگی (Liquidity) خود را در بازار از دست بدهند و این امر باعث کاهش قیمت آنها در بازار شود. علاوه بر این، اضافه شدن توکن‌های جدید به بازار نیز می‌تواند باعث کاهش قیمت توکن‌ها شود. با توجه به قوانین عرضه و تقاضا، با افزایش تعداد توکن‌های درگردش، تقاضا کاهش می‌یابد و ممکن است در ادامه، نوسانات قیمتی زیادی را به همراه داشته باشد.
کارمزد تأییدکنندگان اعتبار (Validator)
با روی کار آمدن الگوریتم اثبات سهام، همچنان نیاز به پرداخت هزینه‌های عملیاتی شبکه وجود دارد و این هزینه‌ها از محل پاداش‌های استیکینگ پرداخت و تأمین می‌شود. اعتبارسنج‌ها یا تأییدکنندگانِ اعتبار، کسانی هستند که مسئول مدیریت شبکه هستند و مشارکت و حضور آنها در شبکه ضروری است.
کاربران با توجه به اعتبار و میزان پاداش پرداختی در فرآیند استیکینگ، اعتبارسنج یا تأییدکنندگان مورد نظر خود را انتخاب می‌کنند.
مدت‌زمان واریز پاداش
از زمانی که به استیک و نگهداری دارایی خود می‌پردازید و آن را وارد فرآیند استیکینگ می‌کنید، میزان پاداش مربوط به آن نیز محاسبه می‌شود. این پاداش در برخی موارد بلافاصله پرداخت می‌شود اما در مواردی دیگر ممکن است بعد از گذشت مدت زمان مشخصی پرداخت شود که این مدت زمان، بسته به نوع شبکه‌ای که در آن مشارکت کرده‌اید، بین چند روز تا چند هفته متغیر است.
در بعضی شبکه‌ها، ولیدیتورها دسترسی و کنترل کاملی نسبت به پاداش‌های پرداختی به کاربران خود دارند. در این موارد، بعد از پرداخت کارمزد مربوط به اعتبارسنجی، توسط کاربر، پاداش تعلق‌گرفته به هر فرد محاسبه می‌شود. این پروسه ممکن است فوراً صورت بگیرد یا برای مدتی به تعویق بیفتد. بنابراین، احتمال زیاد شدن مدت‌زمان واریز پاداش، می‌تواند از جمله خطرات استیکینگ باشد.
ضعف شبکه
از دیگر خطرات یا ریسک های استیکینگ ارز دیجیتال، ضعف شبکه است. اعتبارسنج‌های فعال در یک شبکه، نیازمند تجهیزات کامل و امکانات عملیاتی و تأمین و نگهداری بسیار زیادی هستند. به‌روز بودن و عملکرد صحیح شبکه، یک عامل حیاتی و مهم در حفظ امنیت شبکه به شمار می‌رود. نودهای شبکه باید همیشه قابل استفاده، در دسترس و فعال باشند. اگر یکی از نودها دچار مشکل شود یا از دسترس خارج شود، ممکن است به از دست رفتن یک بلاک یا امضای مجدد یک بلاک بینجامد.
در چنین مواردی شبکه در معرض خطر هک شدن قرار می‌گیرد و ممکن است باعث از دست رفتن دارایی اعتبارسنج‌ها و/یا حتی دارایی کاربران شود.
سخن پایانی
در این مقاله به برخی از خطرات و ریسک های استیکینگ اشاره کردیم. قبل از ورود به هر یک از حوزه‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال، بهتر است با چگونگی کارکرد، هدف از آن پروژه و خطرات و ریسک‌های احتمالی آن حوزه آشنا شوید و اطلاعات لازم را در مورد آنها به دست بیاورید.
دیدگاه خود را ثبت کنید