نقشه دیجیتال (Mapping) یا نگاشت روی بلاکچین چگونه انجام می‌شود؟

مقدمه

اگر تا حالا به یک مسافرت جاده‌ای رفته باشید، یا به دنبال نشانی مکانی گشته باشید که تاکنون به آنجا نرفته‌اید، باید ارزش نرم‌افزارهای نقشه دیجیتال و آنی را بدانید. سیستم‌های کنونی از GPS استفاده می‌کنند تا مکان شما را روی کرۀ زمین یافته و آن را به پایگاه دادۀ جاده‌ها و مکان‌ها که روی نمایشگر موبایل شما نشان داده می‌شود، منتقل کنند. این سیستم به خوبی کار می‌کند و دائماً در حال پیشرفت است.

با وجود این، مشکلاتی وجود دارد. اول اینکه علی‌رغم آنی بودن این سیستم، سرعت ردیابی شما توسط نقشه دیجیتال و بارگذاری اطلاعات مسیر حرکت شما، توسط اجزای مختلف شبکه محدود خواهد شد که می‌تواند منجر به بی‌ثباتی مسیر پیشنهادی شود. همچنین، به علت محدودیت در دقت سیستم، ممکن است شما در مکان یا جادۀ اشتباهی نشان داده شوید که به سردرگمی منجر خواهد شد.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۶۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

در این مقاله با ما همراه باشید تا ببینیم چگونه فناوری بلاکچین این مشکلات را حل می‌کند.

نقشه های دیجیتال کنونی چه محدودیت‌هایی دارند؟

علی‌رغم اینکه قابلیت‌های نقشه های دیجیتال ، تحسین‌برانگیز هستند، ولی باز هم ممکن است کُند، غلط، گران یا مخل حریم خصوصی کاربر باشند.

هزینۀ نگهداری را هم باید در نظر گرفت. نقشه های دیجیتال را عموماً تیم‌هایی تولید می‌کنند که با وسایل نقلیۀ مخصوص به گشت‌زنی پرداخته تا مناطق مختلف را روی نقشه کشیده و داده‌ها را به‌روز کنند. این کار پرهزینه و زمان‌بر است؛ زیرا با تغییرات مداوم جاده‌ها و جابه‌جا شدن پایان‌ناپذیر کسب و کارهای محلی، این فرآیند تا ابد ادامه خواهد داشت. در واقعیت هم به همین دلیل است که فقط شرکت‌های بزرگ مانند گوگل می‌توانند این خدمات را ارائه دهند؛ چون سرمایۀ لازم برای فعال نگه داشتن این سیستم را دارند. حال که صحبت از گوگل به میان آمد، گفتنی است که اکثر کاربران در جریان هستند که الگوهای کنونی، داده‌های مکانی افرادی را که از سرویس‌های گوگل استفاده می‌کنند، ردیابی و ذخیره می‌نمایند که به عقیدۀ بسیاری، نقض مستقیم حریم خصوصی است. متأسفانه، استفاده از این محصولات مفید، به این معنا است که بپذیرید یک شخص ثالث به طور بالقوه بداند شما در هر زمان، کجا هستید یا بوده‌اید.

بلاکچین چگونه می‌تواند به پیشرفت نقشه های دیجیتال کمک کند؟

در حال حاضر با فناوری بلاکچین، باید بتوان تمام این مشکلات را برطرف کرد و یک سیستم جهانی نقشه‌برداری سریع و قابل اطمینان ساخت که برای کاربران نهایی کاملاً خصوصی باشد.

با کمک نیروی فناوری غیرمتمرکز و همچنین سایر پروتکل‌های قدرتمند، می‌توان گونه‌ای جدید از نقشه‌های اینترنت­ محور ساخت. اگر یک بلاکچین میزبانِ تمام داده‌ها باشد، تأخیر در ارسال داده‌ها می‌تواند به شکل قابل‌توجهی کاهش یابد؛ زیرا برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapps) می‌توانند اطلاعات دستگاه شما به همراه داده‌های بلاکچین و داده‌های حسگرها را پس از یک پردازش محلی، ارسال کنند. این به معنای کاهش انتقال اطلاعات و همچنین کاهش پردازش است.

همچنین به دلیل استفاده از سیستم‌های بدون نیاز به اعتماد (trustless) در دفتر کل‌های غیرمتمرکز، کاربران می‌توانند اطمینان داشته باشند که این اپلیکیشن‌ها دارای اطلاعات دقیق و به‌روزی هستند که به ویژه قابلیت دستکاری در آنها وجود ندارد. تمام سیستم می‌تواند به تغییر شرایط، تقریباً به صورت آنی پاسخ دهد؛ چون هیچ نهاد مرکزی برای پردازش و انتشار داده‌ها وجود ندارد.

کاربران اختیار کامل دارند که چه اشخاص حقیقی یا حقوقی می‌توانند اطلاعاتشان را مشاهده کنند و تمام سیستم کاملاً شفاف و بدون ابهام است و می‌توان دید که چه چیزی در حال به اشتراک گذاشته شدن است. این امر، مشکل خدمات مرتبط با مکان را که به مانند یک پنجرۀ باز به درون زندگی شخصی افراد هستند، حل می‌کند.

چه پروژه‌هایی در تلاش برای فعالیت در این زمینه هستند؟

این عرصه در حال حاضر تعدادی بازیگر مهم دارد. برخی از محبوب‌ترین پروژه‌های در حال توسعه، FOAM، XYO و هایپریون (Hyperion) می‌باشند.

برای تازه‌کارها، پروژه‌ای به نام FOAM می‌تواند یک مثال مناسب برای این باشد که مسئلۀ مپینگ (نگاشت) غیرمتمرکز، چگونه قابل حل شدن است. در اصل FOAM، بلاکچین اتریوم و سرویسی به نام ژئوهَش (geohash) را به کار می‌گیرد تا آدرس‌های شبکه‌ای خلق کند که با مکان‌های دنیای واقعی، مطابقت داشته باشند. از این سیستم تحت نام اثبات مکان (Proof of Location) یاد می‌شود و از یک سری فرستندۀ رادیویی به نام اَنکور (Anchor) استفاده می‌کند تا به عنوان نودهای (nodes) شبکه عمل کنند. گردانندگان برای مشارکت باید مقداری توکن FOAM را استیک کنند، البته آنها بابت همکاری‌های موفق، پاداش هم دریافت خواهند کرد. سپس این نودها به هم متصل شده و “منطقه‌ها” را شکل می‌دهند که این منطقه‌ها اساساً یک ناحیه روی سطح کرۀ زمین را تعریف می‌کنند.

وقتی شبکۀ اصلی ساخته شد، کاربران می‌توانند “نقاط مورد علاقه” (Points of Interest) را ایجاد کنند که با نسبت داده شدن به یک آدرس خاص روی بلاکچین، در شبکه نگاشته می‌شوند. با استیکینگ توکن‌ها، کاربران مختلف می‌توانند در خصوص اعتبار یک نقطۀ مورد علاقۀ مشخص، رأی بدهند؛ بدین صورت که طرف برنده تمام توکن‌های استیک شده را به عنوان پاداش دریافت می‌کند و طرف بازنده، تمام توکن‌ها را از دست می‌دهد. این کار موجب تشویق صداقت می‌شود؛ زیرا یک نقطۀ مورد علاقه مثل یک مکان تاریخی یا یک کافی‌شاپ، یا در آن مکان قرار دارد یا ندارد. بنابراین ادعاهای دروغین می‌توانند به سرعت با رأی‌گیری از شبکه بیرون شوند.

البته این سیستم بی‌نقص نیست؛ چون نیاز دارد زیرساخت‌های کافی از انکورها در جای خود قرار گرفته باشند و علی‌رغم وجود انگیزۀ مالی، باید برای پوشش سطح کرۀ زمین مسیر بسیار زیادی را پیمود. همچنین از آنجایی که این سیستم روی اتریوم اجرا می‌شود، تابع محدودیت‌های پهنای باند و سرعت این شبکه است. هرچند گفته شده که این موارد در دست ارتقاء هستند.

به سادگی با مستقر کردن این سنتینل‌ها، کاربران می‌توانند توکن XYO به دست آورند. وقتی سنتینل‌های مستقرشده در دنیای واقعی، در محدودۀ نزدیک به هم باشند و بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند، کاربران می‌توانند پاداش‌های بیشتری دریافت کنند. این امر، در کاربران انگیزه ایجاد می‌کند که تا جایی که بتوانند، سنتینل‌های بیشتری را مستقر کنند؛ که البته منجر به گشترش شبکه و افزایش کیفیت داده‌های مکانی می‌شود. لازم به ذکر است که هر گوشی هوشمندی می‌تواند با دانلود اپلیکیشن این پروژه، به یک سنتینل تبدیل شود.

راه‌های دیگری هم برای کاربران وجود دارد که بتوانند پاداش کسب کنند؛ از جمله از طریق “ضابط” (Archivist) شدن یا “پیشگو” (Diviner) شدن. اینها اساساً لایه‌های شبکه هستند که اطلاعات را در بلاکچین ثبت کرده و عملیات جست‌وجو را در قبال این داده‌ها اجرا می‌کنند. در صورتی که تمام این اجزاء با هم کار کنند، یک نقشۀ دیجیتال آنی و دائماً در حال تکامل از جهان خواهیم داشت که به طور مداوم در حال ثبت شدن در یک دفتر کل تغییرناپذیر است. لازم به ذکر است که سنتینل‌ها گران‌قیمت نیستند و همان‌طور که گفته شد، هر گوشی تلفن هم می‌تواند به سنتینل تبدیل شود.

این مدل سه لایه دارد. لایۀ سطح کاربران که یک برنامه به نام تایتان (Titan) است، فراهم کنندۀ خدمات اطلاعات مکان و کیف پول برای توکن این پروژه به نام HYN می‌باشد. کاربران می‌توانند از این توکن‌ها برای تأیید شدن نقاط مورد علاقه‌شان استفاده کنند. زیر این لایه، یک سیستم «اثبات ترکیبی» (Proof of Hybrid) وجود دارد که یک شبکۀ دوسطحی است که هم یک لایۀ اثبات کار (Proof of Work) به نام Map3 و هم یک لایۀ اثبات سهام (Proof of Stake) به نام اطلس (Atlas) دارد. Map3 جایی است که داده‌های مکان در آن ذخیره، تأیید و توزیع می‌شوند. اطلس هم جایی است که تراکنش‌های دارایی‌های مربوط به نقشه و اعتبارسنجی روی بلاکچین صورت می‌گیرد. این سیستم به گونه‌ای طراحی شده است که ضدسانسور و تحمل‌پذیر در برابر اشکال باشد.

کاربران در تایتان می‌توانند توکن‌های HYN خود را برای پشتیبانی از لایۀ Map3 استیک کنند که به آنها به دلیل مشارکت در کار کردن یک نود، پاداش‌های منفعل می‌دهد. علاوه بر آن، این توکن‌ها می‌توانند در لایۀ اطلس، مجدداً استیک شوند که باز هم به شبکه کمک کرده و فرصت‌های بیشتری برای دریافت پاداش به کاربران می‌دهد. با استفاده از ساز و کار اجماع اثبات سهام اطلس، 88 نود برتر در زمینۀ تولید بلاک، برای دریافت پاداش بلاک‌ها انتخاب می‌شوند.

یک دلیل دیگر که ممکن است کاربران را مجاب کند هر چه زودتر به این عرصه وارد شوند، این است که هایپریون برای 9 چرخۀ مقیاس‌پذیری برنامه دارد و در هر چرخه، هر یک از نودهای شبکه به دو نود تقسیم می‌شوند. این کار، شبکه را در هر دو لایۀ اطلس و Map3 به صورت افقی گسترش می‌دهد. همچنین میزان پاداش اپراتورهای نودها را در بلندمدت افزایش می‌دهد. این فرآیند، در جهت کمک کردن به خدمات نقشه‌های غیرمتمرکز، ایجاد انگیزه می‌کند.

این امر همچنین کمک می‌کند که شبکۀ هایپریون بتواند به صورت یکپارچه در یک اپلیکیشن نقشۀ موجود، ادغام شود. در آخر، الگویی که شبکه برای سوزاندن توکن‌ها استفاده می‌کند، این اطمینان را می‌دهد که در عین حال که میزان توکن‌های استیک‌شده روی شبکه و درخواست‌های خدمات نقشه افزایش پیدا می‌کنند، عرضۀ توکن‌ها به تدریج کاهش خواهد یافت. در نتیجه بنا بر پویایی‌شناسیِ عرضه و تقاضا (demand dynamics)، این کار قیمت توکن را افزایش خواهد داد.

چگونه می‌توانیم نقشی در این زمینه داشته باشیم؟

تمام این پروژه‌ها به دنبال حمایت کاربران علاقه‌مند هستند، پس در صورتی که این فعالیت برای شما جالب باشد، از راه‌های مختلفی می‌توانید مشارکت کنید.

اگر FOAM پروژه‌ای است که برای شما از بقیه جذاب‌تر است، چند راه برای ورود به آن پیش روی شما است. از طریق سر زدن به وبسایت‌شان، می‌توانید با نقشۀ آنها کار کرده و کاوش کنید. همچنین می‌توانید “سیگنال فرستادن” را آغاز کنید. این بدان معنا است که شما مقداری توکن FOAM را در یک قرارداد هوشمند قفل می‌کنید و یک موقعیت جغرافیایی را تعریف می‌کنید که به خدمات بیشتری نیاز دارد. این کار، کاربران را برای مستقر کردن انکورهای جدید در ناحیه، جذب می‌کند؛ چراکه آنها در قبال این کار، FOAM های سیگنال‌شده را دریافت می‌کنند. توجه داشته باشید برای آغاز سیگنال فرستادن، شما به یک کیف پول که افزونۀ مرورگر باشد، ازجمله MetaMask، با تعدادی توکن FOAM در آن نیاز دارید. همچنین می‌توانید سخت افزار رادیویی خودتان را راه‌اندازی کرده و مقداری FOAM استیک کنید تا به یک گردانندۀ انکور تبدیل شوید؛ البته این کار کمی جنبۀ فنی دارد. با این حال، داخل وبسایت رسمی، اطلاعات چگونه انجام دادن این کار ذکر شده است.

افرادی که به XYO علاقه دارند، در حال حاضر دو گزینه برای ورود به آن دارند. همان‌طور که در بالا گفته شد، آنها می‌توانند اپلیکیشن COIN را دانلود کرده و از طریق گوشی هوشمند خود مقداری XYO کسب کنند. هر چه بیشتر سفر کرده و با کاربران دیگر برخورد داشته باشند، پاداش بیشتری دریافت خواهند کرد. البته برای فعالیت عمیق‌تر، می‌توانند نسبت به خرید سنتینل اقدام کرده و آنها را در دنیای واقعی مستقر کنند. این سنتینل‌ها می‌توانند با استفاده از چیزی به نام «پُل» (Bridge) به شبکۀ اصلی متصل شده و بازگشت سرمایۀ کاربر را چند برابر کنند.

برای هایپریون هم مثل سایر موارد، چندین راه برای مشارکت وجود دارد. یک راه ساده، دریافت برنامۀ تایتان و شروع استیکینگ HYN برای لایۀ Map3 است. اگر به دنبال آن هستید که بیش از این مشارکت کنید، بهتر است بدانید که نودهای Map3 می‌توانند توسط هر کسی اجرا شوند. هر چند برای تبدیل شدن به یک عضو فعال در شبکه و بازگشت سود، باید 200000 HYN استیک کنید. همچنین در خاطر داشته باشید که نودها می‌توانند از طریق یک رایانۀ شخصی یا یک سرویس تحت وب خارجی مانند خدمات تحت وب آمازون (AWS) اجرا شوند.

آیندۀ این پروژه‌ها چگونه است؟

این پروژه‌ها جاه‌طلبانه هستند ولی هنوز جای کار زیادی دارند. هنوز خیلی زود است که بگوییم کدام یک از این پروژه‌ها در آینده به یک استاندارد مورد استفادۀ همگان تبدیل می‌شود (البته ممکن است هیچ‌کدام این سرنوشت را نداشته باشند)، ولی آینده امیدوارکننده به نظر می‌رسد.

سخن پایانی

به دلیل اشکالات نقشه‌های کنونی، باید یک تغییر بنیادین از راه برسد. ما در این مقاله نشان دادیم که شیوه‌های جدید، از طرق نوآورانۀ مختلفی در حال بررسی شدن هستند و همیشه این احتمال وجود دارد که یک پروژۀ جدید، تغییر بنیادین مورد بحث را به وجود آورد. هر اتفاقی که بیفتد، واضح است که بلاکچین قرار است نقش مهمی را در آینده ایفا کند؛ نه فقط در اینکه چطور از پول یا داده‌هایمان استفاده می‌کنیم، بلکه حتی برای مسیریابی دنیای اطرافمان.