استخراج بیت کوین چیست؟

استخراج کردن روند افزودن سوابق معامله در دفتر عمو‌می‌بیت کوین که به آن بلاک چین ‌می‌گویند، گفته ‌می‌شود.

زمان مطالعه: 14 دقیقه

استخراج کردن چیست؟

استخراج کردن روند افزودن سوابق معامله در دفتر عمو‌می ‌بیت کوین که به آن بلاک چین ‌می‌گویند، گفته ‌می‌شود. این دفتر کل بدین منظور وجود دارد که هر معامله بتواند انجام شود و هرکدام از کاربر‌های شبکه بتوانند به دفتر کل دسترسی داشته باشند. این دفتر، همچنین، بدین منظور استفاده ‌می‌شود که در معاملات قانونی بیت کوین کسی نتواند پولی که قبلا خرج کرده است را، دوباره در جایی دیگر خرج کند.

اساسا، استخراج کنندگان به جامعه بیت کوین به این شکل خدمت ‌می‌کنند که، هر معامله را تایید ‌می‌کنند و اطمینان حاصل ‌می‌کنند که تمام آن‌ها قانونی باشد. زمانی که یک بلاک جدید مهر و موم ‌می‌شود، یک استخراج کننده جایزه ‌می‌گیرد. همچون اکتبر 2017 که به ازای هر بلاک پاداش 12.5 بیت کوین اعلام شده بود.

Ramzarzخرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!
تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

پاداش سکه‌های جدیدالظهور به پاداش اجناسی همچون طلاهای از زمین استخراج شده تشبیه ‌می‌شوند. به همین خاطر به این روند، استخراج گفته ‌می‌شود.

چگونه برای استخراج کردن سخت افزار مناسب انتخاب کنیم

نرخ هش

با در نظر گرفتن پیچیدگی که در استخراج بیت کوین وجود دارد، بسیار حائز اهمیت است که روی سخت افزار درستی سرمایه گذاری کنیم. تعدادی مشخصه وجود دارد تا زمانی که ‌می‌خواهیم تجهیزات را انتخاب کنید، بهترین‌ها را در نظر بگیریم. یکی از مشخصه‌ها نرخ هش است.

نرخ هش تعداد محاسباتی است که سخت افزار شما ‌می‌تواند در یک ثانیه انجام دهد. این پارامتر بسیار مهمی‌است. هر قدر که نرخ هش شما بیشتر باشد، مشخصا احتمال حل مسائل ریاضی را بالا خواهد برد تا بلاک را مهر و موم کنید و پاداش خود را دریافت کنید.

چیزی که استخراج کنندگان دنبالش هستند یک خروجی خاص از تابع هش ‌می‌باشد. زمانی که درباره توابع هش صحبت ‌می‌کنیم، هر ورودی همیشه همان خروجی را خواهد داد، ولی آنها به منظور غیر قابل پیش بینی بودن، طراحی شده‌اند. پس، بهترین راه ممکن برای دستیابی به یک خروجی خاص، امتحان کردن تمام ورودی‌‌‌‌‌‌ تصادفی ممکن است. علاوه بر این، استخراج کردن بسیار رقابتی است، پس برای جمع کردن پاداش، استخراج کننده مجبور است تما‌می ‌آن ورودی‌های تصادفی را با بالاترین سرعت ممکن امتحان کند. به همین خاطر است که انتخاب سخت افزار با نرخ هش بالا برای موفقیت در استخراج به شدت اهمیت دارد.

نرخ هش با واحد مگاهش بر ثانیه(MH/sec)، گیگاهش بر ثانیه(GH/sec) و تراهش بر ثانیه(TH/sec) اندازه گیری ‌می‌شود. نرخ هش سخت افزاری که به طور خاص برای استخراج بیت کوین طراحی شده است میتواند در بازه 336MH/s  تا 14000000MH/s  باشد.

مصرف انرژی

سخت افزار استخراج بیت کوین یک سرمایه گذاری است و همینطور دارای هزینه‌های مرتبط است. هر قدر سخت افزار شما قدرتمند‌تر باشد، نیاز به برق بیشتری دارید. قبل از انجام هر خریدی، باید مصرف انرژی مناسب برای سخت افزار خود را در واحد وات در نظر بگیرید و حواستان باشد که قبض برق بعدی شما چه مقدار گران‌تر خواهد بود. شما نمی‌خواهید که تمام پول خود را صرف برق کنید تا سکه‌هایی استخراج کنید که حتی به اندازه هزینه‌ای که کرده‌اید ارزش ندارند.

شما ‌می‌توانید از اعداد مصرف انرژی و نرخ هش استفاده کنید تا متوجه شوید که چند هش زمان ‌می‌برد تا هر وات برق توسط سخت افزار شما استفاده شود. برای انجام این کار، شما به سادگی باید نرخ هش را بر تعداد وات‌ها تقسیم کنید. برای مثال، اگر نرخ هش سخت افزار شما 4500MH/s  باشد و 32 وات انرژی لازم داشته باشد، پس شما به ازای هر وات 140625MH/s  خواهید داشت. شما ‌می‌توانید از یک محاسبه گر هزینه برق آنلاین استفاده کنید یا اینکه فقط قبض برق خود را چک کنید تا متوجه شوید چقدر برای شما هزینه پول فیزیکی خواهد داشت.

در برخی موارد شما برای اجرای سخت افزار استخراج، از کامپیوتر خود استفاده ‌می‌کنید. مشخصا، کامپیوتر شما کشش برق خاص خود را فراتر از آنچه سخت افزارِ استخراج ‌می‌خورد، نخواهد داشت، پس شما نیاز دارید که این مورد را هم به محاسبات خود اضافه کنید.

سخت افزار برای استخراج بیت کوین

در دوران اخیر بیت کوین، بسیاری از مردم به آن علاقه داشتند چون برای آنها بیت کوین یک ایده انقلابی و آزاد کننده بود. در واقع، در دنیایی که توسط بانک‌ها، مسئولین مالیات و شرکت‌های عظیمی‌اداره ‌می‌شود و این‌ها مراقب این هستند که مردم چگونه پول خودشان را خرج ‌می‌کنند، یک شبکه خود گردان غیر متمرکزی که در آن کاربران معمولی مسئول اطمینان حاصل کردن از درست انجام شدن تراکنش‌ها هستند، همچون نفسی راحت در هوای آزاد بود. در گذشته، ارزش بیت کوین به هیچ وجه حتی نزدیک ارزش کنونی آن نبود. پس بسیاری از استخراج کنندگان نه تنها به خاطر سود بلکه به خاطر ایده خود بیت کوین انگیزه پیدا کردند. آنها قادر بودند که دنباله‌های هش را تولیدکرده و با استفاده از انرژی کافی کامپیوتر یا لپ تاپ‌ها تراکنش‌ها را تثبیت کنند.

در بعضی موارد، استخراج کنندگان متوجه شدند که کارت گرافیک‌های سطح بالا پتانسیل این را داشتند که قدرت استخراج بیت کوین را به طور قابل ملاحظه ای بالا ببرند. آن کارت‌های گرافیک انرژی بسیار کمتری را نسبت به واحد‌های کاری مصرف ‌می‌کردند و نتایج 50 تا 100 برابر بهتر از قبل بودند. متعاقبا، دستگاه‌های استخراج اختصاصی معرفی شدند. آنها توانایی استخراج را 5 برابر کردند، که اجازه دادند تا اولین فارم استخراج در یک سود عملیاتی ساخته شود و راه صنعت استخراج بیت کوین را هموار کرد.

این روز‌ها، استخراج بیت کوین تبدیل به یک تجارت سود آور شده است. افراد زیادی هستند که قبوض خود را با کار کردن روی فارم‌های عظیم استخراج بیت کوین پرداخت ‌می‌کنند. این فارم‌ها با استفاده از سخت افزار‌های استخراج مختلفی همچون کارت‌های گرافیک و کولر‌ها پیکربندی شده‌اند. مشخصا، آنها به منظور عمل کردن نیاز به برق بسیار زیادی دارند، پس دسترسی به منبع انرژی ارزان برتری محسوب ‌می‌شود. این برق ارزان است که فارم‌های استخراج بیت کوین چینی‌ها را به شدت سود آور کرد.

نحوه استخراج بیت کوین

آنهایی که آرزو دارند با استخراج بیت کوین پول در بیاورند نیاز خواهند داشت که در برابر شرکت‌های سرتاسر دنیا با منابع تقریبا نامحدودی که صرف فارم‌های استخراج ‌می‌شود رقابت کنند، همچون صدها استخراج کننده شخصی که به قدرت آنها اضافه ‌می‌شوند تا استخر‌های استخراج را ایجاد کنند.

CPU مناسب جهت استخراج

در میان سخت افزار‌های استخراج بیت کوین، کم قدرت‌ترین دسته بندی خود کامپیوتر شماست. CPU مخفف واحد پردازش مرکزی(central processing unit) است و دلالت بر پردازشگر کامپیوتر شما ‌می‌کند. در گذشته تنها راه استخراج بیت کوین همین پردازنده بود و بسیار موثر و گران بود(تمام نیاز شما داشتن کامپیوتری بود که پردازنده آن به اندازه کافی قدرتمند باشد.).

با این حال، زمانی که استخراج کنندگان تلاش کردند که شبکه را امن‌تر کرده و بیت کوین بیشتری استخراج کنند، در بسیاری از جبهه‌ها نوآوری کردند. پس، امروزه، استخراج پردازنده‌ای اساسا منسوخ شده است. شما شاید دهه‌ها با استفاده از لپ تاپ خود بدون اینکه حتی کسری از یک سکه را بدست بیاورید، عملیات استخراج را انجام دهید.

GPU مناسب جهت استخراج

GPU مخفف واحد پردازش گرافیکی(graphical processing unit) است یکی از ویژگی‌های کارت گرافیک‌های سطح بالا ‌می‌باشد. این گرافیک‌ها به طور خاص طراحی شدند تا بتوانند تما‌می‌چندضلعی‌های پیچیده ای که در بازی‌های ویدیویی سطح بالا بودند را محاسبه کنند که همین مسئله آنها را مخصوصا در ریاضیات ضروری هش کردن برای رفع اشکال بلاک‌های تراکنش‌ها عالی ساخت.

با وجود هزینه چند صد هزار دلاری، GPUها به استخراج کنندگان یک مزیت برتر نسبت به هش کردن CPU ارائه کرد. برای مثال، یک پردازشگر درکل برای شما کمتر از 10 MH/sec را فراهم ‌می‌کند. به عبارت دیگر، یک ATI 5970، یکی از مشهور‌ترین کارت گرافیک‌ها، زماین که شروع به استخراج ‌می‌کند، ‌می‌تواند برای شما بیش از 800 MH/sec فراهم کند.

به طور گسترده، استفاده از کارت‌های گرافیک به ظهور اولین تجهیزات استخراج ختم شد که اساسا کامپیوتر‌هایی بودند که با در نظرگرفتن محاسبات پیچیده، پیکربندی شدند. آن تجهیزات هم ‌می‌توانستند منحصرا به استخراج اختصاص داده شوند یا ‌می‌توانستند بعنوان کامپیوتری که تمام نیاز‌های دیگر را رفع ‌می‌کند خدمت کنند(بعنوان مثال بعنوان یک سیستم مخصوص بازی عمل کنند و به صورت پاره وقت فقط برای استخراج از آنها استفاده شود).

اما، همچون استخراج با CPU، استخراج با GPU امروزه کاهش پیدا کرده است. یا معرفی سخت افزار‌هایی که مخصوص استخراج طراحی شده‌اند، سختی استخراج بیت کوین به قدری افزایش پیدا کرده است که کارت‌های گرافیک به راحتی نمی‌توانند با آن مقابله کنند. این روزها، حتی اگر به برق رایگان نیز دسترسی داشته باشید، تجهیزات GPU احتمالا هرگز حتی هزینه خودشان را هم فراهم نمی‌کنند.

FPGA

مرحله بعدی پیشرفت استخراج بیت کوین، معرفی استخراج FPGA ( مدار مجتمع دیجیتال برنامه پذیر) بود. FPGA یک مدار یکپارچه است که طراحی شده است تا بعد از ساخت پیکربندی شود. این مدار یک شرکت تولید کننده سخت افزار استخراج را قادر ساخت تا تراشه‌های روی جلد را خریداری کند و آنها را، قبل از اینکه در سازه مخصوص خودشان قرار دهد، مخصوص برای استخراج بیت کوین شخصی سازی کند.

نمایش اولین دستگاه‌های FPGA یک موفقیت کامل بود و چشم انداز استخراج بیت کوین را کاملا عوض کرد. این اولین سخت افزاری بود که به طور خاص برای استخراج ارز رمز نگاری شده تولید شد. آنها برای استخراج کنندگان سودهای کارایی انرژی و استفاده آسان را فراهم کردند. در حالی که یک کارت گرافیک معمولی 600 MH/sec ‌می‌تواند نزدیک به 400 وات مصرف انرژی داشته باشد، اما یک دستگاه استخراج FPGA استاندارد شاید بتواند نرخ هش 826 MH/sec را در 80 وات انرژی فراهم کند. این پیشرفت به اولین فارم‌های بزرگ استخراج بیت کوین، فرصت ساخته شدن داد.

ASIC

مدار‌های مجتمع با کاربرد خاص(ایسیک)، یک ریزپردازنده طراحی و تولید شده تنها برای استخراج بیت کوین با سرعت وحشتناک بالا است. این مدارها افزایش صد برابری قدرت هش را ارائه ‌می‌دهد، در حالی که مصرف برق را نسبت به تمام تکنولوژی‌های قبلی کاهش ‌می‌دهد. برخی متخصصان، ایسیک را بعنوان تکنولوژی “آخر خط” مطرح ‌می‌کنند زیرا در آینده نزدیک هیچی چیزی برای جایگزینی آن وجود ندارد.

با توجه به اینکه این پردازنده‌ها مخصوص این کار، طراحی و ساخته شدند، آنها ‌می‌توانند برای ساخت به شدت گران تمام شوند و به همان اندازه هم زمان بر باشند اما سرعت‌ها غیر قابل مقایسه هستند. بالای خط پردازنده‌هایی همچون AntMiner s9 سرعت تبلیغ شده بالغ بر 14000000MH/sec دارند اما این دستگاه‌ها 1265 دلار هزینه دارند. البته پردازنده‌های مقرون به صرفه‌تری هم با قیمت 50 دلار وجود دارند ولی سرعت تبلیغ شده آنها به شکل قابل تاملی پایین‌تر هستند.

استخراج بیت کوین با ASIC

سودآوری استخراج

با در نظر گرفتن تمام جوانب، انتخاب سخت افزار مناسب برای استخراج به شدت ‌می‌تواند برای تازه وارد‌ها غافلگیر کننده باشد. این مسئله هم از نظر خود سخت افزار و هم از نظر انرژی که برای اجرا نیاز دارد هزینه بالایی دارد. از این رو، قبل از خرید بخش‌های مهم و پیکربندی تجهیزات، بسیار مهم است که سود دهی استخراج را محاسبه کنید.

چندین محاسبه گر اختصاصی همچون محاسبه گر جنسیس بلاک(The Genesis Block) یا محاسبه گر سود استخراج بیت کوین(BTC Mining Profit Calculator) وجود دارند. شما ‌می‌توانید پارامتر‌هایی همچون هزینه تجهیزات، نرخ هش و مصرف برق را با توجه به قیمت کنونی بیت کوین به منظور دانستن مقدار زمانی که طول ‌می‌کشد تا سرمایه گذاری شما سود دهد، به عنوان ورودی، وارد کنید.

نرم افزار استخراج

وابسته به نوع تجهیزاتی که انتخاب ‌می‌کنید، شاید نیاز باشد نرم افزاری برای استخراج نصب کنید. استفاده GPU و FPGA نیاز به یک میزبان دارند تا کامپیوتر شما بتواند یک مشتری و نرم افزار استخراج داشته باشد. مشتری بیت کوین ضروری است که بتواند اطلاعات را میان استخراج کنندگان و شبکه بیت کوین تقویت کند در حالی که نرم افزار استخراج چیزی ست که دستورالعمل‌هایی به سخت افزار ارائه دهد تا کار را انجام دهد و در بلاک‌های تراکنش برای حل آنها بتواند موفق باشد.

برخی از استخراج کنندگان مدرن ASIC در حال حمل شدن توسط هر چیز از قبل پیش بینی شده‌ای همچون آدرس بیت کوین هستند. پس، در بسیاری از موارد، وصل کردن آن به پریز برق تمام کاری است که نیاز به انجامش دارید. اما، برخی از استخراج کنندگان قدیمی‌تر ASIC هنوز نیاز به اجرای نرم افزار استخراج دارند.

نام/پیوند ویژگی‌ها سیستم
استخراج کننده بیت کوین رابط کاربری آسان، حالت ذخیره انرژی، پشتیبانی از استخر استخراج، اشتراک گذاری سریع، گزارشات سود ویندوز، مک
استخراج کننده سی جی(CGMiner) کنترل سرعت خنک کننده، قابلیت رابط کاربری ریموت، شناخت خودکار بلاک‌های جدید با پایگاه داده‌های کوچک، پشتیبانی از چند GPU، پشتیبانی از استخراج با CPU ویندوز

مک

لینوکس

استخراج کننده بی اف جی(BFGMiner) شبیه به CGMiner ولی مخصوص برای ASIC طراحی شده است ویندوز

مک

لینوکس

ایزی ماینر(EasyMiner) پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف استخراج، ‌می‌تواند برای استخراج تنها و استخری استفاده شود، گراف‌های عملکرد مک

لینوکس

استخراج کننده RPC(RPCMiner) ادغام با API‌ها و سیستم‌های مک مک

استخر استخراج چیست؟

این روز‌ها هر کسی که وارد دنیای استخراج ارز رمز نگاری شده ‌می‌شود باید بتواند با شرکت‌های بزرگ و فارم‌های استخراج آنها رقابت کند. پس، طبیعتا، یکی از اولین تصمیماتی که هر استخراج کننده مشتاقی ‌می‌گیرد این است تنها کار کند یا به یک “استخر” بپیوندد.

استخراج استخری یک رویکرد استخراج است که در آن کاربران مختلفی قدرت محاسبه خود را برای نسل‌های بلاک به اشتراک ‌می‌گذارند. یک استخر شانس بسیار بیشتری را برای حل یک بلاک و گرفتن پاداش دارد، هر چند که پاداش میان اعضای یک استخر با توجه به شرکت کردن در قدرت پردازش تقسیم خواهد شد. پس، عضو شدن در یک استخر شاید یک جریان ثابت درآمد را بسازد، حتی اگر هر پرداخت در مقایسه با پاداش یک بلاک کامل نسبتا کمتر باشد.

عضو شدن در یک بلاک درست همانند ثبت نام کردن در هر سرویس اینترنتی دیگر است. تمام کاری که نیاز دارید انجام دهید این است که یک حساب در وبسایت استخر بسازید. زمانی که یک حساب دارید، نیاز دارید که یک کارگر بسازید. احتمال ساخت چند کارگر و واگذار کردن هر بخش مجزا از سخت افزاری که استفاده ‌می‌کنید به آنها نیز وجود دارد. یکی دیگر از مسائل مهم در نظر گرفتن میزان کسری از پرداخت‌های استخراج شما که استخر نیاز دارد، است. معمولا، دامنه ارزش میان یک تا ده درصد هستند، در حالی که برخی استخرها اصلا به شما پرداختی انجام نمی‌دهند.

آیا استخراج بیت کوین سودآور است؟

استخراج بیت کوین از کاری ساده برای علاقه مندانی که تراکنش‌ها را با استفاده از پردازنده‌هایشان تایید ‌می‌کردند، تبدیل شده است به یک ریسک تخصصی سطح بالا تمام عیار.

پول ساده سال‌ها پیش دور انداخته شده است و چیزی که باقی ‌می‌ماند اساسا تحت رمز نگاری قرار ‌می‌گیرد که سختی رمزگشایی آنها همچون شکستن چند تن سنگ سخت است. علاوه بر این پاداش تبدیل در حال رشد بیت کوین آن را بیشتر و بیشتر هم برای عموم و هم برای شرکت‌های بزرگ جذاب ‌می‌کند تا جایی که تعداد زیادی استخراج کننده جدید را جذب کرده و رقابت را سخت‌تر ‌می‌کنند.

در تئوری، استخراج کردن همچنان برای هر کسی ممکن است ولی تنها افرادی با ماشین‌های قدرتمند مخصوص قادر خواهند بود انواع سود را با استخراج ارز رمز نگاری شده بدست بیاورند. بیشتر استخراج کننده‌های انفرادی و استخر‌های کوچکتر پول بیشتری را نسبت به چیزی که استخراج ‌می‌کنند برای قبوض برق پرداخت ‌می‌کنند. پس، شما تا زمانی که نتوانید در فارم‌های استخراج بزرگ و گران قیمت سرمایه گذاری کنید و به برق ارزان دسترسی داشته باشید، سود دهی استخراج بیت کوین غیر ممکن خواهد بود.

علاوه بر این، یک استخراج کننده خانگی معمولی ‌می‌تواند به شدت نسبت به مشکلات بدیهی همچون شکست سخت افزاری، کمبود انرژی، قطع اتصال اینترنت و مشکلات پرداخت حساس باشد.

آنها بسیار تلاش ‌می‌کنند تا سود بگیرند یا حتی هزینه‌های سخت افزار و برق را با پس گیرند. در نتیجه، با توجه به شرایط فعلی، سوددهی استخراج بیت کوین برای استخراج کننده‌های خانگی بسیار دور از ذهن به نظر ‌می‌رسد.

با این حال، شاید وضعیت در آینده گسترش یابد. نرم افزار استخراج ASIC هنوز در حال پیشرفت و دسترسی به تکنولوژی‌های جدید است در حالی که راه حل انرژی‌های سرسخت و ارزان‌تری در حال ورود به بازار اند. تلفیق اینها شاید نه تنها استخراج بیت کوین را برای استخراج کنندگان کوچک سود آور ‌می‌کند، بلکه میتواند به شدت غیر متمرکز بودن شبکه را به منظور حفاظت در برابر ریسک‌های قانون گذاری، گسترش دهد.

استخراج ابری چیست؟

اگر ‌می‌خواهید بدون خرج کردن و مدیریت کردن سخت افزار در استخراج بیت کوین سرمایه گذاری کنید، استخراج ابری بیت کوین می‌تواند برای شما گزینه مناسبی باشد. این استخراج با پرداخت قرارداد‌های استخراج انجام ‌می‌شود که استخراج کنندگان را قادر ‌می‌سازد که از قدرت پردازش اشتراک گذاشته شده در مرکز کنترل داده‌ها استفاده کنند. در بسیاری از موارد، این استخراج آسان‌تر است. شما لازم نیست با سخت افزار، نرم افزار، هزینه‌های اضافی برق، پهنای باند یا دیگر مشکلات آفلاین کلنجار بروید. تمام چیزی که نیاز دارید کامپیوتری برای ارتباطات و یک کیف پول بیت کوین محلی اختیاری است.

با این حال، ریسک‌های مشخصی در استخراج ابری وجود دارند که سرمایه گذاران نیاز دارند قبل از اینکه هزینه قرارداد را بپردازند باید از آنها مطلع شوند. تعداد بسیار زیادی کلاهبرداری استخراج ابری بیت کوین انجام شده است. علاوه بر این، شما قادر نخواهید بود که سخت افزار فیزیکی واقعی را کنترل کنید.

در کل، زمانی که استخراج ابری را انتخاب ‌می‌کنید، در واقع دارید کنترل عملکرد‌ها را از دست ‌می‌دهید. این بدان معناست که عمل‌گر‌ها ‌می‌توانند با فرض اینکه ارزش بیت کوین ناپایدار است، عملکرد‌های استخراج را متوقف کنند. سرانجام، شما سود بسیار کمتری نسیبتان ‌می‌شود چرا که عملگرها برای پوشش دادن هزینه‌هایشان از شما کمیسیون خواهند گرفت.

دانلود اپلیکیشن رمزارز نیوز

رمزارز نیوز؛ اپلیکیشن تخصصی در حوزه فناوری اطلاعات، رمزارزها و بلاکچین است.

با استفاده از اپلیکیشن رمزارزنیوز می‌توانید به ابزارها و امکانات وبسایت دسترسی داشته باشید، قیمت تمامی ارزهای دیجیتال را به صورت لحظه‌ای رصد کنید، اخبار و مقالات تازه منتشرشده را ببینید. و به طور کلی به هر آنچه در وبسایت رمزارزنیوز قابل مشاهده است، دسترسی داشته باشید.

ممکن است به این مطالب نیز علاقه‌مند باشید

دیدگاه خود را ثبت کنید

0 دیدگاه
Inline Feedbacks
View all comments