آشنایی با بلاکچین نسل سوم

مقدمه

در این مقاله می‌خواهیم با تکنولوژی بلاکچین نسل سوم (blockchain 3.0) آشنا شویم و ویژگی‌ها و مشخصات آن را بررسی کنیم. همانند ظهور اینترنت در اوایل دهۀ 1990 میلادی و کم‌توجهی‌هایی که به آن صورت گرفت، پیش‌بینی تأثیرات تکنولوژی بلاکچین بر کسب‌وکارها در دهه‌های آینده نیز بسیار دشوار است.

علی‌رغم نبودن قوانین دقیق و مشخص در این زمینه، بسیاری از کسب‌وکار‌ها در پشت صحنه، سخت در تلاش هستند تا با ساخت اپلیکیشن‌ها و ساده‌سازی فرآیند موجود، به مواردی ارزشمند و وابسته به تکنولوژی بلاکچین دست یابند.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

توسعه‌دهندگان در سراسر دنیا در حال ساخت بلاکچین‌های مختلفی هستند و این موضوع به یکی از موضوعات پرطرفدار این روزها تبدیل شده است؛ بنابراین در حال حاضر از سرعت پیشرفت آن کاسته نخواهد شد.

درست همانند رشد و توسعه‌هایی که در یافتن راه‌حل‌های IT سنتی صورت می‌گیرد، برای بلاکچین نیز فازهای توسعه‌ای مختلفی وجود دارد. در حال حاضر شاهد نسل سوم بلاکچین (Blockchain 3.0) هستیم.

بررسی نسل‌های مختلف بلاکچین از ابتدا تا امروز

نسل اول بلاکچین (Blockchain 1.0)

اولین نسل بلاکچین توسط بیت کوین (Bitcoin) شناخته شد. با روی کار آمدن این دارایی دیجیتال، مسائل مربوط به وجود تمرکز در سیستم‌های مالی سنتی با چالش‌های بسیاری روبه‌رو شد.

سپس این صنعت با معرفی بیت کوین به عنوان غیرمتمرکز‌ترین نوع دارایی دیجیتال و ایجاد مفهوم طلای دیجیتال در ذهن کاربران، به رشد و پیشرفت بسیاری دست یافت. در این مسیر، شبکۀ ایجاد شده توسط ساتوشی ناکاموتو با تنگناها و مشکلات بسیاری روبه‌رو شد. به عنوان مثال با افزایش استقبال از بیت کوین و افزایش حجم تراکنش‌ها، زمان انجام تراکنش‌های بیت کوین به 10 دقیقه رسید و این به عنوان یک عقب‌گرد بزرگ برای بیت کوین محسوب می‌شد.

مشکل مقیاس پذیری بیت کوین باعث کاهش سرعت پردازش معاملات در این شبکه شد. همین موضوع باعث شد رقابت‌های بسیاری میان استارتاپ‌های مختلف بر سر رفع مشکل مقیاس پذیری صورت گیرد و هر یک از آنها سعی داشتند این مشکل را رفع کنند.

نسل دوم بلاکچین (Blockchain 2.0)

جدا از تراکنش‌های مالی، نسل دوم بلاکچین با ایجاد رمزارزهایی همچون اتریوم (Ethereum)، نه تنها به رفع مشکل وجود تمرکز در سیستم‌های مالی پرداخت بلکه امکانات دیگری همچون پول  قابل برنامه ریزی (Programmable money) و قراردادهای هوشمند را نیز به این صنعت اضافه کرد.

مشهورترین ارز دیجیتال در میان ارزهای دیجیتال بلاکچین نسل دوم، اتریوم است. این ارز دیجیتال در سال 2013 روی کار آمد و در حال حاضر به عنوان پلتفرمی در زمینۀ اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند شناخته شده است.

موج بعدی با تسریع روند نوآوری‌ها، به تغییر تصور کاربران در مورد استفاده از امکانات موجود در دفاتر کل توزیع‌شده انجامید. با روی کار آمدن قراردادهای هوشمندی که امکان کدنویسی و اتصال مستقیم به تراکنش‌ها را داشتند، انگیزه ایجاد امکانات و توسعۀ این تکنولوژی را در میان کاربران ایجاد و توجه توسعه‌دهندگان بسیاری را به خود جلب کرد.

باوجود امکانات بسیار در این نسل، نسل دوم بلاکچین نقاط ضعفی نیز داشت که هدف از ایجاد نسل بعدی بلاکچین رفع این نواقص بود.

نسل سوم بلاکچین (Blockchain 3.0)

بلاکچین نسل سوم، به نوعی آیندۀ تکنولوژی بلاکچین است و تمامی پروژه‌های موجود در این نسل با هدف بهبود و رفع مشکلات بلاکچین‌های نسل‌های قبلی ایجاد شده‌اند.

نسل سوم بلاکچین با ایجاد پلتفرم‌هایی همچون EOS، Cardano و Algorand روی کار آمد. چنین پروژه‌هایی اغلب به دنبال دست‌یابی به مقیاس پذیری، امنیت و تمرکززدایی هستند.

هر کدام از این پروژه‌ها اهداف و اولویت‌های مخصوص به خود را دارند و بر اساس آنها ایجاد شده‌اند اما نکته‌ای که وجود دارد این است که تمامی این پروژه‌ها در نسل سوم بلاکچین قرار دارند.

در ادامه به معرفی و بررسی چند پروژۀ برتر در این زمینه می‌پردازیم.

معرفی پروژه‌های نسل سوم بلاکچین (blockchain 3.0)

آیون (Aion)

این پروژه، متعلق به نسل سوم بلاکچین است و بلاکچینی چندلایه دارد. هدف از ایجاد این پروژه، رفع مشکلات حریم خصوصی، شفافیت و مقیاس‌پذیری است. Aion، توکن اختصاصی Open Application Network است. این پروژه با هدف حمایت از اپلیکیشن‌های متن باز ایجاد شده است.

شرکت‌ها و نهادهای عمومی می‌توانند با استفاده از پلتفرم Aion به اشتراک داده‌ها و ایجاد اکوسیستم‌های مقیاس‌پذیر برای پردازش تراکنش‌‌ها و شخصی‌سازی شبکه‌ها بپردازند.

الگوراند (Algorand)

یکی دیگر از پروژه‌های موجود در نسل سوم بلاکچین Algorand است. این پروژه از الگوریتم اجماع جدیدی به نام Pure Proof Of Stake استفاده می‌کند. بنیان‌گذار این پروژه، Silvio Micali یکی از محققین برتر و از افراد سرشناس در حوزۀ کریپتوکارنسی‌ به شمار می‌آید. داشتن تیم مدیریتی معتبر و شناخته‌شده نیز در کسب اعتبار این پروژه بی‌تأثیر نبوده است.

توسعه‌های اخیری که در این پروژه صورت گرفته، باعث جذب توجه کاربران بسیاری به این پروژه شده است. در این شبکه، امکان استفاده برای افرادی که خواهان شبکه‌های نیازمند مجوز دسترسی هستند و همچنین کاربرانی که خواهان شبکه‌های عمومی هستند، فراهم شده است.

Algorand 2.0 آخرین ورژن این پروتکل است و عملکردهای بهبودیافتۀ بسیاری را برای ادغام کسب و کارها ارائه داده است. علاوه براین، ویژگی‌های بنیادی لایه 1 این پروژه، باعث بهبود و ساده‌سازی فرآیندهایی همچون توکنیزه کردن دارایی‌ها، انتقالات خرد و قراردادهای هوشمند می‌شود.

تیم Algorand قصد دارد که با توسعۀ لایه 1، به افزایش مقیاس‌پذیری دست یابد. با توجه به ویژگی‌های این پروژه، توجه دولت‌ها و نهادهای اقتصادی مختلفی به سوی این پروژه جلب شده است.

کاردانو (Cardano)

یکی دیگر از پروژه‌های موجود در نسل سوم بلاکچین، کاردانو (Cardano) است. علاوه بر ویژگی‌های بسیاری که در این پروژه وجود دارد، هدف و تمرکز اصلی آن بهبود و ساده‌سازی ایجاد قراردادهای هوشمند است.

بر خلاف بیت کوین و اتریوم، شبکۀ کاردانو با نگرش به آینده تشکیل شده است و تمرکز اصلی آنها بر تحقیق و بررسی در مورد پروژه‌های لانچ شدۀ قبلی است. به همین دلیل این پروژه یکی از فعال‌ترین پروژه‌ها در زمینه توسعۀ تکنولوژی است و یکی از نشانه‌های سلامت این پروژه، توسعه و پیشرفت دائمی بلاکچین آن در طول زمان است.

علاوه بر این، کاردانو مجهز به یک سیستم مدیریتی منحصربه‌فرد است و همین موضوع آن را از سایر رقبای خود متمایز می‌کند. همچنین تیم کاردانو قصد دارد مدل درآمدی ثابتی ارائه دهد و سود حاصل از آن را برای رشد، توسعه و نگهداری شبکه هزینه کند.

یکی دیگر از عوامل مهم و تأثیرگذار در این پروژه، حمایت و پشتیبانی IOHK است. این سازمان از استارتاپ‌ها حمایت می‌کند و به تأمین وجوه لازم برای امنیت آنها می‌پردازد.

ایاس (EOS)

همان‌طور که قبلاً نیز اشاره شد، هدف اصلی این پروژه، رفع مشکل مقیاس پذیری است که در گذشته بیت کوین و اتریوم با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند. این پروژه به وسیلۀ عرضۀ اولیه کوین(ICO) توانست در عرض یک سال، حدود ۴ میلیارد دلار سرمایه جمع‌آوری کند. هدف ایاس، ایجاد اکوسیستمی برای شبکه‌های مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین است و قصد دارد امکان ادغام این شبکه‌ها و حفظ حریم خصوصی از طریق آن اکوسیستم را امکان‌پذیر سازد.

این پروژه با استفاده از قراردادهای هوشمند به انجام به موقع تراکنش‌ها می‌پردازد. یکی از مشکلات و نقاط ضعفی که در این پروژه وجود دارد، تعداد پایین تولیدکنندگان بلاک است و به همین دلیل این موضوع تا حدی این شبکه را متمرکز ساخته است. با توجه به اینکه هدف اصلی بلاکچین ایاس این است که به عنوان پلتفرمی برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز شناخته شود، وجود چنین مشکلاتی چندان حائز اهمیت نیست.

ایاس نیز مانند کاردانو یکی از اولین پروژه‌ها، در حوزۀ تکنولوژی نسل سوم بلاکچین است و ارز دیجیتال آن در میان ۱۰ ارز برتر از لحاظ حجم بازار قرار گرفته است. نکته حائز اهمیت این است که یکی از عوامل تأثیرگذار و تضمین‌کنندۀ آینده موفق این پروژه، پذیرش عموم است.

آیکون (Icon)

یکی دیگر از پروژه‌های فعال در زمینۀ نسل سوم بلاکچین، پروژۀ آیکون (ICON) است. این پروژه متعلق به کره جنوبی است و قصد دارد که سراسر دنیا را از طریق بلاکچین به یکدیگر مرتبط کند. از زمان ایجاد تا امروز، رشد و توسعه‌های بسیاری در این پروژه رخ داده است. از دیگر ویژگی‌های آن می‌توان به برخورداری از خدمات و برنامه‌های دارای محیط کاربری آسان اشاره کرد.

امکان ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز در این پلتفرم فراهم شده است. کاربران می‌توانند با توجه به هدف و نوع نیاز خود در زمینه‌هایی همچون بانکداری، آموزش، تجارت الکترونیک و غیره از این پلتفرم استفاده نمایند. هدف و ایدۀ اصلی این پروژه، ایجاد پلتفرمی است که در آن مشارکت‌کنندگان بتوانند با یکدیگر تراکنش داشته باشند.

توکن اختصاصی این شبکه ICX نام دارد و به عنوان سوخت این شبکه محسوب می‌شود.

نانو (Nano)

نانو که قبلاً با عنوان Railblock فعالیت می‌کرد، قصد دارد با استفاده از مسائل بنیادی نسل سوم بلاکچین به ایجاد محیطی برای مبادلۀ دارایی‌های دیجیتال بپردازد.

بلاکچین نانو (Nano) به گونه‌ای طراحی شده است که امکان انجام سریع‌ترین تراکنش‌ها را با بیشترین میزان مقیاس‌پذیری و کمترین نیاز به منابع اجرایی فراهم آورد.

چشم‌انداز اصلی پروژۀ Nano این است که جایگزین ارز فیات شود و با فراهم کردن امکان انجام تراکنش‌ها با کارمزدی نزدیک به صفر، انقلابی در دنیای بلاکچین ایجاد کند.

نبلیو (Neblio)

تمرکز اصلی پروژۀ ارز دیجیتال Neblio معطوف به کسب و کارها و استارتاپ‌ها است. این پلتفرم مبتنی بر بلاکچین، مقیاس‌پذیر است و به وسیلۀ آن کسب و کارها می‌توانند به ایجاد بلاکچین‌های اختصاصی و افزایش و بهبود کارایی و امنیت پروژۀ خود بپردازند.

ارز دیجیتال نبلیو (Neblio) امکان استفاده از بیش از 7 زبان برنامه‌نویسی همچون پایتون و جاوا اسکریپت را برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده است. همچنین توسعه‌دهندگان می‌توانند از ابزارهای مختلفی که در این پلتفرم ارائه شده است با توجه به نوع نیاز خود بهره ببرند.

زیلیکا (ZiIliqa)

زیلیکا یک پروژۀ ارز دیجیتال است که با استفاده از تکنولوژی شاردینگ (Sharding) و ساده‌سازی الگوریتم اجماع به بهبود سرعت، مقیاس پذیری و کارایی بلاکچین می‌پردازد.

تکنولوژی منحصربه‌فرد شاردینگ که در این پلتفرم وجود دارد، امکان ارتقای بلاکچین را برای کاربران فراهم می‌کند. با توجه به استفادۀ این پروژه از یک مکانیسم استخراج خاص، این پروژه نیز جزو پروژه‌های دوست‌دار محیط زیست و در میان دیگر پروژه‌های نسل سوم بلاکچین قرار دارد.

سخن پایانی

تکنولوژی بلاکچین به دلیل تغییرات بسیار سریعش معروف شده است و ماهیت آن به سرعت تغییر می‌کند. در حال حاضر، پس از نسل سوم بلاکچین و با توجه به گسترش روزافزون این تکنولوژی، صحبت‌هایی مبنی بر روی کارآمدن نسل چهارم بلاکچین به میان آمده است. هدف از ایجاد نسل چهارم بلاکچین، ادغام هوش مصنوعی و بلاکچین است.

در حال حاضر راه‌حل‌های بسیاری برای بهبود وضعیت فعلی تکنولوژی بلاکچین ارائه شده است و بسیاری از بلاکچین‌ها در حال بازنگری و طراحی مجدد در جهت بهبود عملکرد شبکۀ خود هستند.

در نهایت، تمامی این اقدامات با هدف مشترکی صورت می‌گیرند و سعی دارند مقبولیت و کارایی ارزهای دیجیتال را به حداکثر برسانند.