نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یا بازدهی سرمایه چیست؟
مقدمه
ممکن است جهت تصمیم‌گیری بین چند گزینه سرمایه‌گذاری مردد باشید. چه معیاری وجود دارد که بتواند در تصمیم‌گیری اقتصادی بین خرید خانه، احداث کسب و کار جدید یا خرید مقداری رمزارز قضاوت کند؟ در علوم مالی معیاری ساده برای ارزیابی گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری وجود دارد. در این مقاله می‌کوشیم که شما را با نرخ بازگشت سرمایه یا به بیان بهتر، بازدهی سرمایه آشنا کنیم.
خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!ROI چیست؟
بازدهی سرمایه (Return on Investment) یا به اختصار ROI که به نرخ بازگشت سرمایه معروف است، یک معیار مالی است که به صورت گسترده‌ای برای اندازه‌گیری احتمال به دست آوردن بازدهی سرمایه به کار می‌رود.
این معیار به همان اندازه که در ارزیابی بازدهی بالقوه یک سرمایه‌گذاری مستقل مفید است، در مقایسۀ بازدهی سرمایه گذاری‌های مختلف نیز به کار می‌آید.
در تحلیل کسب‌و‌کار، ROI و سایر مقیاس‌های اندازه‌گیری وجوه در گردش مانند نرخ بازدهی داخلی (IRR) و ارزش خالص کنونی (NPV)، معیارهایی کلیدی به حساب می‌آیند. این معیارها برای ارزیابی و رتبه‌بندی میزان جذابیت تعدادی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مختلف استفاده می‌شوند. با اینکه ROI یک نسبت است اما بیش از آنکه به صورت نسبت بیان شود، نوعاً به صورت درصد به کار می‌رود.
ROI یا نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه می شود؟
ROI به دو روش متفاوت محاسبه می‌شود.
روش اول:
ROI =سرمایه بازدهی خالص سرمایه‌گذاری هزینه
×100%
روش دوم:
ROI =سرمایه‌گذاری نهایی ارزش –سرمایه‌گذاری
ابتدایی ارزش سرمایه‌گذاری
هزینه × 100%
تفسیر ROI
در تفسیر ROI یا نرخ بازگشت سرمایه باید مواردی را در نظر بگیرید. اول آنکه به یاد داشته باشید که ROI معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود زیرا درک آن در قیاس با نسبت ساده‌تر است. دوم اینکه در فرآیند محاسبه ROI در صورت کسر، خالص بازدهی سرمایه وجود دارد؛ زیرا بازدهی و عواید یک سرمایه‌گذاری می‌تواند مثبت یا منفی باشد. یعنی بازدهی یک سرمایه‌گذاری می‌تواند سود‌آور یا زیا‌ن‌بار باشد.
هنگامی که مقدار ROI عددی مثبت باشد، به این معنی است که خالص بازدهی از مجموع هزینه‌های سرمایه‌گذاری بیشتر است. در غیر این صورت هنگامی که مقدار ROI عددی منفی باشد، به این مفهوم است که مقدار هزینه‌ها از خالص بازدهی سرمایه فزونی یافته و به عبارت دیگر این سرمایه‌گذاری زیان‌ده است. در نهایت برای محاسبه ROI با دقت بالا، باید بازدهی کل و هزینه‌های کل را در نظر بگیرید.
مثال برای محاسبه ROI
فرض کنید که یک سرمایه‌گذار 1000 سهم از سهام یک شرکت را به قیمت هر سهم 10 دلار خریداری می‌کند. آن سرمایه‌گذار در سال بعد هر سهم خود را به قیمت 12.5 دلار می‌فروشد. علاوه بر آن از سود تقسیمی حاصل از نگهداری سالیانه سهام نیز 500 دلار به دست می‌آورد. همچنین بابت کارمزد معاملات در سفارش خرید و فروش سهام خود جمعاً 125 دلار می‌پردازد.
بازدهی سرمایه یا نرخ بازگشت سرمایه این سرمایه‌گذار به صورت زیر محاسبه می‌شود:
ROI = ([($12.50 – $10.00) * 1000 + $500 – $125] ÷ ($10.00 * 1000)) * 100 = 28.75%
در اینجا به تحلیل گام به گام این محاسبه می‌پردازیم:
1.برای محاسبه خالص بازدهی باید به هزینه و بازدهی کل توجه کرد. عواید و بازدهی کل یک سهام از سود سرمایه و همچنین سود تقسیم‌شده به دست می‌آید. هزینه کل علاوه بر قیمت خرید اولیه شامل کارمزد‌های پرداختی نیز می‌شود.
2.در محاسبه فوق، سود خالص سرمایه (پیش از کسر کارمزد) در این معامله 2500 دلار است (هزار سهم خریداری‌شده به قیمت 10 دلار بعد از یک سال به قیمت 12.5 دلار به فروش رفته است). 500 دلار سود تقسیم‌شده نگهداری سالیانه سهام است و 125 دلار نیز کارمزد پرداختی معاملات است که به صورت هزینه در نظر گرفته می‌شود.
اگر ROI را به اجزای تشکیل‌دهندۀ آن تجزیه کنید، مشخص می‌شود که 23.75%آن به سود سرمایه و 5% نیز به سود تقسیمی مربوط است. تفاوت بین این دو نوع سود مهم است، زیرا هر کدام نرخ مالیات متفاوتی دارد.
سخن پایانی
بازدهی سرمایه (ROI) یا به اصطلاح نرخ بازگشت سرمایه، معیاری ساده و بی‌واسطه است که احتمال و مقدار بازدهی سرمایه را اندازه می‌گیرد. در استفاده از این معیار محدودیت‌هایی وجود دارد: مقدار زمان لازم برای نگهداری دارایی مالی و همچنین ریسک مربوط به آن لحاظ نشده است. علی‌رغم این محدودیت‌ها ROI همچنان معیاری اساسی است که برای تحلیل کسب و کار، ارزیابی و طبقه‌بندی گزینه‌های سرمایه‌گذاری به کار می‌رود.
دیدگاه خود را ثبت کنید