ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) چیست؟
فهرست مطالب
مقدمه
ارز دیجیتال ملی چیست؟ کلمه CBDC مخفف ارز دیجیتال ملی یا ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central bank digital currency) است که دولت‌ها در حال انجام آزمایشات برای به روی کار آوردن آن هستند. آنچه ارز دیجیتال بانک مرکزی را از دیگر ارزها متمایز می‌کند این است که طرفداران آن امیدوارند که ارز دیجیتال ملی بتواند از فناوری جدید پرداخت، به طور معمول در بلاکچین و دفاتر کل توزیع شده برای افزایش کارایی پرداخت و کاهش هزینه‌ها در سطوح کلان استفاده کند.
ارز دیجیتال ملی (CBDC)
خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!ارز دیجیتال ملی در بعضی کشورها در حال توسعه است، اما این احتمال وجود دارد که به زودی از آنها رونمایی نشود. اکثر کشورها هنوز این ایده را بررسی نکرده‌اند یا دارند درباره آن فکر می‌کنند، در حالی‌که برخی کشورهای دیگر مانند آمریکا و چین در حال ساخت این نوع ارز هستند. کشورهای بزرگ مانند چین که ارز یوان را دارند، در حال آزمایش شبکه خود هستند و به زودی ارز دیجیتال بانک مرکزی خود را معرفی می‌کنند. اما باز هم ارز دیجیتال ملی در مقیاس وسیع معروف و فعال نشده است.
ونزوئلا از این نظر پیشگام است و ارز دیجیتال ملی خود را با نام پترو (Petro) در سال 2018 راه‌اندازی کرد. با این حال، پترو مشکلات زیادی دارد و تعداد بسیار کمی از مردم ونزوئلا از آن استفاده می‌کنند. علاوه بر ونزوئلا، دولت چین برای ایجاد ارز دیجیتال ملی فعالیت زیادی دارد. این کشور هم‌اکنون در حال آزمایش یوان دیجیتال در چندین شهر است. بانک فدرال بوستون هم در حال همکاری با مؤسسه معتبر فناوری ماساچوست (MIT) برای آزمایش دلار دیجیتال است.
مزایای ارز دیجیتال ملی (CBDC)
ساخت و راه‌اندازی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در مراحل اولیه قرار دارد. بنابراین اجرا و راه‌اندازی آنها هنوز کامل نشده است و ممکن است ویژگی‌های آن اضافه یا کاسته شود؛ شاید هم اصلاً قابل استفاده نباشند. در برخی مواقع، پشتوانه ارز دیجیتال بانک مرکزی ترکیبی از بیت کوین و سایر ارزهای فیات منتشرشده توسط دولت است. برای ایجاد رمزارز ملی می‌توان ویژگی‌های ارزهای فیات و بیت کوین را ترکیب کرد و ویژگی‌ها خاص زیر را به وجود آورد:
تکنولوژی دفتر کل توزیع شده یا بلاکچین
ارزهای دیجیتال ملی به صورت دیجیتالی ایجاد می‌شود، اما از تکنولوژی‌های متفاوتی تشکیل شده‌اند. در ابتدا ارز ملی باید به صورت دیجیتالی ساخته و مهندسی شود و سپس فناوری‌ها در آن گنجانده شده و در پایان آن را در بلاکچین قرار دهند. در این صورت به منظور پیگیری تراکنش‌ها، بانک‌ها باید سوابق مالی، از جمله میزان سرمایه شخصی و تراکنش معاملات خود را در دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger Technology) ذخیره کنند.
این همان چیزی است که به عنوان بلاکچین معتبر شناخته می‌شود؛ زیرا فقط تعداد معدودی از نهادها می‌توانند به بلاکچین دسترسی داشته یا آن را تغییر دهند. علاوه بر این، نهادهای مرکزی تعیین می‌کنند که چه کسی به بلاکچین دسترسی پیدا کند و چه نوع دسترسی داشته باشد. به عنوان مثال، نهاد مرکزی تصمیم می‌گیرد که مریم فقط می‌تواند بلاکچین را ببیند، در حالی که محسن می‌تواند جزئیات بلاکچین را هم تغییر دهد و هم ببیند.
ارز دیجیتال ملی (CBDC)، یک ارز دیجیتال متمرکز
دلیلی وجود دارد که ارزهای دیجیتال ملی (CBDC)، یک بلاکچین معتبر (مانند بلاکچین بیت کوین) را انتخاب می‌کنند. اگرچه دفتر کل توزیع شده مورد استفاده در ارزهای دیجیتال ملی شباهت‌هایی با بلاکچین بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی دارد، اما اهداف آن بسیار متفاوت است.
بیت کوین و سایر بلاکچین‌های عمومی مانند اتریوم از این نظر منحصربه‌فرد هستند که هیچ نهاد مرکزی یا گروهی از نهادها مسئولیت آن را بر عهده ندارند. این ویژگی برای دولت‌ها مناسب نیست و به همین دلیل فناوری دفتر کل توزیع شده متفاوتی را انتخاب می‌کنند؛ زیرا می‌توانند توانایی کنترل روی شبکه را داشته باشند. در ادامه به تفاوت های بلاکچین ارز دیجیتال بانک مرکزی و سایر رمزارزها خواهیم پرداخت:
میزان عرضه ارز دیجیتال ملی
بیت کوین 21 میلیون کوین در شبکه خودش منتشر کرده است و تغییر این 21 میلیون بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد. در مقابل، دولت‌ها هر کدام یک بانک مرکزی دارند که برای تأمین پول کشور است. بانک‌های مرکزی با حذف یا افزودن پول به چرخه اقتصاد، سیاست های پولی مختلف را اجرا می‌کنند. بنابراین برای حفظ کارآیی ارز دیجیتال ملی (CBDC)، باید بانک‌های مرکزی قدرت ایجاد تغییرات در میزان عرضه در گردش ارز دیجیتال ملی را داشته باشند.
کنترل و اداره ارز دیجیتال ملی
دولت تعیین می‌کند که کدام نهادهای مالی در مدیریت دفتر توزیع شده مشارکت کنند. یکی از تفاوت‌های آن با بیت کوین و سایر رمزارزها این است که هیچ کس حق ندارد بدون اجازه بانک مرکزی در شبکه آن تغییرات ایجاد کند.
کاهش هزینه‌ها با ارز دیجیتال ملی
حامیان رمزارز ملی، ادعا می‌کنند که ساخت ارز دیجیتال ملی به صورت پنهانی، می‌تواند به کاهش هزینه‌های انتقال پول کمک کند. ایده اصلی این است که با ارز دیجیتال بانک مرکزی، در بین نهادهای مالی، ارتباط بیشتری ایجاد شود و راهی ساده‌تر برای جابه‌جایی پول، نسبت به سیستم مالی امروزی، به وجود بیاید.
ارز دیجیتال ملی راه‌حل جلوگیری از پولشویی
دفاتر کل توزیع شده یک نسخه کامل از تمام معاملات و تراکنش‌ها را ارائه می‌دهند. این تکنولوژی می‌تواند برای شناسایی پولشویی و استفاده‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد. برخی از دولت‌ها مانند دولت چین که به دستگاه نظارتی گسترده خود معروف هستند، علاقه زیادی به استفاده از این اطلاعات مالی برای محکم نگه داشتن چارچوب‌های خود دارند و می‌خواهند که شهروندان را از قانون‌شکنی دور کنند.
برخی از دولت‌ها با این سیاست موافق و برخی دیگر با آن مخالف هستند. به عنوان مثال به نظر می‌رسد که بانک فدرال رزرو آمریکا در صورت تصویب ارز دیجیتال ملی، به حفظ حریم خصوصی کاربران موجود در شبکه، علاقه بیشتری داشته باشد.
سخن پایانی
با گسترش و پیشرفت تکنولوژی بلاک چین، دولت‌ها هم به این فکر افتاده‌اند که ارز دیجیتال خودشان را داشته باشند و از مزایای آن، از جمله کاهش هزینه‌های تراکنش‌های داخلی و بین‌المللی، شفافیت و … بهره‌مند شوند. هرچند شاید اینکه دولت‌ها ارز دیجیتال خودشان را داشته باشند و آن را تحت کنترل‌شان داشته باشند، چندان با تمرکززادیی و توزیع‌پذیری سازگار نباشد، اما سایر ویژگی‌های رمزارزها و بلاکچین سبب می‌شود که استفاده از رمزارز ملی یک راه‌حل مورد توجه برای دولت‌ها و بانک‌های مرکزی باشد.
باید بپذیریم که ارزهای دیجیتال ملی یک الزام است که باید در سال‌های آینده و البته خیلی سریع به سمت آن حرکت کنیم. این ابزار می‌تواند مهم‌ترین ابزار برای افزایش فراگیری مالی و سهولت تراکنش‌ها باشد و شفافیت را همراه با کاهش هزینه مبادلات ارائه کند.
دیدگاه خود را ثبت کنید