توکن های غیر قابل تعویض CC0 چه هستند و چرا اهمیت دارند؟

ایده توکن CC0 برای آن مطرح شد که فرآیند توسعه NFT‌ها آسان‌تر و بازار رقابتی‌تر شود. کالکشن‌های زیادی تا کنون به شهرت رسیده‌اند اما امکان بازطراحی و توسعه مجدد آنها وجود ندارد. ایده توکن غیر قابل تعویض CC0 بدین منظور مطرح شد که فضای طراحی NFT‌ها بازتر شود و هنرمندان فرصت‌های بیشتری برای توسعه کالکشن‌های جدید به دست آورند. برای آشنایی با این جنبش پرطرفدار، با ما همراه باشید.

توکن CC0 چیست؟

در چند سال گذشته NFT‌ها شهرت بسیار زیادی پیدا کرده‌اند. این توکن‌ها می‌توانند ابزار خوبی برای بهبود وضعیت مالکیت دارایی‌های دیجیتال باشند. دسته جدیدی از NFT‌ها در ماه‌های گذشته به شهرت رسیده‌اند که به توکن CC0 یا Creative Commons Zero معروف هستند.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۷۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

توکن غیر قابل تعویض CC0 نقش پلتفرم‌ها و نرم‌افزارهای متن‌باز را در دنیای NFT‌ها بازی می‌کند. هدف اصلی توسعه توکن‌های غیرقابل تعویض، حفظ مالکیت دیجیتال و حفاظت حقوق معنوی (IP) آثار مختلف است. با این حال، برخی از توسعه‌دهندگان توکن‌های NFT امکان استفاده از کدهای اولیه (Source Code) توکن‌های خود را به دیگر طراحان و فعالان این حوزه می‌دهند. این کار می‌تواند باعث درآمدزایی برای تیم توسعه NFT شود. در واقع سایر توسعه‌دهندگان با پرداخت هزینه، به کدهای اولیه توکن‌های NFT دسترسی خواهند داشت. برخی‌ از توسعه‌دهندگان از کدهای اولیه NFT‌ها برای تمرین طراحی و توسعه توکن‌های جدید استفاده می‌کنند.

اخیراً جنبشی به نام توکن CC0 دنیای NFT‌ها را تحت‌تأثیر خودش قرار داده است. اصطلاح توکن غیر قابل تعویض CC0 از مدل کاری Creative Commons Zero الهام گرفته شده است. طبق این مدل، سازندگان می‌توانند از حقوقشان در مورد هنر خود چشم‌پوشی کنند و به دیگران اجازه دهند به طور آزادانه از اثر هنری ایجادشده برای طراحی و توسعه اثر جدیدی بهره بگیرند.

این جنبش شبیه به رویکرد متن‌باز بودن در سیستم‌عامل‌ها است. برای مثال لینوکس تصمیم گرفت کدهای اولیه خود را به صورت رایگان در دسترس توسعه‌دهنگان قرار دهد. در حال حاضر ارزش بازار لینوکس حدود ۱۶ میلیارد دلار است و سهم بازار بیش از ۸۵ درصد از موبایل‌های هوشمند را در اختیار دارد. ایده‌پردازان ان اف تی CC0 نیز انتظار دارند که روزبه‌روز دیتابیس بزرگ‌تر و عظیم‌تری از پروژه‌ها، آثار هنری و برندها ایجاد کنند.

توکن غیر قابل تعویض CC0 چه مزیتی دارد؟

اگرچه یکی از پروژه‌های مهم توکن CC0 در سال ۲۰۲۱ توسعه پیدا کرد اما اکثر پروژه‌های مشهور در سال ۲۰۲۲ به این جنبش پیوستند.

شاید اولین پروژه مهمی که به جنبش ان اف تی CC0 پیوست، مجموعه Nouns بود. پس از این مجموعه، پروژه‌های مشهور دیگری مثل Moonbirds، Cryptoadz، Cryptoteddies و Loot به گروه توکن غیر قابل تعویض CC0 پیوستند.

به کمک این جنبش کالکشن‌های مشتق‌شده آزادی بیشتری در الهام گرفتن ایده از مجموعه‌های CC0 خواهند داشت. معمولاً کالکشن‌های جدید به افزایش شهرت، محبوبیت و ارزش برند مادر کمک می‌کنند. در واقع پیوستن به جنبش Creative Commons Zero باعث افزایش ارزش و فروش کالکشن مادر نیز می‌شود. البته باید به این موضوع دقت کرد که توسعه‌دهندگان و مالکان توکن‌های کالکشن تصمیم‌گیرندگان اصلی در این زمینه هستند و باید تمام جوانب استراتژیک و تجاری این تعامل را بسنجند.

پیامدهای طرح Creative Commons Zero برای جامعه NFT چیست؟

رویکرد Creative Commons Zero بدون چالش نیست. اولین چالش به مالکان NFT مربوط می‌شود که دغدغه از بین رفتن حقوق مالکیت معنوی خود را دارند. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد دارندگان NFT‌های کالکشن‌های توکن  CC0 در کوتاه‌مدت خسارت‌های اقتصادی تجربه کرده‌اند.

برخی از تصاویر توکن‌های NFT برای پروفایل خود استفاده می‌کنند و ترجیح می‌دهند ویژگی منحصربه‌فرد بودن آثار حفظ شود. این در حالی است که متن‌باز بودن NFT‌ها سبب می‌شود توسعه‌دهندگان زیادی به بازطراحی و انتشار آثار جدید بپردازند و همین موضوع ممکن است باعث افزایش تعداد آثار مشابه شود. به طور کل رویکرد CC0 معایب کوتاه‌مدتی برای دارندگان توکن‌ها در پی دارد و البته مزایایی برای پروژه در بلندمدت به ارمغان می‌آورد.

پیامدها برای تیم توسعه توکن غیر قابل تعویض CC0

دنیای وب ۳ بر اساس شفافیت و متن‌باز بودن توسعه یافته است. در نتیجه انتظار می‌رود توسعه‌دهندگان NFT هم همین رویکرد را ادامه دهند. با این حال به نظر می‌رسد در این بخش چالش‌هایی وجود دارد و این تازه آغاز ماجرا است. برخی از پروژه‌های NFT چندین کالکشن مشتق‌شده دارند که با زیربرند مشهور شده‌اند.

تیم‌های توسعه ان افی تی CC0 باید دائماً توسعه‌دهندگان را به استفاده از نام تجاری و زیربرندسازی تشویق کنند. پروژه‌های نرم‌افزاری متن‌باز باید دارای کدهای اولیه قدرتمند و پیچیده‌ای باشند تا به مقیاس‌پذیری بالایی دست پیدا کنند. در دنیای NFT‌ها نیز این موضوع صادق است. بنابراین پروژه‌هایی که تیم توسعه حرفه‌ای و کاربلدی دارند احتمالاً به کمک رویکرد CC0 به موفقیت برسند.

معمولاً دارندگان توکن‌های NFT برای افزایش ارزش دارایی‌های خود تبلیغ و بازاریابی می‌کنند. اگر توکنی از جنبش CC0 پیروی کند، ماجرا متفاوت خواهد شد و این بار توسعه‌دهندگان باید برای جذب مخاطبان بیشتر تلاش کنند. البته در این حالت تیم توسعه مسئولیت زیادی در قبال مالکان توکن‌های NFT خواهد داشت.

تاثیر توکن CC0 بر آینده NFT‌ ها

دنیای NFT‌ها هنوز سال‌های ابتدایی خود را پشت سر می‌گذارد. هنرمندان و توسعه‌دهندگان راهکارهای مختلفی برای ایجاد کالکشن و کسب درآمد از محتوا پیدا کرده‌اند و هر روز محصولات و پلتفرم‌های جذاب‌تر و پیچیده‌تری ظهور می‌کند. از طرفی قواعد و رویکردهای جدیدی مثل CC0 نیز به توسعه این بازار کمک خواهد کرد.

توکن‌های غیرقابل تعویض عرصه جدیدی برای هنرمندان و توسعه‌دهندگان است تا خلاقیت‌ها و پتانسیل‌های خود را نمایش دهند. با این حال مدل اقتصادی این اکوسیستم دائماً در حال تغییر است. توکن‌های NFT راه‌حل‌هایی برای درآمدزایی از برندها به وجود می‌آورند اما فناوری این دارایی‌های دیجیتال مقیاس‌پذیر نیست. با شروع جنبش‌هایی مثل ان اف تی CC0 احتمالاً فرصت‌ها و اتفاقات جدیدی در این بازار به وجود آید.

یکی دیگر از مشکلات دنیای NFT‌ها قابلیت همکاری و تعامل است. برای مثال کالکشن‌های توسعه‌یافته در بلاکچین‌های اتریوم و سولانا تفاوت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند. بنابراین نمی‌توان از کدهای اولیه این کالکشن‌ها برای توسعه NFT در دیگر شبکه‌ها استفاده کرد. شبکه‌های مختلف بلاکچین باید راهکارها و پروتکل‌هایی برای حل این مشکل طراحی کنند. فراهم شدن زیرساخت‌ تعامل بین NFT‌های شبکه‌های بلاکچین می‌تواند انقلابی در این صنعت به وجود آورد. توکن CC0 شروع ماجرا است اما هنوز نیاز به پیشرفت‌های بیشتری حس می‌شود.

خلاصه مطلب

توکن CC0 رویکردی جدید در دنیای NFT‌ها است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد کدهای اولیه پروژه خود را در اختیار سایر طراحان قرار بدهند. این کار برای توسعه‌دهندگان کالکشن مادر سودآوری مالی و تجاری خواهد داشت و به توسعه‌دهندگان دیگر هم کمک می‌کند که به روشی آسان‌تر، از فرصت‌های بازار استفاده کنند. البته چالش‌های مختلفی، مثل حقوق مالکیت دارندگان NFT در این مسیر وجود دارد. دنیای بلاکچین و رمزارزها بر پایه شفافیت و متن‌باز بودن توسعه یافته است و به نظر می‌رسد NFT‌ها نیز باید به این قاعده نانوشته پایبند شوند.