آشنایی با شاخص گردش پول (MFI)

مقدمه

وضعیت اشباع خرید یا اشباع فروش می‌تواند به عنوان سیگنالی برای تغییر جهت بازار تلقی شود. شاخص گردش پول (MFI) در جهت شناسایی فشار خرید و فروش توسط تحلیلگران و معامله‌گران به کار گرفته می‌شود. در این مقاله سعی می‌کنیم شما را با جزئیات این شاخص و نحوه محاسبه آن آشنا کنیم.

شاخص گردش پول (MFI) چیست؟

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

شاخص گردش پول (Money flow index) یا به اختصار MFI یک نوسانگر تکنیکال است که جریان ورودی و خروجی پول در یک دارایی را طی یک دورۀ زمانی اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص برای تعیین فشار خرید و فروش در یک بازار مشخص، قیمت و حجم ‌معاملات را در نظر می‌گیرد.

تحلیلگران متوجه شده‌اند که حجم ‌معاملات نمی‌تواند به تنهایی معیار مناسبی برای اندازه‌گیری حرکات قیمت باشد؛ چیزی که واقعاً برای تریدرها جالب است، واکنش بازار به تغییرات قیمت است. از این رو، MFI حرکت قیمت را در نظر می‌گیرد تا حرکات شدید به سمت بالا و پایین را که بیانگر احساس بازار است، تأیید کند.

نحوه کار شاخص گردش پول

نحوه‌ کار شاخص گردش پول به این صورت است که در مقیاس صفر تا 100 نوسان می‌کند. عددی که پس از پایان محاسبه MFI به دست می‌‌آید، در مقیاس صفر تا صد ترسیم می‌شود تا سیگنال‌های مربوط به وضعیت اشباع خرید و فروش را ایجاد کند.

در نمودار بالا مشاهده می‌کنید که شاخص گردش پول در پایین نمودار قیمت ترسیم شده و در زیر عدد 20 اشباع فروش و بالای 80 اشباع خرید را برای یک دارایی نمایش می‌دهد.

تئوری پشتِ مفهوم این اندیکاتور این است که هنگامی که به این سطوح می‌رسیم، قیمت بازار احتمالاً به زودی تغییر جهت خواهد داد و معامله‌گران باید برای بهره‌گیری از این حرکت اتخاذ موضع کنند.

همچنین حائز اهمیت است که مراقب نقاطی باشید که در آن قیمت دارایی و شاخص گردش پول، سیگنال‌های متناقض رد و بدل می‌کنند؛ این حالت با عنوان واگرایی (Divergence) شناخته می‌شود. برای مثال اگر قیمت، سقف جدیدی بزند اما MFI به سطح جدید متناظر با آن سقف نرسد، در این شرایط شاهد یک واگرایی نزولی خواهیم بود. این حالت نشان می‌دهد که به زودی فشار فروش ایجاد می‌شود. اگر قیمت کف جدید بزند اما MFI حرکت مذکور را دنبال نکند، در این شرایط نیز یک واگرایی صعودی ایجاد می‌شود که در شُرف فشار خرید قرار دارد.

خوب است به یاد داشته باشید که یک واگرایی همیشه به حرکت بازگشتی (Reversal) منجر نمی‌شود. IMF می‌تواند سیگنال ناقص ایجاد کند. وقتی چنین چیزی رخ می‌دهد که اندیکاتور فرصت معاملاتی مناسبی را نشان می‌دهد اما قیمت بازار به اندازۀ مورد انتظار حرکت نمی‌کند. اگر تریدر استراتژی مدیریت ریسک مناسبی به کار نگیرد، این مسأله (توجه به سیگنال ناقص) می‌تواند به زیان‌های غیرمنتظره برای او منجر شود.

شاخص گردش پول چگونه محاسبه می شود؟

اکثر معامله‌گران مجبور نیستند که MFI را خودشان دستی محاسبه کنند؛ زیرا پلتفرم‌های آنلاین مانند تریدینگ ویوو این وظیفه را به صورت خودکار انجام می‌دهند. اما شناخت مراحل محاسبه‌ MFI روشی عالی برای درک دقیق آن چیزی است که این شاخص نشان می‌دهد.

ما فرآیند محاسبه شاخص MFI را در 5 مرحله خلاصه کرده‌ایم:

1. محاسبه قیمت تیپیکال (Typical Price)
2. محاسبه گردش پول اولیه
3. محاسبه جریانات پولی مثبت و منفی
4. محاسبه نسبت گردش پول
5. محاسبه شاخص گردش پول

1-محاسبه قیمت تیپیکال

برای محاسبه قیمت تیپیکال در هر دوره زمانی باید میانگین قیمت‌های سه‌گانۀ «قیمت سقف» (High) «قیمت کف» (Low) و «آخرین قیمت» (Closed) را به دست آورید.

2-محاسبه‌ گردش پول اولیه

گردش پول اولیه تقریبی ساده از مقدار سرمایه‌ای است که در یک دوره زمانی مشخص در بازار گردش دارد ــ خواه این سرمایه متعلق به فروش باشد خواه خرید. مقدار گردش پول اولیه با ضرب شدن قیمت تیپیکال در مقدار حجم معاملات آن دوره زمانی به دست می‌آید

حجم معاملات × قیمت تیپیکال = گردش پول اولیه

اندیکاتور حجم معاملات معمولاً با استفاده از گزینه Tick بر اساس تعداد معاملات اندازه‌گیری می‌شود که نشان‌دهندۀ‌ مقدار تغییر قیمت طی یک دوره زمانی مشخص است. زیرا در هیچ بازاری حجم معاملات (Real volume report) یعنی تعداد دفعاتی که یک دارایی خرید و فروش می‌شود، ارائه نمی‌شود.

3-محاسبه جریانات پولی مثبت و منفی

هنگامی که گردش پول اولیه را محاسبه کردید، می‌توانید مثبت یا منفی بودن آن را هم تعیین کنید. باید مشخص کنید که گردش پول اولیه در یک دوره نسبت به دورۀ قبل زیادتر شده یا کاهش یافته است.

4-محاسبه‌ گردش پول اولیه

هنگامی که مثبت یا منفی بودن گردش پول را مشخص کردید، می‌توانید نسبت گردش پول را هم محاسبه کنید. شما می‌توانید با جمع کردن گردش پول‌های مثبت طی 14 دورۀ زمانی اخیر و تقسیم آن بر مجموع گردش پول‌های منفی در همان 14 دوره، نسبت مذکور را به دست آورید:

5-محاسبه شاخص گردش پول

حالا شما نسبت گردش پول را به دست آورده‌اید و می‌توانید شاخص گردش پول را محاسبه کنید. فرمول این شاخص به این صورت است:

اگر قیمت دارایی طی 14 روز گذشته افزایش یافته باشد، رقم MFI مثبت خواهد بود که نشان‌دهندۀ فشار خرید است و چنانچه قیمت آن در 14 روز گذشته کاهش یافته باشد، رقم MFI منفی است و نشان‌دهندۀ فشار فروش.

کاربردهای اندیکاتور MFI

چرا لازم است معامله‌گران به شاخص گردش پول توجه کنند؟

MFI همانند سایر ابزار تحلیلِ مبتنی بر حجم، شاخص دنباله‌رو روند نیست (پیشرو است). در نتیجه می‌تواند برای پیش‌بینی حرکات بازار به کار برود. اما به هر حال باید به یاد داشته باشید که اندیکاتورهای پیشرو کاملاً دقیق نیستند. پس باید همیشه به همراه سایر ابزارهای تحلیل و در کنار یک استراتژی مدیریت ریسک مناسب مورد استفاده قرار بگیرد.

شاخص گردش پول در مقابل شاخص قدرت نسبی

شاخص قدرت نسبی (RSI) یک نوسانگر تکنیکال دیگر است که برای ترسیم نمودار میزان قدرت یا ضعف در حرکات قیمت (آخرین قیمت) در دوره‌های اخیر به کار می‌رود. هر دو شاخص MFI و RSI، سیگنال‌های اشباع خرید و فروش ایجاد می‌کنند و می‌توانند جهت اتخاذ موضع توسط معامله‌گران مفید واقع شوند.

اغلب تصور می‌شود که شاخص گردش پول زودتر از شاخص RSI سیگنال می‌دهد؛ زیرا یک اندیکاتور پیشرو است. اجماع و توافقی وجود ندارد که کدام یک از آنها بهترند. در واقع بسیاری از معامله‌گران از هر دو شاخص برای تأیید سیگنال قیمت استفاده می‌کنند.

سخن پایانی

شاخص گردش پول (MFI) یک نوسانگر تکنیکال است که جریان ورودی و خروجی پول را برای یک دارایی در یک بازه زمانی اندازه می‌گیرد. در محاسبه‌ MFI از حجم معاملات، قیمت تیپیکال و جریان پولی یک دورۀ مشخص استفاده می‌شود. عدد به دست آمدۀ نهایی، در مقیاسی از صفر تا صد قرار دارد. اگر عدد به دست آمده بالاتر از 80 باشد، بازار در شرایط اشباع خرید و اگر پایین‌تر از 20 باشد، شرایط اشباع فروش تلقی می‌گردد. وقتی که به این سطوح می‌رسیم (سطوح 20 و 80) به این معنی است که قیمت بازار احتمالاً به زودی تغییر جهت می‌دهد.

MFI همانند سایر اندیکاتورهای مبتنی بر حجم، شاخصی پیشرو است و در پیش‌بینی حرکات قیمت به کار می‌رود. MFI با شاخص قدرت نسبی مرتبط است. هر دو شاخص در شناسایی وضعیت اشباع خرید و فروش به کار می‌روند؛ با این تفاوت که در محاسبۀ RSI از حجم معاملات استفاده نمی‌شود.