کلید خصوصی و کلید عمومی بیت کوین چه هستند؟ آشنایی با این مفاهیم کاربردی

مقدمه

بیت کوین از رمزنگاری برای ساختن یک جفت‌کلید استفاده می‌کند که بر دسترسی به بیت کوین در بلاکچین نظارت یا کنترل دارند. هر جفت‌کلید بیت کوین شامل یک کلید عمومی و یک کلید خصوصی می‌شود که در این مقاله قصد داریم با این مفاهیم آشنا شویم.

کلید خصوصی بیت کوین چیست؟

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

یک کلید خصوصی بیت کوین، عددی بزرگ (256 بیت) و مخفی است که اجازه می‌دهد بیت کوین از قفل خارج شده و ارسال شود.

به این کلید از آن جهت خصوصی گفته می‌شود که با هدف محرمانه بودن و نشان ندادن به دیگران، ساخته شده است.

کلید عمومی بیت‌کوین چیست؟

یک کلید عمومی، عدد بزرگ دیگری است که اجازه می‌دهد بیت کوین در بلاکچین قفل شده و دریافت شود. به این کلید، کلید عمومی گفته می‌شود، چون برای به اشتراک گذاشتن با دیگران و دریافت پول از آنها ساخته شده است.

آدرس بیت کوین چیست؟

یک آدرس بیت کوین شامل نسخه‌ای کوتاه‌تر از کلید خصوصی است که هش‌گذاری شده است.

چه فرقی بین کلید خصوصی و کلید عمومی وجود دارد؟

افراد ممکن است به قصد توضیح دادن امضای دیجیتال، امضای تراکنش‌ها، و فرمت‌های ورودی کیف پول وارد تفسیرهای بیش از حد پیچیده شوند. اما حقیقت این است که بیشتر کاربران نیازی به هیچ یک از این جزئیات ندارند تا بفهمند کلیدها در بیت کوین چطور کار می‌کنند.

می‌توانید به رمزنگاری کلید عمومی درست مثل یک قفل نگاه کنید؛ فقط این قفل به جای یک کلید، دو کلید دارد. به تصویر زیر دقت کنید تا متوجه این دو کلید شوید:

اگرچه نیازی نیست که از جادوی رمزنگاری سر در بیاورید تا باور کنید که واقعاً کار می‌کند، اما گاهی فهمیدن نحوه کار کلید اصلی برای این که بتوانید به آن اعتماد کنید، خوب است.

کلید خصوصی چطور به کلید عمومی مرتبط می‌شود؟

این دو کلید (یا شماره) از نظر ریاضیاتی در بستر رمزنگاری منحنی بیضوی secp256k1 به هم مرتبط هستند. کلید خصوصی یک شماره است که به شکل تصادفی در سر این منحنی ایجاد شده و کلید عمومی متناظر با آن یک نقطه مرتبط در این منحنی است.

نکته اصلی در این منحنی جادویی این است که کارکردی همچون کارکرد در مخفی (trap door functionality) را ایجاد می‌کند؛ یعنی همین که اولین نقطه در منحنی (یعنی کلید خصوصی) را ایجاد کردیم، نقطه متناظر دوم (یعنی کلید عمومی) به سادگی پیدا می‌شود؛ اما بر عکس این قضیه غیرممکن است.

آیا آدرس بیت کوین همان کلید عمومی است؟

آدرس‌ها، نسخه‌های کوتاه‌تر و هش‌گذاری شدۀ آدرس عمومی هستند. به تصویر زیر توجه کنید تا نسبت آنها را بهتر بفهمید:

کلید عمومی در فرمت‌های مختلف وجود دارد. از جمله: کلیدهای عمومی غیرفشرده، کلیدهای عمومی فشرده، و فرمت wif. چیزی که واقعاً باید بدانید این است که وقتی به کسی آدرس عمومی (یا کد QR) خود را می‌دهید، قابلیت قفل کردن بیت کوین را هم از طرف خودتان به او داده‌اید.

کلیدها و آدرس‌های بیت کوین چطور ایجاد می‌شوند؟

نرم‌افزار کیف پول بیت کوین، فایل کیف پول کاربر، آدرس‌ها و کلیدها را ایجاد می‌کند. کلید خصو‌صی‌‌ در بخشی از نرم‌افزار ایجاد می‌شود که به شکلی ویژه برای سروکار داشتن با اعداد بزرگ و ایجاد اتفاقی آنها طراحی شده است.

چند کلید خصوصی وجود دارد؟

تعداد احتمالی کلیدهای خصوصی خیلی زیاد است. اگر بخواهیم با حروف بنویسیم، چیزی حدود ده میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون میلیون کلید خصوصی وجود دارد. اما از آنجا که اعداد دقیق‌تر هستند، عدد تعداد کلیدهای خصو‌صی را هم می‌آوریم:

115792089237316195423570985008687907852837564279074904382605163141518161494336

تعداد کلیدهای خصوصی احتمالی بسیار زیاد است. امنیت بیت کوین بر پایه این فرض ایجاد شده که هیچ کس به شکل اتفاقی نمی‌تواند یک کلید خصوصی را دو بار ایجاد کند.

عبارت بازیابی یا سید فریز چیست؟

عبارت بازیابی یک نوع کلید خصوصی به شکلی دیگر است. به تصویر زیر نگاه کنید تا بهتر عبارت بازیابی (seed phrase) را درک کنید:

همان طور که عددها می‌توانند به شکل حروف (صفر) و ارقام عددی (0) نمایش داده شوند، کلیدها هم رشته‌های بسیار بلندی از عددها با همان مشخصات هستند. به جای استفاده از حروف برای بیان شماره‌های اتفاقی، عبارت بازیابی از 12 یا 24 حرف اتفاقی برای نشان دادن خود شماره استفاده می‌کند. بازیابی کیف پول با استفاده از همین عبارت بازیابی 12 یا 24 کلمه‌ای صورت می‌گیرد.

غرض از این یادآوری، تبدیل کردن ارز، پول و منابع پولی به حروف قابل خواندن برای انسان است. به این ترتیب انتقال ارزش را می‌توان روی کاغذ نوشت یا پشت تلفن راجع به آن حرف زد و به سادگی آن را با دیگران به اشتراک گذاشت.

بهترین راه برای ذخیره کلید خصوصی چیست؟

امن‌ترین راه نگهداری از کلید خصوصی، نگهداری سرد روی یک دستگاه سخت‌افزاری مخصوص این کار است و البته عبارت بازیابی نیز باید به صورت جداگانه ذخیره شود. همچنین ذخیره کاغذی که به کیف پول کاغذی مشهور است نیز روشی بسیار امن است.

سخن پایانی

در این مقاله درباره مفهوم کلید عمومی، کلید خصوصی و نحوه ذخیره آن سخن گفتیم. همچنین ارتباط عبارت بازیابی (Seed Phrase) را با کلید خصوصی بیان کردیم. در انتخاب کیف پول مناسب، امنیت و امکان بازیابی دارایی بسیار بااهمیت است. کیف پول‌ها روش‌های مختلفی برای ذخیره کلید خصوصی و عبارت بازیابی دارند که همین تفاوت‌ها باعث می‌شود که یک کیف پول، امن و یک کیف پول ناامن باشد.