اندیکاتور Fractal چیست؟ آشنایی با اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال

یکی از شاخص‌های تحلیل تکنیکال که برای شناسایی معکوس شدن روند بازار استفاده می‌شود، اندیکاتور فراکتال (Fractal Indicator) است. اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال بر اساس یک الگوی قیمتی ساده است که به صورت یک الگوی هندسی تکرارشونده، اغلب در بازارهای مالی دیده می‌شود. اندیکاتور Fractal صعودی نشان می‌دهد که قیمت می‌تواند بالاتر رود، در حالی که یک اندیکاتور فرکتال نزولی بیانگر آن است که قیمت می‌تواند به سمت سطوح پایین‌تر حرکت کند. به این ترتیب، با استفاده از شاخص فراکتال در تحلیل تکنیکال می‌توان نقاط احتمالی ورود به بازار، برای کسب حداکثر سود را مشخص کرد. برای آشنایی بیشتر با اندیکاتور Fractal و نحوه شناسایی و استفاده از آن در تحلیل تکنیکال، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.

اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال چیست؟

اندیکاتور فراکتال یک اندیکاتور معاملاتی است که در تحلیل تکنیکال، برای شناسایی نقاط بالقوه معکوس شدن روند در بازار استفاده می‌شود. این اندیکاتور توسط یک تاجر مشهور به نام بیل ویلیامز (Bill Williams) توسعه یافته و به همین دلیل، تحت عنوان شاخص فراکتال ویلیامز نیز شناخته می‌شود.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۷۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

ویلیامز، اندیکاتور Fractal را در کتابی با نام Trading Chaos ارائه و اشاره کرد که ایده او برای توسعه این اندیکاتور، ریشه در نظریه آشوب در ریاضیات دارد. در ریاضیات، فراکتال‌ها اساساً هر نوع الگوی تکرارشونده‌ای هستند. فرض اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال هم این است که شما می‌توانید الگوهای تکرارشونده حرکت قیمت را که در بازه‌های زمانی مختلف (ساعتی، ۴ ساعته، روزانه، هفتگی و غیره) رخ می‌دهد، شناسایی کنید و به طور بالقوه از آنها سود ببرید.

به این ترتیب، استفاده از شاخص فراکتال اساساً برای شناسایی یک الگو در عملکرد قیمت است. پس از شناسایی این الگو، معامله‌گران بسته به صعودی یا نزولی بودن اندیکاتور Fractal، می‌توانند خرید یا فروش کنند و به دنبال کسب سود از تغییر بازار باشند.

الگوی اندیکاتور فراکتال را چگونه شناسایی کنیم؟

اندیکاتور فرکتال که هم در نمودار میله‌ای و هم در نمودار کندلی قابل‌تشخیص است، از پرایس اکشنی تشکیل شده که پنج کندل متوالی را شامل می‌شود. این پنج کندل قیمتی شکل V یا U را نشان می‌دهند؛ در یک الگوی فراکتال نزولی، این شکل V یا U طور، وارونه هستند. از بین این پنج کندل متوالی، کندل میانی (سوم) نشان‌دهنده بالاترین اوج یا پایین‌ترین کف گروه پنج کندلی است.

بدیهی است، بسته به اینکه معامله‌گر از چه بازه زمانی استفاده می‌کند، مقدار زمان لازم برای تشکیل الگوی Fractal متفاوت است. به عنوان مثال، برای معامله‌گری که از نمودار ساعتی استفاده می‌کند، الگوی شاخص فراکتال می‌تواند در پنج ساعت شکل بگیرد، در حالی که برای معامله‌گری که با نمودار روزانه معامله می‌کند، الگوهای فراکتالی را می‌بیند که در طول پنج روز شکل گرفته است.

قوانین اساسی برای اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال به شرح زیر است:

• یک کندل (کندل سوم یا میانی) نشان‌دهنده یک نقطه اوج (در یک فراکتال نزولی) یا یک نقطه کف (در یک فراکتال صعودی) است.
• الگوی فراکتال نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که دو کندل قبلی و دو کندل بعدی کندل سوم، اوج‌های پایین‌تری را نشان دهند (به تصویر بالا مراجعه کنید).
• یک الگوی فراکتال صعودی زمانی شکل می‌گیرد که دو کندل قبلی و دو کندل بعدی کندل سوم، کف‌های بالاتری را نشان دهند.

یک راه جایگزین برای شناسایی اندیکاتور Fractal این است:

• یک الگوی فرکتال نزولی که نشان‌دهنده بازگشت بازار به سمت نزولی است، زمانی شکل می‌گیرد که طی سه کندل متوالی، قیمت به سمت اوج بالاتری حرکت کند و به دنبال آنها، دو کندل ثبت ‌شود که اوج پایین‌تری را نسبت به اوج کندل‌ قبلی (سوم) نشان می‌دهند.
• یک الگوی فراکتال صعودی هم که نشان‌دهنده بازگشت بازار به سمت صعودی است، زمانی شکل می‌گیرد که طی سه کندل متوالی، قیمت به سمت کف پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری حرکت کند و به دنبال آنها، دو کندل ثبت ‌شود که کف بالاتری را نسبت به کف کندل‌ قبلی (سوم) نشان می‌دهند.

در نهایت، بهتر است بدانید که در نمودار، فراکتال‌های صعودی با فلش رو به پایین و فراکتال‌های نزولی با فلش رو به بالا، مشخص می‌شوند.

الگوی اندیکاتور Fractal را چگونه تفسیر و استفاده کنیم؟

همان‌طور که گفته شد، الگوی اندیکاتور فراکتال به شکل V یا U (رو به بالا یا معکوس) مشاهده می‌شود؛ اگرچه این الگو به ندرت به تمیزی و متقارنی الگوهای مثالی است که در تصویر بالا (اولی) نشان داده شده است. چنین الگویی می‌تواند نشان‌دهنده معکوس شدن روند بازار باشد، به این صورت که روند صعودی بازار به تدریج نزولی می‌شود یا یک بازار نزولی به سمت صعودی می‌چرخد.

به این ترتیب، از اندیکاتور Fractal به عنوان روشی برای شناسایی یک سطح حمایتی (فراکتال صعودی) یا یک سطح مقاومتی (فراکتال نزولی) استفاده می‌شود. برای این منظور، معامله‌گران اغلب اندیکاتور فرکتال را همراه با سایر اندیکاتورهای تکنیکال حمایت/مقاومت، مانند نقاط محوری روزانه، به کار می‌گیرند تا قدرت و قابلیت اطمینان سیگنال ارائه‌شده توسط اندیکاتور Fractal، مبنی بر معکوس شدن روند را ارزیابی کنند.

به عنوان مثال، اگر نقطه اوج الگوی شاخص فراکتال نزولی با یک سطح فیبوناچی اصلاحی یا میانگین متحرک که آن نقطه قیمت را به عنوان یک سطح مقاومتی مشخص می‌کند، مطابقت داشته باشد، آنگاه سیگنال شاخص Fractal قابل اعتمادتر بوده و به احتمال زیاد، نشان‌دهنده تغییر روند بازار خواهد بود.

به عنوان مثال، فرض کنید که چهار کندل از پنج کندلی که یک الگوی فرکتال نزولی را نشان می‌دهند، تشکیل شده‌اند، اما پرایس اکشن کندل پنجم به جای نشان دادن یک کف پایین‌تر از کندل چهارم، افزایش قیمت به اوج جدید را نشان می‌دهد؛ حتی بسیار بالاتر از ارتفاع سومین کندل. چنین پرایس اکشنی نه‌تنها شکل‌گیری یک الگوی فراکتال نزولی را باطل می‌کند، بلکه در واقع نشانه‌ای از ادامه روند صعودی موجود و پیشروی قیمت به سطوح بالاتر خواهد بود.

مزایا و معایب شاخص فراکتال در تحلیل تکنیکال

از جمله مزایای اندیکاتور فرکتال در تحلیل تکنیکال می‌توان به شناسایی و ارائه نقاط ورود به بازار به معامله‌گران (در انتهای پنجمین کندل در الگو) و همچنین، امکان ثبت سفارش‌های استاپ لاس (stop-loss orders)، اشاره کرد.

برای مثال، با مشاهده یک الگوی فراکتال نزولی، معامله‌گر می‌تواند اقدام به فروش کند و سپس، یک سفارش استاپ لاس را دقیقاً بالاتر از بالاترین اوج به‌دست‌آمده در الگوی اندیکاتور Fractal قرار دهد. در حالی که در صورت مشاهده یک الگوی فراکتال صعودی، معامله‌گر در پایان پنجمین کندل خرید می‌کند و سپس، می‌تواند سفارش استاپ لاس خود را درست زیر پایین‌ترین کف الگوی فراکتال پنج کندلی قرار دهد.

در مقابل، یکی از معایب انجام معاملات به کمک اندیکاتور فراکتال این واقعیت است که الگوهای اندیکاتور Fractal به طور مکرر در روند عادی قیمت رخ می‌دهند. بنابراین، این اندیکاتور مستعد ارائه سیگنال‌های نادرست به معامله‌گران است. به همین دلیل است که تعداد کمی از معامله‌گران فقط به شاخص فراکتال برای دریافت سیگنال‌های معاملاتی تکیه می‌کنند.

یکی دیگر از معایب الگوی Fractal این است که نقاط ایدئالی را برای ورود به بازار پیشنهاد نمی‌دهد. به عنوان مثال، شروع معامله خرید در پایان کندل پنجم در یک الگوی فرکتال صعودی ممکن است منجر به خرید در سطح قیمتی شود که به طور قابل‌توجهی بالاتر از قیمت کف بازار است. علاوه بر این، اگر معامله‌گر سفارش استاپ لاس خود را زیر کف الگوی فراکتال قرار دهد، زیان احتمالی معامله ممکن است مقدار غیرقابل قبولی باشد.

خلاصه مطلب

در این مقاله به معرفی اندیکاتور فراکتال در تحلیل تکنیکال و نحوه شناسایی و استفاده از آن پرداختیم.

همان‌طور که گفته شد، شاخص فراکتال از این جهت منحصربه‌فرد است که یک الگوی قیمت را شناسایی می‌کند و می‌تواند تغییر روند احتمالی در بازار را نشان ‌دهد. یکی از مزایای اندیکاتور Fractal ویلیامز این است که تشخیص آن در نمودار نسبتاً آسان است. با این حال، از آنجایی که فراکتال‌ها زیاد اتفاق می‌افتند و بسیاری از سیگنال‌های ارائه‌شده، نقاط ورودی قابل اعتمادی نیستند، بهتر است فراکتال‌ها را در ترکیب با دیگر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال استفاده کرد.