چرا صرافی ها احراز هویت یا KYC انجام می دهند؟

مقدمه

حتماً در هنگام خرید و فروش ارز دیجیتال، با KYC یا Know your customer (احراز هویت مشتری) برخورد کرده‌اید. نگرانی فزاینده در مورد استفاده از رمزارزها برای پولشویی، صرافی‌ها را وادار به استفاده از KYC در بازار و خدمات رمزارزها کرده است. صرافی‌های ارز دیجیتال که با مسائل مالی سر و کار دارند، توجه زیادی به KYC می‌کنند و بر آن هستند که بر طبق این اصل عمل کنند.

به عنوان یک تریدر رمزارز، ممکن است به این اندیشیده باشید که چرا صرافی‌های آنلاین رمزارز، تأیید اطلاعات هویتی یا اثبات آدرس شما را لازم دارند. مگر ویژگی رمزارز، «ناشناس بودن» نبود؟ پاسخ، هم بله است و هم خیر. اساساً رمزارزها به عنوان ابزاری برای مبادله به صورت ناشناس ساخته شده‌اند و همچنان هم این‌گونه هستند. اما امروزه صرافی‌ها به قوانین کشورها پایبند هستند و از این رو باید طبق سیاست‌های مشخصی عمل کنند.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

قانون مشتری خودت را بشناس (KYC)

قانون مشتری خودت را بشناس (KYC) برای نخستین بار در سال 2001 در ایالات متحده مطرح شد و از آن پس بانک‌ها ملزم به تأیید اطلاعات هویتی افراد شدند. از آن هنگام، اجرای این اصل، تأثیرات خود را بر مؤسسات مالی، از جمله صرافی‌های رمزارز گذاشته است.

اصل KYC برای ایجاد دردسر برای مشتریان و کسب‌وکارها ایجاد نشده است؛ هرچند در اغلب موارد اجرای آن باعث ایجاد دردسر و سخت شدن مبادلات است. همچنین بانک‌ها و صرافی‌ها مبالغ زیادی را هزینه می‌کنند تا خود را با این اصل تطبیق دهند و مشتریان نیز دائماً در حال سر و کله زدن با آن هستند. سؤال مطرح این است که چرا هنوز به آن پایبند هستیم؟

احراز هویت (KYC) در صرافی‌های ایرانی

قبل از هر چیز باید اشاره کنیم که تب و تاب خرید و فروش ارزهای دیجیتالی در کشور روز به روز در حال افزایش است. با توجه به همین مسئله، تعداد صرافی‌های خرید و فروش ارزهای دیجیتالی رشد چشمگیری داشته است. از آنجایی که قانون مشخص و مدوّنی برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال در کشور تصویب نشده است، خرید و فروش ارزهای دیجیتال در کشور انجام می‌شود. بسیاری از صرافی‎های این بازار، بسترهای مطمئن و امنی برای خرید و فروش ایجاد کرده‌اند و در حال حاضر از طریق سایت‌های خود، خرید و فروش انجام می‌دهند.

در ابتدای خرید و فروش‌ها، کلاهبرداری‌هایی انجام شد که فروشندگان را مجبور کرد برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال با مشتریان خود، هویت آنها را احراز کنند. معمولاً این احراز هویت‌ها به همراه کارت ملی و کارت بانکی و در برخی از موارد برای امنیت بیشتر به همراه یک دست‌نوشته است.

برای جلوگیری از کلاهبرداری اینترنتی و پولشویی، در صرافی‌های ایران مانند اکثر صرافی‌های جهان، قانون احراز هویت توسط پلیس فتا ابلاغ و اجرایی می‌شود. در این صرافی‌ها، احراز هویت بدین شکل صورت می‌پذیرد که اپراتورِ سیستم باید چهرۀ کاربر را با مشخصات کارت ملی او تطبیق دهد و سپس تطابق شماره تماس، مالک را نیز با مشخصات ثبت‌نامی او بررسی کند. این فرآیند خود به خود تا چندین ساعت طول می‌کشد.

صاحبان حساب اجاره‌­ای

برخی از افراد با تطمیع دیگران و دادن وعده‌هایی مانند پرداخت سود‌های چند ده درصدی به افراد، اطلاعات کارت یا حتی اطلاعات اینترنت‌بانک این افراد را گرفته و با استفاده از این اطلاعات، اقدام به خرید و فروش بیت کوین و دیگر رمزارزها در صرافی‌های آنلاین می‌کنند. البته شاید در یکی دو ماه اول مبلغی را هم به عنوان سود به آنها پرداخت کنند، ولی ادامه پرداخت سود را منوط به مخفی ماندن این معاملات می‌کنند. خب طبیعی‌ است که هم صاحب حساب و هم فرد کلاهبردار در صدد مخفی ماندن هویتشان برمی‌آیند.

اغلب کسانی که با فیشینگ به کلاهبرداری می‌پردازند، از این روش برای خرید و فروش ارز دیجیتال استفاده می‌کنند. فیشینگر بدون اطلاعات صاحب حساب اقدام به خرید رمزارز می‌کند. فیشینگر در اصل با هویت صاحب کارت، خرید خود را انجام می‌دهد و در صورت بروز مشکل در هر یک از مراحل، صاحب کارت مورد مؤاخذه قرار خواهد گرفت. به این روش در اصطلاح حساب اجاره‌ای گفته می‌شود. البته در برخی موارد این اتفاق با اطلاع خود فرد صاحب حساب صورت می‌گیرد. به بیان دیگر، فیشینگر و صاحب حساب با همدستی یکدیگر به این کار مبادرت می‌ورزند.

لزوم احراز هویت بر اساس FATF

گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در تاریخ ۲۴ ژوئن (۴ تیر ۹۹)، جلسه‌ای با حضور تمام اعضای خود جهت ارزیابی پیشرفت ارائه‌دهندگان خدمات دارایی‌های مجازی (VASPs) در سراسر جهان در خصوص اجرایی کردن قانون انتقال اطلاعات تشکیل داد. طبق این قانون، اگر در یک تبادل پولی، چندین نهاد یا شرکت مالی دخیل باشند، اطلاعات هویتی و اطلاعات تراکنش، باید در اختیار تمامی طرفین درگیر به اشتراک گذاشته شود. در این صورت صرافی‌های ارزهای دیجیتال نیز موظف خواهند بود اطلاعات هویتی کاربران را در اختیار دیگر صرافی‌ها و نهادهای مربوطه قرار دهند. به گزارش خبرگزاری فوربز (Forbes.com)، این جلسۀ کارگروه ویژه اقدام مالی طی دو هفته و به‌ شکل مجازی تشکیل شد.

کارگروه ویژۀ اقدام مالی در گزارش خود به عواملی اشاره کرده است که می‌توان با استفاده از آنها فعالیت‌های غیرقانونی در حوزه ارزهای دیجیتال را شناسایی و رهگیری کرد. در این گزارش راهکارهایی نیز برای تقویت قانون‌گذاری در حوزه‌هایی که قانون‌گذاری ضعیفی دارند، ارائه شده است. نکته جالب، اشاره به نام صرافی بایننس است. طبق اعلام این کارگروه، یک «صرافی خاص» بیشتر اوقات به‌ دنبال طفره رفتن از قوانین نظارتی است.

با وجود ضرب‌الأجل کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای به‌کارگیری قوانین، برخی از کارشناسان معتقدند که اجرای کامل آنها سال‌ها زمان خواهد برد.

دلایل پایبندی به قانون مشتری خودت را بشناس (KYC)

هر چند وقتی آپلود عکس کارت ملی خواسته می‌شود، به نظر می‌رسد که حریم خصوصی افراد نقض شده است ولی این کار صرفاً به جهت اطمینان از سر و کار داشتن با یک شخص حقیقی است.

صرافی‌ها باید رمزارز را دسترس‌پذیرتر کنند. بخشی از این مهم با راه‌اندازی درگاه‌های خرید با ارز فیات محقق می‌شود تا افراد بتوانند با استفاده از کارت اعتباری یا انتقال بانکی، رمزارز خریداری کنند. زمانی که با مؤسسات مالی سنتی تعامل صورت می‌گیرد، اگر الزاماتی که آنها برای مشتریان تعیین می‌کنند را تأمین نکرده باشید، شانسی برای پیشبرد امور مالی خود ندارید.

فایده دیگر KYC این است که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند مدّعی مالکیت اموال خود شوند. طبق گزارشی که مشهور شد، یک کاربر صرافی رمزارز، بعد از اینکه هکرها کنترل ایمیل، چند حساب شبکه اجتماعی و شماره تلفن همراه او را به دست گرفتند، نتوانست به همه سرمایه‌های خود دسترسی پیدا کند. زمانی که با ایمیل دیگری با پشتیبانی ارتباط برقرار کرد، تیم پشتیبانی، نتوانست به این کاربر کمکی کند؛ چراکه قادر به تأیید هویت وی نشد. اگر این کاربر طبق اصل KYC عمل کرده بود، می‌توانست خود را معرفی کند و ادعای مالکیت اموال در حساب خودش را بکند.

سخن پایانی

اصل KYC یا «مشتری خودت را بشناس» یک ابزار ضروری در راستای خدمت‌رسانی به حفاظت از کسب و کارها و تریدرها است تا در برابر اعمال غیرقانونی در امان بمانند. معمولاً صرافی‌ها جزئیات حداقلی می‌پرسند و این تضمین وجود دارد که همه اطلاعات شخصی شما رمزگذاری می‌شود و به صورتی امن ذخیره می‌گردد.