اقتصاد سیاسی رمزارزها چیست؟ بررسی تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی

تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی چیست؟ آیا ارزهای دیجیتال توانسته‌اند روی مناسبات سیاسی و اقتصاد جهانی تاثیر بگذارند؟ پاسخ این سؤال مثبت است. دولت آمریکا ساعت‌های زیادی از وقت خود را صرف تصویب قوانین و دستورالعمل‌های بازار رمزارزها کرده است. ارزهای دیجیتال به یکی از راه‌های کمک به کشور اوکراین در جنگ با روسیه تبدیل شده است و کشور السالوادور حجم بسیاری زیادی بیت کوین خریداری کرده است. بنابراین نمی‌توان نقش ارزهای دیجیتال در اقتصاد سیاسی را نادیده گرفت. در این مقاله به بررسی ماهیت این پدیده تکنولوژیک خواهیم پرداخت و به موضوع اقتصاد سیاسی رمزارزها نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت.

ارزهای دیجیتال؛ ابهام، پیچیدگی و البته جذابیت

دنیای ارزهای دیجیتال پر از پیچیدگی و ابهام است. آیا تا به حال درگیر بازی‌های فکری شده‌اید یا تبلیغات بازی‌های جدید کامپیوتری ذهن شما را مجذوب خودش کرده است؟ بیشتر مردم تمایل چندانی به تجربه پدیده‌های جدید تکنولوژیک ندارند و از پیچیدگی‌ها و ابهامات می‌ترسند. این افراد معمولاً در مقابل اتفاقات جدید تا حد امکان مقاومت می‌کنند اما غالباً در پایان تسلیم غرایز و وسوسه‌های درونی می‌شوند. برای مثال بازی‌های موبایلی می‌تواند وقت شما را برای چند دقیقه پر کند اما پس از مدتی ذهن شما را به تسلط خودش درآورد. با این حال نباید از پدیده‌های جدید و پیچیده ترسید.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

افراد زیادی چنین احساسی نسبت به رمزارزها دارند. از کریپتو می‌ترسند؛ زیرا از پیچیدگی‌های آن سر در نمی‌آورند و البته نمی‌دانند مدتی پس از شروع سرمایه‌گذاری چه سرنوشتی خواهند داشت. در مقایسه با بازی‌های جدید مثل Wordle، ارزهای دیجیتال یک پدیده قدیمی محسوب می‌شوند که حدود ۱۵ سال عمر دارند. زمانی که نام بیت کوین برای اولین بار مطرح شد، تعداد زیادی از ماجراجویان دنیای تکنولوژی در مورد این رمزارز تحقیقات گسترده‌ای انجام دادند. حالا بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال به یکی از موضوعات مهم حوزه اقتصاد و حتی سیاست تبدیل شده‌اند. تا چند سال پیش افراد کمی به توکن‌های کریپتو اهمیت می‌دانند اما حالا شاهد تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی هستیم.

نگاهی دقیق‌تر به تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی

ارزهای دیجیتال ابزاری برای دور زدن تحریم‌های اقتصادی و انجام مبادلات غیرقانونی محسوب می‌شوند. البته این همه کاربردهای رمزارزها نیست. تعدادی از رمزارزها جایگزینی برای ارزهای رایج هستند اما برخی‌ هم هیچ ارزش و اعتبار خاصی ندارند. در حقیقت مبادله ارزهای دیجیتال بین کاربران باعث افزایش ارزش این دارایی‌ها شده است؛ زیرا بسیاری از آنها هیچ پشتوانه خاصی ندارند و دائماً در حال نوسان هستند.

در طول دو سال اخیر، روزهایی را دیده‌ایم که حجم بازار کریپتو از سطح ۲ تریلیون دلار بالاتر رفته است. البته افت‌و‌خیزهای فراوان باعث شده این روزها ارزش کل بازار حدود ۱ تریلیون دلار باشد. کافی است یک مسابقه ورزشی را ببینید یا چند دقیقه‌ای در سایت‌های ایرانی و بین‌المللی وب‌گردی کنید. قطعاً در این مدت تبلیغات صرافی‌ها، رمزارزها و سایر محصولات کریپتوکارنسی را مشاهده خواهید کرد.

این روزها شنیده می‌شود که صرافی‌ها و پروژه‌های بزرگ به سراغ سازمان‌ها و نهادهای دولتی و شناخته‌شده آمریکا و کشورهای اروپایی توسعه‌یافته رفته‌اند تا بتوانند تبلیغات بیشتر، اثرگذارتر و البته گسترده‌تری داشته باشند.

با تمام این سروصداها اما همچنان شاهد نوسان قیمت رمزارزها هستیم. با اینکه سرمایه‌های زیادی به این بازار تزریق شده اما هنوز ثبات و پایداری لازم را به دست نیاورده است. برای مثال قیمت بیت کوین (BTC) در طول یک سال گذشته بیش از ۵۰ درصد افت داشته و در سال ۲۰۲۱ بیش از ۱۰۰ درصد رشد کرده است. با وجود اینکه افراد زیادی سودهای هنگفتی از این بازار به دست آورده‌اند اما به نظر می‌رسد شرایط برای تازه‌کارها چندان مطلوب نباشد. اشخاصی که کریپتو را به خوبی نمی‌شناسند، باید بسیار آرام و محتاط در این بازار گام بردارند.

دنیای آشفته رمزارزها به آرامش نرسیده است!

در آخرین بخش از تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی وضعیت عجیب این بازار را بررسی خواهیم کرد. بر اساس داده‌های نظرسنجی مؤسسه NORC که در جولای ۲۰۲۱ منتشر شد، میانگین سن تریدرهای کریپتوکارنسی زیر ۴۰ سال است. جالب است بدانید که بیشتر این افراد تحصیلات دانشگاهی ندارند و اطلاعات خود را از طریق پلتفرم‌های اجتماعی و منابع نامعتبر به دست می‌آورند. تالارهای گفت‌وگوی صرافی‌ها، شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها از جمله مهم‌ترین منابع اطلاعاتی معامله‌گران بازار ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود.

یک قانون کلی وجود دارد که بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران حرفه‌ای از آن پیروی می‌کنند. زمانی که سلبریتی‌ها و افراد مشهور سرمایه‌گذاری در یک بازار را آغاز می‌کنند، باید دارایی‌ها را خارج کرد. در چنین مقاطعی هیجان وارد بازار می‌شود و سودجویان با استفاده از تبلیغات و دامپ و پامپ (افت‌وخیزهای شدید) سودهای کلانی به جیب می‌زنند.

حالا مشخص شده است که بسیاری از پروژه‌های رمزارزی که توسط سلبریتی‌ها تبلیغ و پیشنهاد شده است، کلاهبرداری یا اصطلاحاً طرح پانزی (Ponzi) بوده است. تعداد شاکیان این پروژه‌ها هر روز بیشتر می‌شود اما متأسفانه هنوز هم برخی بدون آگاهی و دانش کافی و صرفاً با اعتماد به تبلیغات و چهره‌های مشهور نسبت به خرید برخی رمزارزها اقدام می‌کنند.

شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ در دو سال اخیر به آرامی سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها را آغاز کرده‌اند. با این حال، نوسانات اخیر، سرعت ورود این شرکت‌ها به کریپتو را کمی کمتر کرده است. اما همین روند کند هم نگرانی اشخاص محتاط را کاهش داده است؛ زیرا حضور شرکت‌های بزرگ باعث افزایش اعتبار ارزهای دیجیتال می‌شود. با همه این تفاسیر، نمی‌توان حضور پرقدرت هیجان‌ها در این بازار را کتمان کرد.

خلاصه مطلب

تاثیر رمزارزها در اقتصاد سیاسی را دیگر نمی‌توان انکار کرد. ارزهای دیجیتال به یکی مهم‌ترین دارایی‌های بشر تبدیل شده‌اند و بیت کوین سودای رقابت با طلا را دارد. گرچه کریپتو هنوز دچار هیجان‌ها و آشفتگی‌هایی است اما با همین شرایط هر روز نقش رمزارزها در اقتصاد سیاسی پررنگ‌تر می‌شود. پس از آنکه دوره‌های رشد و بلوغ کریپتوکارنسی بگذرد، احتمالاً شاهد قدرت یافتن این مارکت تکنولوژی‌محور در مقابل سایر بازارهای مالی خواهیم بود. در دنیایی که تکنولوژی روز‌به‌روز قدرتمندتر می‌شود، بعید نیست که اقتصاد و سیاست نیز تسلیم فناوری‌های جدید شوند.