ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) چیست؟ نحوه استفاده آن در تحلیل تکنیکال

مقدمه

ژاپنی‌ها پیشگام نوآوری در علوم مالی محسوب می‌شوند. ابر ایچیموکو حاصل تلاش 30 ساله فردی ژاپنی است که قصد داشت برای تشخیص روند ابزاری بسازد. ایده اصلی ابر ایچیموکو این است که معامله‌گران بتوانند با نگاهی ساده به نمودار روند بازار را تشخیص دهند. در این مقاله می‌کوشیم تا اجزای تشکیل دهنده ایچیموکو را بررسی کرده و سیگنال‌های آن را توضیح دهیم.

بررسی مفهوم ایچیموکو

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۶۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

ابر ایچیموکو (Ichimoku Cloud) روشی در تحلیل تکنیکال است که چندین اندیکاتور را در یک نمودار ترکیب می‌کند. ابر ایچیموکو به عنوان ابزاری معاملاتی در نمودار شمعی استفاده می‌شود که نواحی مقاومت و حمایت قیمت را شناسایی می‌کند. این ابزار به عنوان ابزار پیش‌بینی نیز به کار می‌رود و بسیاری از معامله‌گران برای تشخیص جهت روندهای آتی و حرکت بازار آن را به کار می‌گیرند.

مفهوم ابر ایچیموکو توسط روزنامه‌نگاری ژاپنی به نام گوئیچی هوسودا (Goichi Hosada) در اواخر دهه 1930ساخته شد. با این حال استراتژی مبتکرانه‌ی او، پس از دهه‌ها مطالعه و پیشرفت‌‌های تکنیکال در سال 1969 انتشار یافت. هوسادا کار خود را «Ichimoku Kinko Hyo» نامید که ترجمه آن از ژاپنی به انگلیسی به صورت «Equilibrium chart at a glance» است. این عبارت تلویحا اشاره دارد به نموداری که با نگاهی سرسری به آن بتوان روند را تشخیص داد.

اجزای اندیکاتور ایچیموکو

سیستم ابر ایچیموکو داده‌ها را بر اساس اندیکاتورهای پیشرو و پیرو (Leading and lagging indicators) نمایش می‌دهد و نمودار آن متشکل از 5 خط است:

• خط تبدیل (Conversion Line) : میانگین متحرک با دوره زمانی 9
• خط مبنا (Base Line) : میانگین متحرک با دوره زمانی 26
• محدوده پیشرو A (Leading Span A): میانگین متحرک خطوط تبدیل و مبنا که برای 26 روز آینده ترسیم می‌شود.
• محدوده پیشرو B (Leading Span B): میانگین متحرک 52 روزه که برای 26 روز آینده ترسیم می‌شود.
• محدوده پیرو (Lagging Span): قیمت پایانی دوره زمانی جاری که برای 26 روز گذشته ترسیم می‌شود.

فضای مابین محدوده پیشرو A (خط 3) و محدوده پیشرو B (خط 4) جایی است که ابر (کومو) در آن تشکیل می‌شود. احتمالا کومو مهم‌ترین عنصر سیستم ایچیموکو است. دو خط مذکور برای آنکه بتوانند پیش‌بینی کنند 26 روز آینده را نشان می‌دهند و به خودیِ خود اندیکاتورهایی پیشرو محسوب می‌شوند. از طرفی دیگر، محدوده‌ پیرو (خط 5)، اندیکاتوری پیرو است که 26 روز گذشته را تصویر می‌کند.

ابرها به صورت پیشفرض با دو رنگ سبز و قرمز نمایش داده می‌شوند. ابر سبزرنگ زمانی تشکیل می‌شود که محدوده پیشرو A بالاتر از محدوده پیشرو B باشد. متقابلا ابر قرمز نیز بر عکس حالت پیش ایجاد می‌شود.

لازم به ذکر است که بر خلاف سایر روش‌ها، در استراتژی ایچیموکو برای محاسبه میانگین متحرک از قیمت پایانی (Closing price) استفاده نمی‌شود. بلکه به جای آن، از بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌های ثبت شده در یک بازه زمانی مشخص استفاده می‌شود.

برای مثال، خط تبدیل 9 روزه به این صورت محاسبه می‌شود:

خط تبدیل = (بالاترین قیمت در بازه زمانی 9 روزه + پایین‌ترین قیمت در بازه زمانی 9 روزه)/2

تنظیمات ایچیموکو

گوئیچی هوسودا بعد از سه دهه تحقیق و آزمون به این نتیجه رسید که تنظیمات ایچیموکو (Ichimoku) بر اساس دوره‌های زمانی (52،26،9) بهترین نتیجه را می‌دهد. در آن زمان، شنبه‌ها هم در برنامه کسب و کار ژاپن لحاظ می‌شد، لذا عدد 9 بیانگر 1 هفته کاری (6 روز) به اضافه نصف هفته (3 روز) است. اعداد 26 و 52 نیز به ترتیب نشان‌دهنده 1 ماه و 2 ماه کاری هستند.

با اینکه این تنظیمات در اکثر زمینه‌های معاملاتی همچنان استفاده می‌شود، اما چارتیست‌ها (تحلیلگران تکنیکی) می‌توانند متناسب با استراتژی‌های متفاوت از تنظیمات شخصی خود استفاده کنند. به عنوان مثال در بازار رمزارزها، بسیاری از معامله‌گران تنظیمات ایچیموکو را به گونه‌ای تعدیل می‌کنند که بازارها را 24 ساعته نشان دهد ـ برای این منظور تنظیمات را از (52،26،9) به (60،30،10) تغییر می‌دهند. برخی فراتر رفته و برای کاهش سیگنال‌های ناقص تنظیمات را روی (120،60،20) قرار می‌دهند.

با این حال، در مورد اصلاح کارآمد تنظیمات، هنوز مباحثی در جریان است.

نحوه تجزیه و تحلیل نمودار

سیگنال های خرید و فروش در آموزش اندیکاتور ایچیموکو

ایچیموکو به خاطر اجزای چندگانه‌اش می‌تواند سیگنال‌های مختلفی صادر کند. این سیگنال‌ها را به دو دسته‌ مومنتوم (Momentum) و روند نما (Trend-following) تقسیم می‌کنیم.

سیگنال‌های مومنتوم: این سیگنال‌ها بنا به نسبت میان قیمت بازار، خط مبنا و خط تبدیل ایجاد می‌شوند. سیگنال مومنتوم صعودی، هنگامی ایجاد می‌شود که حداقل یکی از خطوط تبدیل یا قیمت بازار به بالای خط مبنا حرکت کند. سیگنال مومنتوم صعودی نیز زمانی صادر می‌شود که حداقل یکی از خطوط تبدیل یا قیمت بازار به پایین خط مبنا برود. تقاطع میان خط تبدیل و خط مبنا اغلب «تقاطع TK » نامیده می‌شود.

سیگنال‌های روند نما: این سیگنال‌ها بر اساس رنگ ابر و موقعیت قیمت بازار نسبت به ابر ایجاد می‌شوند. همان طور که اشاره شد، رنگ ابر نمایانگر تفاوت میان محدوه پیشرو A و B است.

محدوده پیرو نیز جزء دیگری است که می‌تواند برای تشخیص و تایید حرکات بازگشتی روند مفید باشد. محدوده پیرو ما را در مورد حرکت قیمت مطلع می‌کند. هنگامی که به بالای قیمت بازار می‌رود روند صعودی را تایید می‌کند و زمانی که به پایین قیمت بازار ‌رود به معنی تایید روند نزولی است. در حالت عادی، محدوده پیرو به همراه سایر اجزای ایچیموکو مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها به کار نمی‌رود.

سطوح حمایت و مقاومت

نمودار ایچیموکو (Ichimoku Cloud) برای تشخیص نواحی مقاومت و حمایت نیز به کار می‌رود. محدوده پیشرو A در روند صعودی به عنوان خط حمایت و در روند نزولی به عنوان خط مقاومت عمل می‌کند. در هر دو مورد، نمودارهای شمعی تمایل دارند به محدوده پیشرو A نزدیک‌تر شوند، اما اگر قیمت به داخل ابرها برود، محدوده پیشرو B نیز به عنوان خط حمایت/ مقاومت عمل می‌کند. مهم‌تر از همه، از آنجا که هر دو محدوده پیشرو برای 26 روز آینده رسم می‌شوند، به تریدرها اجازه می‌دهد تا نواحی حمایت و مقاومت آتی را پیش‌بینی کنند.

قدرت سیگنال

قدرت سیگنال‌های ایجاد شده توسط ابر ایچیموکو عمیقا به این بستگی دارد که آیا در راستای روند گسترده‌تری قرار می‌گیرند یا نه. سیگنالی که جزئی از روندی بزرگ و معین است، قوی‌تر از سیگنالی ست که برای مدت کوتاهی خلاف جهت روند غالب ظاهر می‌شود.

به عبارتی دیگر، اگر سیگنال صعودی با روند صعودی همراه نشود، می‌تواند گمراه کننده باشد. در نتیجه هر زمان که سیگنالی ایجاد می‌شود، اهمیت دارد که رنگ و موقعیت ابر را تایید کنیم. حجم معاملات نیز بعضا لحاظ می‌شود.

سخن پایانی

گوئیچی هوداسا 30 سال از عمرش را برای ساختن سیستم ایچیموکو صرف کرد و حالا این ابزار توسط میلیون‌ها تریدر به کار می‌رود. ابر ایچیموکو روشی مبتکرانه است که برای تشخیص روند بازار و مومنتوم (حرکت قیمت) مورد استفاده قرار می‌گیرد، به علاوه محدوده پیشرو نیز باعث شده تا چارتیست‌ها نواحی احتمالی حمایت و مقاومت را آسان‌تر پیش‌بینی کنند. این نمودار در نگاه نخست ممکن است پیچیده و شلوغ به نظر برسد اما نمودارهای آن تنها بر داده‌های انسانی ذهنی (مانند سایر روش‌های تحلیل تکنیکال) متکی نیست. بر خلاف بحث‌های ناتمام پیرامون تنظیمات ایچیموکو، استفاده از این ابزار نسبتا آسان است. ایچیموکو همانند تمام اندیکاتورها، باید به همراه سایر تکنیک‌های تایید روند و ابزارهای کاهش ریسک معاملاتی به کار رود. مقدار اطلاعاتی که ایچیموکو نمایش می‌دهد ممکن است برای افراد مبتدی گیج کننده باشد. بهتر است این افراد قبل از آنکه به سراغ ابر ایچیموکو بیایند اندیکاتورهای اصلی ساده‌تر را امتحان کنند.