کاربردهای بلاک چین در تحول صنایع
در این مقاله با کاربردهای بلاک چین در حوزههای علمی، اقتصادی، پزشکی، حمل و نقل آشنا میشوید
فهرست مطالب
- بلاک چین چگونه میتواند طرز کار علم را تغییر دهد؟
- چگونه جامعه علمی از رویکرد غیرمتمرکز بهره خواهد برد؟
- بلاک چین چگونه به بهبود خدمات درمانی کمک میکند؟
- چرا باید اجازه دهم اطلاعات شخصیام در بلاک چین ذخیره شود؟ آیا از سیستمهای سنتی امنتر است؟
- شرکتهای بزرگ هم به بلاک چین علاقه دارند؟
- تعامل پذیری بلاک چین چیست؟
- چرا تعامل پذیری بلاک چین اهمیت دارد؟
- چگونه تعامل پذیری حاصل میشود؟
- آیا در حال حاضر، بلاک چین تعامل پذیر است؟
- بلاکچین در اقتصاد چه تحولات شگرفی ایجاد میکند؟
- زیرساختهای مربوط به تراکنشهای مالی مرزی (بینالمللی)
- دارائیهای دیجیتال به عنوان یک کلاس
- حسابداری و حسابرسی
در این مقاله با کاربردهای بلاک چین در حوزههای علمی، اقتصادی، پزشکی، حمل و نقل آشنا میشوید. با ما همراه باشید تا ببینید بلاک چین چگونه باعث تحول صنایع میشود
بلاک چین چگونه میتواند طرز کار علم را تغییر دهد؟
اول از همه، چرا علم نیاز به کمک دارد؟
همانطور که میدانید، در حوزه علوم تنها بحث از جوایز نوبل و پیشرفتهای مخرب نیست.
نه تنها اینکه وظیفۀ دانشمندان حل پیپچیدهترین مشکلات جهان است، بلکه با این خطر روبهرو هستند که شخص دیگری به خاطر کارهای آنها اعتبار پیدا کند. علاوه بر این، رقابت شدیدی برای سرمایه گذاری و محققان وجود دارد. و اغلب کسانی که شهرت بالا و کار قابل توجهی دارند در این رقابت موفق میشوند.
تصور کنید که چه تعداد جوان با استعداد در این سیستم هستند که حرفشان شنیده نشده و بیاستفاده میمانند. بدون مدرک دکتری و ارائهای قابل توجه، بسیاری از دانشمندان و علاقهمندان این فرصت را پیدا نمیکنند که به حل بزرگترین مشکلات دنیا کمک کنند. موانع ورود، کمک به خلق تفاوت را برای بسیاری از مردم غیرممکن کرده است. موسسات علمی نزدیک به قرنهاست که بدون تغییر باقی ماندهاند و همین امر فرصتهایی را برای تولید راه حلهای جدید اما غیرمتعارف ایجاد میکند.
چگونه جامعه علمی از رویکرد غیرمتمرکز بهره خواهد برد؟
نه تنها علم، بلکه STEM ( یعنی: علم، فناوری، مهندسی، و ریاضیات) نیز با مشکلات مشابهی روبهرو هستند. مِن جمله مضاعف شدن تلاشها و تقسیم شدن در تیمهای مختلف. این چالشها باعث از بین رفتن زمان و پولهای باارزشی میشود. زمان و پولی که میتواند به منظور کارهای مهم و حیاتی صرف شود. وقتی رویکردهای فعلی باعث ایجاد موانع در پیشرفت و نوآوری میشوند، بسیار حائز اهمیت است که راه دیگری جُست. یک رویکرد غیرمتمرکز، بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، سوابق تحصیلی یا حرفۀ انتخابی، همکاری گستردهای را بین مشارکت کنندگان ترویج میکند. پروژههایی همچون ماتریکس (Matryx) وجود دارند که در تلاش برای تهیه بستری هستند که همکاری در تمام سطوح نوآوری را ممکن سازد.
چگونه پروژههایی چون ماتریکس به پیشرفت نوآوری در رشتههایی مثل STEM کمک میکنند؟
بدین صورت:
برای حرفه ایها: حرفهایها برای تامین بودجۀ پروژۀ خود مجبور نیستند مصاحبههای زیادی را پشت سر بگذارند، یا اینکه ثابت کنند تمجیدهای درخور توجهی برای کار بر روی پروژۀ خود دارند. و نه حتی نیاز دارند که در وهلۀ اول مردم را قانع کنند که تحقیق آنها ارزش رسیدگی دارد.
برای آماتورها: آماتورها برای توسعۀ یک ایده، لزوما به مدرک دکتری یا پیشینۀ علمی خاص یا مشارکت در یک پروژۀ دیگر نیاز ندارند.
برای علاقه مندان: مشتاقان به جامعۀ بزرگی از افراد دسترسی پیدا خواهند کرد که مشکلاتی که نیاز به حل شدن دارند را مطرح میکنند. علاقهمندان این فرصت را خواهند داشت که در هر پروژهای که برایشان جذاب است مشارکت کنند.
با کاهش موانع ورود و مشارکت، و فراهم کردن زمینهای برای همکاری بیشتر برای حل مشکلات، بسترهایی چون ماتریکس، نرخ تولید و نوآوری را به طور چشمگیری سرعت میبخشند.
طرز کار آن دقیقا چگونه است؟
این پلتفورم از فناوری بلاک چین و واقعیت مجازی بهره میبرد.
ماتریکس از سیستم قرارداد هوشمند (از طریق بلاک چین) برای ایجاد جوایز و تشویق راهحلها استفاده میکند. بدین ترتیب که مشکلات مطرح میشوند و برای هر راهحل تایید شده، جایزهای مقرر میشود. بنابراین کاربران میتوانند به حل مشکلات کمک کنند، نتایج را به اشتراک بگذارند و برای همکاری خود پاداش دریافت کنند. پس از آن تمام اظهارات ارسال شده برای خریدهای آتی توسط توکنهای MTX به کتابخانه و بازار اضافه میشوند. ماتریکس میتواند با استفاده از یک توکن از آپدیتهای مداوم، امکانات پلتفورم و پیشرفتها طبق خواستهی کابران استفاده کند.
قراردادهای هوشمند در بلاک چین باعث کاهش اختلافِ ردگیری و پاداش دادن به مشارکتکنندگان میشود. در هر دوره از مسابقات، به خاطر اینکه برندگان پاداش دریافت میکنند، تکرار هر راهحل ارائه شده توسط قراردادهای مسابقه کنترل میشود. منشا و خواستگاه هر ایده یا کاری به راحتی میتواند ردیابی شود، و میتوان کاملا عادلانه و عمومی به آنها پاداش داد.
بلاک چین چگونه به بهبود خدمات درمانی کمک میکند؟
تبلیغات گستردهای پیرامون استفاده از بلاک چین در بهداشت و درمان وجود دارد. علت چیست؟
اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین شفاف و غیرقابل تغییر هستند، که همین امر برای صنعت بهداشت و درمان بسیار مهم است. حتی بعضی از خودیها آن را «مورد استفاده غایی» برای این فناوری میدانند.
در حقیقت، دلایل زیادی پشت این تبلیغات وجود دارد. یکی از ویژگیهای بنیادین بلاک چین عدم تمرکز آن است. هر حرکتی به صورت عمومی ضبط میشود، مهرِ زمان خورده و تقریبا ویرایش آن غیرممکن است. از بلاکهایی که دادهها را ذخیره میکنند توسط رمزنگاری محافظت میشود. اگر اطلاعات روی بلاک به نحوی تغییر کند، کاربران این شبکه (نودها) باید با این تغییر موافقت کنند. و در نهایت دلیل این تبلیغات این است که این فناوری میتواند برای بسیاری از سیستمهای عمومی – به ویژه خدمات بهداشت و درمان – موثر باشد.
در درجۀ نخست، صنعت بهداشت و درمان باید با بسیاری از تشریفات و کاغذ بازیهای اداری مقابله کند، و روزانه بسیاری از دادهها را پردازش کند. فناوری بلاک چین به کاهش قابل توجه زمان انجام این کارهای روزمره کمک میکند. به این صورت که یک ابزار بسیار پیچیده برای مدیریت انواع دادههای اطلاعاتی – من جمله موارد مرتبط با بیماران – فراهم میآورد که تمام اطلاعات به صورت امن در بلاکها ذخیره شده و تنها شخصی که مجاز است میتواند به آنها دسترسی پیدا کند. این یعنی پزشکی که با بیمار طرف است میتواند بدون ارتباط با دیگر کارمندان یا دیگر موسسات بهداشت و درمان، مستقیما با استفاده از اطلاعات موجود، کار خود را شروع کند. در مواردی که نیاز به عمل جراحی فوری وجود دارد، هر چیزی که حتی یک دقیقه به کار سرعت بخشد اهمیت دارد.
برخی بر این باورند که بلاک چین میتواند به ایجاد یک پایگاه دادۀ مشترک از بیماران کمک کند، که همین امر میتواند بیمارستانها و فعالیتهای خصوصی را که از سیستمهای کاملا مختلف استفاده میکنند به یکدیگر متصل کند. برای نمونه، فقط درشهر بوستون آمریکا، 26 سیستم الکترونیکیِ سوابق پزشکی وجود دارد که با یکدیگر سازگار نیستند. این وضعیت در مقیاس بزرگ وخیمتر است. زنی را تصور کنید که با زایمان زودرس مواجه شده است و هزاران مایل با ایالتی که قصد داشت در آنجا وضع حمل کند و پزشکانی که شرایط او را میدانستند فاصله دارد. در چنین وضعیتی، داشتن یک پایگاه داده واحد و فراگیری که توسط تمام بیمارستانهای کشور قابل دسترسی باشد کاملا ضروری است.
یکی دیگر از مشکلات عمده در خصوص بهداشت و درمان، تعداد بالای واسطههایی است که هدف آنها تسهیل تعامل با موسسات پزشکی است. مثلا وضعیت فعلی سیستم بهداشت و درمان در ایالت متحده همچون یک ریز ساختار بیگانه و بغرنج به نظر میرسد.
بلاک چین یک راهکار مهم برای حل این مشکل ارائه میدهد: قراردادهای هوشمندی که به ما این امکان را میدهد تا با شخص مورد نیاز مستقیما ارتباط برقرار کنیم. این قراردادها میتوانند برای تله پزشکی (پزشکی از راه دور) استفاده شوند؛ تله پزشکی یک رشتۀ پزشکی در حال رشد است که پزشک را قادر میسازد از طریق اسمارت فونها، گجتهای پوشیدنی و دیگر دستگاهها به بیماران خود دسترسی پیدا کنند. این مدل ارتباط در دنیای نوین بسیار مفید است اما در عین حال در برابر هک آسیب پذیر هستند. قراردادهای هوشمند به جمعآوری شفاف و صحیح اطلاعات بیماران کمک میکنند.
موضوع مهم دیگر اینکه بلاک چین میتواند به صنعت بهداشت و درمان در زمینۀ حذف داروهای تقلبی کمک کند. یکی از عرصههایی که بیشترین استفاده از فناوریهای غیرمتمرکز را دارد، زنجیرۀ تامین است. برخی از غولهای تجاری در حال حاضر از بلاک چین برای ردگیری خواستگاه کالاهای فروشی خود استفاده میکنند؛ داروسازان نیز میتوانند همین کار را انجام دهند. با توجه به سازمان بهداشت جهانی، از هر ده کالای دارویی که در کشورهای متوسط یا کم درآمد وجود دارد، حداقل یکی جعلی یا دارای استاندارد پایین است. اگر تمام این صنعت، داروها را توسط بلاک چین که از تغییر دادهها مقاوم است ردیابی کند، درصد داروهای جعلی موجود در بازار به طرز قابل توجهی کاهش مییابد.
چرا باید اجازه دهم اطلاعات شخصیام در بلاک چین ذخیره شود؟ آیا از سیستمهای سنتی امنتر است؟
کلاهبرداریهای مربوط به خدمات درمانی و نقض امنیت بسیار شایع هستند. اما نفوذ در سیستم بلاک چین به مراتب دشوارتر است.
خدمات بهداشتی و درمانی در سال 2018 بیش از هر صنعت دیگری در معرض رخنههای امنیت سایبری قرار داشته و 25 درصد از 750 هک گزارش شده در این مورد بوده است. این تعداد بالاخص در ایالات متحده بالا بود. در این کشور شرکتهای بهداشتی درمانی تعداد 365 رخنه اطلاعاتی را در سال 2018 متحمل شدند که در مقایسه با 358 رخنه در سال 2017 بیشتر بود. غالبا در حین هک، شمارههای تامین اجتماعی، نام و آدرس بیماران از بین میرود. البته در برخی مواقع اطلاعات به مراتب حساستر هستند؛ مانند اطلاعات بیمۀ درمانی و تاریخچۀ پزشکی.
با توجه به برخی برآوردهای تقریبی، صنعت بهداشت و درمان سالانه حدود 6 میلیارد دلار به خاطر رخنههای امنیتی از دست میدهد. بزرگترین رخنۀ خدمات بهداشتی در ژانویه 2015 اتفاق افتاد. در آن زمان، هکرها تعداد 78.8 میلیون گزارش مربوط به بیماران را از شرکت بیمۀ درمانی ایالات متحده (Anthem) به سرقت بردند که شامل نام، شمارۀ تامین اجتماعی، آدرس منزل و تاریخ تولد بود.
بر خلاف پایگاههای دادۀ سنتی، بلاک چین ایمن و تغییر ناپذیر تلقی میشود. همان طور که پیشتر توضیح داده شد، تغییر هر بلاک باید توسط شبکۀ گسترده و توزیع شدهای از نودها به تایید برسد. هر زمان که فعالیت کاربر یا تغییرات اعمال شده مشکوک به نظر برسد، اصلاحات لغو میشوند. البته یک احتمال نظری بسیار ضعیفی دربارۀ تسخیر بلاک چین در مقیاس بزرگ وجود دارد که «حمله 51 درصدی» نام دارد. برای انجام این کار، گروهی از کاربران باید کنترل اکثر نودهای شبکه را در اختیار بگیرند و در چنین حالتی شبکه از عدمتمرکز خارج شده و «متمرکز» میشود.
51 درصد این حملهها قبلا چندین بار اتفاق افتاده است و هکرها جهت سرقت رمزارزها به زنجیرۀ آلت کوینها حمله کردهاند. علیرغم اینکه کلاهبرداران تا کنون فقط توکن سرقت کردهاند، برخی از ایالتها در حال تهیه مقرراتی هستند برای کسانی که سعی در تغییر دادهها بر روی بلاک چین دارند. برای نمونه، سال گذشته ایالت میشیگان لایحهای ارائه داد که طبق آن برای دستکاری دادهها بر روی بلاک چین به منظور ارتکاب کلاهبرداری، مجازاتهای کیفری اعمال میشود.
تا حدودی قانع شدم. آیا در حال حاضر موارد استفادۀ زیادی وجود دارد؟
حقیقتاً موارد استفادۀ زیادی وجود دارد. سازمانهای بهداشتی و درمانی در حال حاضر در حال آزمایش انبارهای دادۀ غیرمتمرکزی هستند که توسط بلاک چین منشا داروها را ردیابی و کمکهای مالی را مدیریت کنند.
اولین استفادۀ ممکن، ایمن و دقیقتر ساختن بانک دادۀ پزشکی با استفاده از فناوری غیرمتمرکز است. برای نمونه، در اواخر سال 2018، شرکتهای بزرگ خدمات بهداشتی ایالات متحده به منظور آزمایش بلاک چین جهت ارتقای کیفیت دادهها و کاهش هزینهها، اتحادی تشکیل دادند. آزمایشهای مشابه در دانشگاه پزشکی تایپه در تایوان و در بیمارستان بزرگ میونگجیِ کره جنوبی، در حال انجام است.
هم زمان، محققان دانشگاه ایالتی پورتلند در حال تهیه یک پروتکل بلاک چینی هستن که از ورود داروهای تقلبی به بازار جلوگیری کنند. این راهحل پیشنهادی یک زنجیرۀ اطلاعات مبتنی بر بلاک چین است که تنها کاربرانی که کلید مخصوص را در اختیار دارند میتوانند به دادهها دسترسی داشته و یا آن را ویرایش کنند.
از کاربردهای بلاک چین استفاده در امور خیریه مرتبط با خدمات درمانی است. برای نمونه، امسال انجمن ASL با بنیاد Tron جهت راه اندازی یک کمپین خیریۀ بلاک چینی جهت آگاهی دادن پیرامون بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک، همکاری کرده است. ترون برای پیگیری توزیع کمکهای مالی از بلاک چین استفاده خواهد کرد.
خلاصه اینکه، با سادهترین تخمینها میتوان پی برد که پذیرش فناوری بلاک چین میتواند تا سال 2025، سالانه 100 تا 150 میلیارد دلار برای صنعت بهداشت و درمان صرفه جویی کند.
شرکتهای بزرگ هم به بلاک چین علاقه دارند؟
غولهای فناوری و نهادهای جهانی به تدریج در حال شروع کار با بلاک چین هستند و برخی از آنها برای راهاندازی راهحلهای غیرمتمرکز در زمینۀ بهداشت و درمان آماده میشوند.
در اوایل سال 2019، غول بیمۀ درمانی مستقر در ایالات متحده، Aetna، با IBM جهت خلق یک شبکۀ بلاک چین متناسب با صنعت بهداشت و درمان همکاری کرد. این راهکار برای سادهسازی پردازش و پرداخت مطالبات بیمه و نیز مدیریت دایرکتوریها تنظیم شده است.
در این حین، یک شرکت مهم ارائه دهندۀ فناوری اطلاعات سلامت برای دولت آمریکا، به نام HMS Technologies با شرکت خدمات بهداشت و درمان بلاک چینی به نام Solve.Care همکاری کرد. طبق گزارشات، این شرکت با هدف کاهش هزینههای بهداشتی و درمانی دولت و بهبود قابلیت همکاری و دسترسی، پلتفرم بلاک چینِ Solve.Care را با فناوری اطلاعات بهداشتی (HIT) فدرالی خود ادغام خواهد کرد. با توجه به مدیرعامل HMS، هدف از این همکاری بهبود هماهنگی مراقبت، تقویت پروفایلهای درمانی دیجیتال و آسانسازی دسترسی به خدمات بهداشت و درمان است.
یکی دیگر از قراردادهای مهم در این زمینه توسط دفتر مواد مخدر و جرائم سازمان ملل متحد (UNODC) امضا شد. این دپارتمانِ سازمان ملل، شرکتِ تله پزشکی و تله روانشناسیِ مبتنی بر بلاک چین doc.com را برای گسترش خدمات بهداشتی و درمانی در آفریقای شرقی مامور کرده است.
قراردادهای خوبی وجود دارد. اما آیا بلاک چین حقیقتاً میتواند جان انسانها را نجات دهد؟
ممکن است. در حال حاضر بلاک چین درگیر آزمایشاتی است برای تشخیص وضعیتهای پزشکی. علاوه بر آن، در حال بهبود بخشیدن امور روزمره بهداشت و درمان نیز است.
بسیاری از راهکارهایی که میتوانند در آیندهای نزدیک به نجات جانها کمک کنند ترکیبی از بلاک چین و فناوری دیگری مثل هوش مصنوعی (AI) هستند. برای مثال، ترکیب بلاک چین و هوش مصنوعی میتواند به ساخت شبکهای توزیع شده از شبکههای عصبیِ مصنوعی کمک کند که همین امر موجب تشخیص موفقتر وضعیتهای پزشکی نسبت به پزشکان خواهد شد.
در حال حاضر در اتریش، هزینۀ انجام چنین آزمایشاتی توسط دولت تامین میشود. در این کشور یک استارتاپ محلی در حال ساخت ابزاری برای اسکن سرطان است. این آزمایش از هوش مصنوعی بهره میبرد که در تشخیص سرطان دهانۀ رحم 90 درصد دقت دارد؛ این در حالی است که پزشکان متخصص تنها میتوانند به 60 تا 70 درصد دقت دست پیدا کنند.
سرانجام، در حالی که ما منتظر یک پیشرفت تاریخی در خدمات بهداشتی و درمانی هستیم، بلاک چین این صنعت را کاربرپسندتر و دردسترستر کرده است.
Solve.Care (شرکتی که قبلا به آن اشاره شد) مدعی است، خدمات درمانی و حمل و نقل را به یکدیگر متصل خواهد کرد. این شرکت سرویسی را راه اندازی کرده است که جهت بهبود دسترسی همگانی به خدمات بهداشتی درمانی تنظیم شده است. مشارکت این شرکت با برنامه اشتراک سفر Lyft، به کاربران این امکان را خواهد داد که سفرهای خود را از طریق این برنامه به سمت کلینیک پزشکان، بیمارستانها و داروخانهها برنامه ریزی کنند. این برنامه از یک سیستم پرداخت خودکار با استفاده از توکن بومی آن موسوم به SOLVE و یک والت درون برنامهای استفاده میکند.
تعامل پذیری بلاک چین چیست؟
این مفهوم به معنی توانایی به اشتراک گذاری اطلاعات در سرتاسر شبکههای مختلف بلاک چین بدون محدودیت است.
ده سال پیش، اولین بلاک چین معرفی شد. تاکنون، کاربران اصلی اینترنت از این فناوری استفاده کردهاند و شرکتهای بزرگ و کارگزاران دولتی بسیاری حداقل مزایای بلاک چین را در مجموعه صنایع، از کشاورزی گرفته تا بخش املاک و مراقبتهای بهداشتی و رایگیری مد نظر قرار دادهاند.
در نتیجه، شماری از پروژههای جدید هر ساله یکپارچه میشوند و در یک اقدام نسبتا بیهوده توسعه بهترین بلاک چین با یکدیگر رقابت میکنند. اغلب، آنها روی آمادگی بازار احتمالی محصول خود تاکید میکنند و عنوان میکنند که این محصول ایمن، مقیاس پذیر و به طور کلی در قیاس با رقبای دیگر عملکرد بهتری دارند. جدای از صحت خصوصیات ادعا شده، این پروژهها بلاک چینهای مستقل و مجزا عرضه میکنند. این پروژهها در بردارنده فضاهای مختلف، الگوریتمهای هشینگ، مدلها و انجمنهای اجماع هستند. در نتیجه، فضای بلاک چین تا حد زیادی متمرکز میشود و فلسفه وجودی اصلی آن یعنی عدم تمرکز آسیب میبیند.
در حال حاضر، یک بلاک چین اطلاعاتی که ممکن است در یک بلاک چین دیگر وجود داشته باشد را دربر نداشته باشد. برای مثال بلاک چین بیت کوین (BTC) به طور کاملا مستقل از بلاک چین اتریوم (ETH) وجود دارد به طوری که بلاک چین بیت کوین هیچ شناختی از اطلاعات ذخیره شده در بلاک چین اتریوم ندارد و برعکس. هر چند پروژههای مبتنی بر بلاک چین در یک صنعت با یک تکنولوژی وجود دارند ولی از همدیگر مستقل هستند.
شرکت اتریوم محور ConsenSys این پدیده را بالکانیزاسیون کردن صنعت رمزارز نامیده است چرا که مجموعهای از سیستمهای جدا از هم هستند که به صورت موازی فعالیت میکنند ولی در ارتباط با رقابت و فشار تجاری در مکانهای متفاوتی ذخیره میشوند. در عوض تعامل پذیری بلاک چین، توانایی تبادل اطلاعات به صورت یکپارچه بین بلاک چینهای مختلف است به طوری که گویا هیچ مرزی وجود نداشته است.
چرا تعامل پذیری بلاک چین اهمیت دارد؟
به منظور ممکن ساختن سازگاری گروهی و تکامل یافتن بیشتر صنعت بلاک چین تعامل پذیری بلاک چین حائز اهمیت است.
از آن جایی که فضای رمزارز تا حد زیادی رقابتی شده است، برخی پروژهها مایل به بذل تلاش بسیار برای ضربه زدن به رقبا به جای تمرکز روی زیرساختهای اصلی خود هستند. به طور ویژه رقابت مقیاس پذیری مثال خوبی است. پروژههای بلاک چین بسیاری ذاتا با ایده ارتقای عملکرد ناکافی بلاک چین بیت کوین پا به عرصه گذاشتند، ولی در نهایت تعداد 40000 معامله در ثانیه گزارش کردهاند.
در مقابل، ظرفیت تخمینی شبکه ویزا (Visa) حدودا 24000 معامله در ثانیه است هر چند قرار است با وجود تقاضای همیشگی به طور متوسط تنها 1700 معامله در هر ثانیه انجام دهد. هر بلاک چینی، حتی بلاک چین بیت کوین، در خصوص تعهدات، توانایی ضربه زدن به ویزا را ندارد بنابرین 40000 معامله در ثانیه کمی غلوآمیز است.
هیچ شرکتی نمی خواهد پرداختهای خود را با بلاک چین هر قدر هم مقیاس پذیر باشد ولی زیرساخت کلی آن تعامل پذیر و ایمن نباشد، به انجام برساند. هر چند خروجی آن ممکن است بهتر از خروجی ویزا باشد، ولی اگر مجزا باشد در سرتاسر دنیا همان کارایی را نخواهد داشت. از این رو، کارتهایی که از سوی کارتهای اعتبار بین المللی مثل ویزا، مسترکارت، امریکن اکسپرس و… صادر میشوند از سوی تجار و دستگاههای خود پرداز در سرتاسر دنیا تعامل پذیر هستند.
به طور مشابه اینترنت اجازه دسترسی و اصلاح چندین مجموعه داده را از طریق رابطهای کابری اختصاصی (APIs) صادر میکند. اگر اینترنت تعامل پذیر نبود، نمیتوانست به چیزی که امروز هست یعنی یک شبکه کاملا جهانی با کاربری آسان برسد. همین مطلب در مورد بلاک چینها نیز صادق است. به منظور کسب اقبال عمومی باید ثابت کنند که به صورت یکپارچه توانایی همکاری با یکدیگر را دارند.
آیا مثالهایی از اهمیت تعامل پذیری بلاک چین وجود دارد؟
مراقبتهای بهداشتی و اسناد پزشکی دو نمونه از اهمیت تعامل پذیری بلاک چین را نشان میدهند.
بیایید جهانی با اقبال عمومی بلاک چین را در نظر بگیریم. هر شرکتی از یک بلاک چین برای ذخیره اطلاعات استفاده میکند. اکنون ادامه ماجرا اتفاق میافتد. شخصی باید بستری شود و زمانی که با آمبولانس جابهجا میشود، بیمارستان اسناد پزشکی وی را از کلینیکی که شخص برای طی کردن روند درمان به آن جا مراجعه کرده درخواست میکند.
اما معلوم میشود که کلینیک از بلاک چین متفاوتی استفاده میکند و با دفتر کل بیمارستان سازگار نیست. در نتیجه، بیمارستان نمیتواند به پروندههای بیمار دسترسی پیدا کند. در این اثنا هم، زمان در حال سپری شدن است و هر ثانیه حائز اهمیت است.
خوشبختانه این اتفاق هرگز نمیافتد. هیچ بیمارستانی به بلاک چین منزوی اتکا نمیکند. همین مطلب در حوزههای دیگر همچون املاک، بازرسی، لجستیک و غیره صادق است. در صورتی که بلاک چین تعامل پذیر نباشد، اقبال عمومی میسر نخواهد شد.
چگونه تعامل پذیری حاصل میشود؟
روشهای مختلفی وجود دارد. زنجیرههای متقاطع، زنجیرههای جانبی، پروکسی توکن، مبادله و غیره.
تعامل بلاک چینهای موجود چندان آسان نیست. طبق تحقیق ConsenSys راجع به این موضوع، تجاری سازی رقابت و ابتکار را ارتقا میدهد و به توسعه دهندگان و کارآفرینان انگیزه ایجاد سیستمهایی میدهد که به بهترین شکل برای مشترکین خدمات ارائه میکنند. در نتیجه، تعامل پذیری اوپن سورس نادیده گرفته میشود و بیشتر بلاک چینها هیچ ویژگی داخلی برای پشتیبانی از تعامل پذیری ندارند.
اما تعدادی از پروژههای بلاک چین بر تعامل پذیری تمرکز کردهاند و رویکردهای متفاوتی به کار بستهاند. در ادامه به چند نمونه اشاره میشود:
پولکادات
پولکادات (Polkadot) یک فناوری چند زنجیره یا با زنجیرههای متقاطع است. اساسا به بلاک چینهای مختلف اجازه اتصال به فضای استاندارد بزرگتر میدهد. این فناوری توسط گیوین وود، یکی از موسسین اتریوم ساخته شده است.
به لحاظ فنی، پولکادات از زنجیرههای موازی (بلاک چینهای موازی که معاملات را انجام میدهند و آنها را به بلاک چین اصلی انتقال میدهند)، یک زنجیره کمکی (یک جز اصلی که زنجیرههای موازی را به هم مرتبط میکند و امنیت آنها را تامین میکند) و پلهایی که پولکادات را به بلاک چینهای خارجی متصل میکند، تشکیل شده است.
کازموز
کازموز (Cosmos) هم از اصل زنجیره متقاطع پیروی میکند. به طور خاص، از پروتکل ارتباطات بین بلاک چین (IBC) برای ایجاد تعامل پذیری بلاک چین بهره میبرد. کازموز به عنوان پروتکل پیام رسانی شبه TCP/IP برای بلاک چینها عمل میکند. از آن جایی که بلاک چینهای متعدد مثل بیت کوین اساسا از IBC پشتیبانی نمیکنند، کازموز از مناطق به اصطلاح میخ مانند برای برقراری ارتباط بلاک چینها با کازموز هاب (Cosmos Hub) استفاده میکند. کازموز هاب بلاک چین پرچم داری است که همه مناطق را به هم مرتبط میکند و ارتباطات بین آنها را از طریق زبانهای استاندارد شده برقرار میکند.
اما کازموز هاب قسمتی از یک فضای درون زنجیره بزرگ تری است که از سوی کازموز ایجاد شده و میتواند دربردارنده سایر نهادها همچون آیریس هاب که بر مشتریان شرکت و مشترکان چینی متمرکز است، باشد.
چین لینک
چین لینک (Chainlink) یک سرویس غیرمتمرکز است. چین لینک به اطلاعات اجازه بازیابی از APIهای خارج از زنجیره و قرارگیری روی بلاک چین را میدهد. به بیان دیگر، چین لینک به عنوان پلی بین بلاک چینها و همه زیرساختهای موجود خارج از زنجیره عمل میکند. گرههای اوراکل دادههای واقعی دریافت میکنند، از طریق شبکه آماده سازی میکنند و آن را وارد بلاک چین میکنند. به طور قابل ملاحظه ای، شرکت با انتقال داده بین بانکی جهانی و سیستم پرداخت سوئیفت که از سوی بانکهای زیادی در دنیا استفاده میشود، همکاری میکند.
وان چین
وان چین (Wanchian) از پروتکلهای مختلفی استفاده میکند تا انتقال داده بین بلاک چینهای جدا را هموار کند. بنابرین به جای استفاده از مناطق میخ مانند یا آنالوگهای چند زنجیره ای، از توکنهای به اصطلاح بسته که قابلیت معامله در بلاک چینهای دیگر دارد، استفاده میکند.
برای مثال، برای انتقال 10 اتریوم به بلاک چین بیت کوین، بستر ابتدا مقدار اتریوم را در بلاک چین اتریوم با استفاده از قراردادهای هوشمند قفل میکند و بعد 10 اتریوم بسته شده با وان چین روی وان چین ساخته میشود. بعد، آن توکنهای بلاک چین بیت کوین بسته شده میتوانند به توکنهای اصلی واقع در بلاک چین بیت کوین تبدیل شوند.
کوانت (Quant)
بر خلاف نمونههای قبل، کوانت بلاک چین نیست. کوانت از پروتکل دفتر کل اضافی، لایهای که روی بلاک چینهای موجود اجرا میشود، استفاده میکند. دفتر کل اضافی به توسعه دهندگان امکان ساخت MApps، برنامههای غیرمتمرکز (DApps) که از چند بلاک چین در آن واحد با کد سه خطی و بدون زیرساخت اضافی، استفاده میکند. برای مثال MApp میتواند بر بلاک چین اتریوم برای ذخیره اطلاعات اتکا کند در حالی که برای انتقال ارزش از بیت کوین کش (BCH) استفاده میکند.
به خاطر داشته باشید این پروژهها تنها پروژههایی نیستند که در جهت استقرار تعامل پذیری بلاک چین فعالیت میکنند. علاوه بر این موارد، پروژههایی همچون کاردانو (Cardano)، آیون (Aion)، آیکون، آرک، بایتوم (Bytum)، دراگون چین (Dragonchain) و شبکه فروم (Ferrum) وجود دارد.
آیا در حال حاضر، بلاک چین تعامل پذیر است؟
فعلا نه.
معاملات رمز ارز همچنان وسیله قدرتمندی برای تعامل پذیری در فضای رمزارز است. اگر کسی میخواهد 10 اتریوم را با بیت کوین معامله کند، به احتمال زیاد از بستر تجاری متمرکز استفاده میکند. در حال حاضر، این روش متداولترین راه و گزینه نسبتا راحتی است. اما معایب خود را نیز دارد. امنیت اصلیترین این معایب است. نه کلیدهایت و نه کوین هایت، ضرب المثل معروفی است که توضیح میدهد چرا قرار دادن دارایی در والت آنلاین همیشه خطرساز است.
بنابرین هر چند تعدادی پروژه با تعامل با یکدیگر روی بلاک چین کار میکنند اما به یاد داشته باشید که فضای بلاک چین همچنان تازه است و بیشتر شرکتهای فوقالذکر در مراحل نخست کار خود هستند.
بلاکچین در اقتصاد چه تحولات شگرفی ایجاد میکند؟
این سوال که بلاکچین در اقتصاد چه تحولاتی ایجاد میکند سوالی است که تا به حال در هر تحقیق آیندهنگرانهای که توسط بانکهای بزرگ؛ بانکهای مرکزی؛ مؤسسات مالی، اتاقهای فکری؛ شرکتهای مشاوره و کمیتههای دولتی سراسر دنیا انجام شده، پرسیده شده است.
کنسرسیوم R3CEV که توسط برخی از قدرتمندترین بانکهای دنیا حمایت شده است، در تلاش برای پیدا کردن پاسخ این سوال میباشد. Goldman Sachs و مشاوره McKinsey و “تحقیقات مصرفکنندگان”، همگی گزارشهایی عالی را در مورد این سوال نوشتهاند.
دولت بریتانیا، سناتورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و اتحادیه اروپا همگی در این مورد تحقیقاتی را انجام دادهاند.
همچنین بسیاری از استارتاپها، در مورد نوآوری خاص خود و یا چگونگی استفاده از تکنولوژی بلاکچین، گزارشهای عملکردی تهیه کردهاند؛ و معمولاً سوال بزرگی که مطرح میشود، این است که: این تکنولوژی چگونه باعث ایجاد تغییرات خواهد شد؟
بیشتر این تحقیق، چهار مورد از بخشهایی که با تغییرات گستردهتری رو به رو میشوند را در بر میگیرد:
زیرساختهای مربوط به تراکنشهای مالی مرزی (بینالمللی)
همانطور که میدانید؛ انقلاب دیجیتالی، رسانهها را کاملاً متحول کرده است. این موضوع تأثیراتی را نیز بر روی حوزه اقتصاد داشته است. البته در نظر داشته باشید که قبل از این تحول، مؤسسات اقتصادی از کامپیوترها استفاده میکردند؛ آنها در بین دهههای 70 و 80 میلادی از کامپیوترها به عنوان پایگاههای داده استفاده میکردند؛ در ادامه و در دهه 90 میلادی آنها با استفاده از این تکنولوژی به ساخت صفحات وب میپرداختند که در نهایت در هزاره جدید، این مؤسسات در زمینه تکنولوژیهای دیجیتالی به سوی استفاده از برنامههای کاربردی موبایل روی آوردند.
ولی با این وجود، انقلاب دیجیتال همچنان در تراکنشهای مالی بینالمللی تغییراتی اساسی را ایجاد نکرده بود. به طوری که Western Union به عنوان یکی از قدرتهای حوزه مؤسسات اقتصادی، همچنان از ساختار قبلی خود استفاده میکرد. بانکها نیز از یک زیرساخت پیچیده برای انجام تراکنشهای سادهای مانند انتقال پول به خارج از کشور، استفاده میکردند.
در این راستا، اینفوگرافی زیر، توسط Richard Gendal Brown تهیه شده است که زیرساختها و واسطههایی که از دهه 70 میلادی برای بانکداری فرامرزی استفاده میشده را نشان میدهد.
این معماری، نتیجه بکارگیری پایگاه دادههای خصوصی بسیار ایمن در حوزه اقتصاد میباشد. دیجیتالسازی تنها بدین معناست که اطلاعات طبقهبندی شده را صرفاً میتوان به صورت سریعتری در پایگاه دادههای خصوصی ذخیرهسازی نمود.
به کارگیری بلاکچین در اقتصاد به مؤسسات مالی این امکان را میدهد که بتوانند لینکهای ارتباطی مستقیمی را بین همدیگر به وجود آورند و بدین ترتیب از شیوه بانکداری معمول (افتتاح حساب در بانکها) دوری نمایند. در این راستا، محصول اصلی R3 که “Corda” میباشد با هدف مقابله با بانکداری مبتنی ساخت حساب به وجود آمده است. Corda بر اساس کلمات کار میکند؛ بدین صورت که از “accord” (به صورت توافق) و “cord” (به صورت مستقیمترین خط بین دو نقطه در یک دایره) استفاده میشود.
در ساختار Corda، یک دایره از بانکهایی که از یک دفترمرکزی مشترک برای انجام تراکنشها، توافقها و داکیومنتهای مهم استفاده میکنند، به وجود آمده است.
Brown قبلاً بر روی محصولات بلاکچین شرکت IBM کار میکرد؛ اما از آن زمان به بعد برای کار در R3CEV منتقل شده است.
مؤسسات مالی رقیب، بدون آن که هیچ گونه نیازی به استفاده از پایگاه داده مرکزی و یا یک سیستم مدیریت داشته باشند، میتوانند از این پایگاه داده مشترک برای پیگیری اجرا، نقل و انتقال بانکی و تسویه تراکنشها استفاده کنند. به عبارت دیگر بانکها بسیار متفاوت با روشهای قبلی مورد استفاده، قادر خواهند بود تا روابطی بین یکدیگر ایجاد کرده و بستر ارتباطی را ایمن نمایند.
توضیح بالا، بدان معناست که میتوان از هر دوی توافقات بانکداری مبتنی بر حساب بانکی و RTGS صرف نظر نمود.
از این پس، این امکان وجود دارد تا تراکنشهای بین دو فرد به صورت مستقیم و بر پایه ساختار همتا به همتا انجام شوند. در این راستا، برای حل کردن بسیاری از این مشکلات، ریپل به عنوان یک بلاکچین مجوز داده شده، ساخته شده است.
دارائیهای دیجیتال به عنوان یک کلاس
بیتکوین موردی بیهمتا را به وجود آورده است: دارائی دیجیتال
قبل از پیدایش بیتکوین، عبارت “دیجیتال” مترادف با مفهوم عدم وجود نبود. به طوری که هر چیز دیجیتالی با استفاده از کلیک یک دکمه، قابل کپی کردن بود. در این راستا برای درک بهتر موضوع، کافی است که به حوزه موسیقی و فروش آلبومها توجه نمایید.
ولی در مقابل، بیتکوین موفق به انجام کار جدید شد: بیتکوین کد دیجیتالی را به وجود آورد که غیر قابل کپی کردن بود.
از این رو از زمانی که برای اولین بار بیتها و بایتها به وجود آمدند، امکان مالکیت چیزی دیجیتال به وجود آمده که قابل کپی کردن نمیباشد. این تحول باعث ارزشمندتر شدن کد دیجیتالی شد. در حال حاضر، ارزش بیتکوین مبتنی بر توانایی بلاکچین، برای جلوگیری از مصرف دوباره دارائی دیجیتال و نیز عدم تولید کوینهای جعلی میباشد.
با در نظر گرفتن این موضوع؛ توسعهدهندگان بیتکوین برای اولین بار، کوینهایی رنگی را با عملکردی مشابه با سهام یک شرکت به وجود آوردند. رنگ کوین، اطلاعاتی را در مورد این که کلیدهای خصوصی رمزنگاری شده چه حق مالکیتهایی را فراهم میکنند، نشان میدهد.
شرکت “Overstock” که به عنوان غول خردهفروشی آنلاین به شمار میرود؛ بعد از کسب مجوز از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، اعلام کرد که از این پس سهام عمومی شرکت را بر روی پلتفرم بلاکچین tØ مدیریت خواهد کرد. از آن زمان به بعد همچنین شاهد پیدایش عرضههای اولیه کوین و نیز appcoin ها (رمزارزی محلی، برنامهای که برای تأمین بودجه پروژهها از آنها استفاده میشود.)
این مثالها، تنها بخشی از داستان مربوط به بلاکچینها در زمینه دارائیهای دیجیتال میباشند. بلاکچینها هم میتوانند به صورت دارائی باشند و هم این که میتوان از آنها برای راهاندازی خود بازار استفاده کرد.
اساساً، این تلاشها با دارائیهای دیجیتال به عنوان یک ابزار حامل، در یک کاربرد گسترده و ماهرانه رفتار میکنند.
دولت و بازارها
به کارگیری بلاکچین در اقتصاد کاربردی بیشتر از ذخیره تراکنشها دارد. به عنوان مثال، Nasdaq از جمله اولین مواردی بود که با بکارگیری بلاکچین در اقتصاد به ساخت پلتفرمی پرداخت که امکان عرضه و معامله سهام را برای شرکتهای خصوصی فراهم مینمود.
توسعهدهندگان دیگر نیز از قابلیتهای این تکنولوژی برای کدنویسی ابزار اقتصادی میپردازند که در راستای انجام اقدامات شرکتی و منطق تجاری مورد استفاده قرار میگیرند.
در سال 2016، پروژه بلاکچینی با نام DAO به وجود آمد که این پروژه بر روی بلاکچین اتریوم با هدف تقلید از بازار سرمایهگذاری راهاندازی شده بود. بدین صورت که در این ساختار، درصد کمک و حمایت شما در صندوق، میزان حق رأیدهی شما را در تعیین چگونگی مصرف کل دارائی صندوق مشخص میکرد.
ارائه گزارش و تنظیم مقررات
با به بکارگیری بلاکچین در اقتصاد قادر هستند تا یک سیستم تماماً شفاف و قابل دسترسی از رکوردها را برای قانونگذاران عرضه نمایند. همچنین میتوان آنها را برای تصدیق درستی تراکنشهای مطابق با گزارشهای تنظیم شده، برنامه ریزی کرد.
به عنوان مثال، بانکها وظیفه دارند تا گزارشهایی را برای آژانسهایی مانند FinCEN ارائه نمایند. به طوری که بعد از هر بار تصدیق درستی یک تراکنش 10 هزار دلاری، بانکها باید اطلاعات مربوط به آن را به FinCEN گزارش نمایند. در نظر داشته باشید که نهاد FinCEN نیز این اطلاعات را برای استفاده به عنوان یک پایگاه داده مقابله با پولشویی ذخیره میکند.
نقل و انتقال و توافق
در تجارت جهانی صورت گرفته از طریق کاغذ، مدت زمانی که برای یک نقل و انتقال بانکی و انجام توافق در یک تراکنش صرف میشود؛ به صورت T+3 (در این جا T، به معنای انجام معامله میباشد) نشان داده میشود. یعنی تراکنش و نقل و انقال بانکی، 3 روز بعد از انجام معامله انجام میشود.
این در حالی است که با بکارگیری بلاکچین در اقتصاد، کل مدت زمان اجرا، نقل و انتقال و توافق، در همان زمان انجام معامله خلاصه میشود. در این ساختار که معامله از طریق یک دارائی دیجیتال انجام میشود برای جلوگیری از تأخیر در عملیات و نیز کاهش ریسکهای ناشی از طرف مقابل، میتوان از کلیدهای رمزنگاری و حق مالکیت دیجیتالی استفاده نمود.
حسابداری و حسابرسی
در حالی که بسیاری از پایگاه دادهها، تنها نمایشی از تصویر یک لحظه از اطلاعات ذخیره شده در آن هستند؛ پایگاه دادههای بلاکچین از تاریخچه تراکنشهای خود به وجود آمدهاند. بلاکچین، پایگاه دادهایِ متنی است که به صورت تاریخچهای از خود و نیز سیستم خود موجودی از رکوردها میباشد.
در نظر داشته باشید که پیامدهای مربوط به حسابداری و حسابرسی بسیار عمیق و گسترده میباشند.
دیدگاه خود را ثبت کنید