از تفاوت کوین و توکن چه می‌دانید؟

آیا تفاوتی میان توکن، کوین، ارز دیجیتال و ارز مجازی وجود دارد؟

به طور خلاصه، بله. تفاوت‌هایی اعم از بزرگ و کوچک میان توکن، کوین، ارزدیجیتال و ارز مجازی وجود دارد. برای مثال، وقتی صرافی JPMorgan Chase جی پی ام کوینِ (JPM Coin) خودش را ارائه داد، آن را به‌عنوان «کوین دیجیتال» معرفی کرد. این در حالی است که لیبرای فیسبوک به‌عنوان یک «رمزارز» منسجم معرفی شد. همین امر می‌تواند یکی از دلایلی باشد که چرا قانون‌گذاران سراسر جهان پیرامون این رمزارز بسیار نگران شده‌اند.

با این اوصاف، در حالی که JPM Coin و لیبرا از لحاظ طراحی متفاوت هستند، اما در هر دو مورد، صاحب‌نظرانِ مبحث تمرکززدایی آن دو را به ‌عنوان «رمزارز» نپذیرفته بلکه به‌ عنوان «پول دیجیتال» یا «ارز دیجیتال» پذیرفته‌اند و اساسا به این دلیل است که هر دو توسط شرکت‌ها اداره می‌شوند و از این رو متمرکز هستند. متاسفانه این موضوع چندان ساده نیست: در حالی که ایدۀ اصلی رمزارزها تمرکززدایی است، برخی از آن‌ها تا حدی متمرکز هستند.

خرید ارز دیجیتال با ۱۰ هزار تومان!

تو صرافی ارزپلاس میتونی فقط با ۱۰ هزار تومان و با کارمزد صفر، بیش از ۶۰۰ ارز دیجیتال رو بخری!

شروع

بنابراین، رمزارز یک ارز دیجیتال یا مجازی است (ظرافت معنایی این دو بعدا در همین مقاله بحث خواهد شد) که توسط رمزنگاری مستحکمی ساخته شده اند که آن را بسیار ایمن و تغییرناپذیر می‌کند. اکثر رمزارزها بر فناوری بلاک چین بنا نهاده شده‌اند. بلاک چین یک دفترکل توزیع شده است که توسط شبکه‌ای غیرمتمرکز از کامپیوترها تشکیل می‌شود. با این حال، از لحاظ فنی وجود رمزارزهای مستقل از بلاک چین نیز ممکن است. به‌عنوان نمونه، Digicash که یکی از ابتدایی‌ترین شیوه‌های پرداخت الکترونیکی رمزنگاری‌شده در اوایل دهه 90 میلادی است، دارای بلاک چین نبود.

امر از این هم پیچیده‌تر است. حتی در میان همین رمزارزهای (برپایۀ بلاک چین) مرسوم نیز زیرشاخه‌هایی وجود دارند. مثلا نئو (NEO) یک کوین است، در حالی که باینانس کوین (BNB) یک توکن است. همان طور که متوجه شده‌اید، سردرگمی‌های زیادی در دنیای کریپتو پیرامون این اصطلاحات وجود دارد، که این مقاله بر آن است به روشن‌سازی آن‌ها بپردازد.

کوین چیست؟

کوین‌های دیجیتالی هستند که بومی بلاک چین خودشان اند.

بیت کوین (BTC)، مونرو (XMR) و اتریوم (ETH) نمونه‌هایی از «کوین»‌های رمزارزی شده هستند. اما نقطه اشتراک این‌ها چیست؟ همۀ این‌ها در دفترکل مستقل خودشان وجود دارند: بیت کوین بر روی نسخۀ اولیه بلاک چین بیت کوین اجرا می‌شود، اتریوم از طریق بلاک چین اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد، مونرو بر روی بلاک چین مونرو موجود است و… . همۀ این‌ها قابلیت ارسال، دریافت و استخراج را دارند.

همان طور که از اسمشان پیداست، کوین‌ها قابلیت‌هایی مشابه پول دارند: قابل تعویض، قابل تقسیم و قابل حمل هستند و عرضۀ آن‌ها محدود است. پس به طور معمول، کوینِ رمزارزی به‌عنوان پول نقد استفاده می‌شود: برای پرداخت بهای کالاها (اگر چه مقبولیت آن‌ها برای خرده‌فروشی تا کنون کم بوده است). با این حال، استثناهایی نیز وجود دارند: با وجود اینکه اتریوم تمام مشخصه‌های یک کوین را دارد، فراتر از قوانین «پول»ِ خودش عمل می‌کند. به این دلیل که در بلاک چین اتریوم و برای تسهیل تراکنش‌ها استفاده می‌شود.

دیگر اصطلاح، اصطلاح «آلت کوین» است. این عنوان را از آن جا قرارداده‌اند که چون جایگزینی برای بیت کوین(رمزارز اولیه) عمل می‌کنند. بسیاری از آلت کوین‌ها فورک و انشعابات بیت کوین هستند و با استفاده از پروتکل متن باز بیت کوین توسعه یافته‌اند – مثل لایت کوین (LTC) و دوج کوین (DOGE) – اما اتریوم و مونرو نیز با اینکه به کلی بر روی یک بلاک چین جدید ساخته شده‌اند، به‌عنوان آلت کوین شناخته می‌شوند. بنابراین، هنگام تعریف یک آلت کوین باید این سوال را پاسخ داد: آیا آلت کوین یک کوین رمزارزی است که بلاک چین مخصوص خودش (غیر از بیت کوین) را دارد؟ اگر جواب مثبت باشد، در این صورت یک آلت کوین است.

پس توکن چیست؟

دارایی‌های دیجیتالی که می‌توانند داخل اکوسیستم یک پروژه به خصوصی استفاده شوند.

اصلی ترین تفاوت کوین و توکن در این است که توکن نیازمند بستر بلاک چین دیگری برای اجرا است. اتریوم، غالبا به خاطر قابلیت قرارداد هوشمند خود، یکی از رایج‌ترین بسترها برای ساخت توکن است. توکن‌های ساخته شده در بلاک چینِ اتریوم معمولا به‌عنوان ERC-20 tokens شناخته می‌شوند؛ مثلا مشهورترین استیبل کوین این صنعت یعنی تتر (USDT) اینگونه است. البته بسترهای دیگری نیز برای توکن وجود دارند، مثل نئو یا ویز (Waves).

با وجود اینکه از توکن‌ها به‌عنوان وسیلۀ پرداخت می‌توان استفاده کرد (به اصطلاح «ارز توکن»)، اما هدف آن‌ها در مقایسه با کوین‌ها متفاوت است.

بسیاری از توکن‌ها به این منظور ساخته شده‌اند که در برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و شبکۀ آن‌ها مورد استفاده قرار بگیرند. اصطلاحا به این‌ها توکن‌های ابزاری «utility tokens» می‌گویند. هدف اصلی این است که به دارندۀ توکن‌ها دسترسی به عملکرد پروژه مربوطه را بدهند؛ مثل بیسیک اتنشن توکن (BAT). BAT، یک توکن ERC-20 است. (یعنی بستر بلاک چین آن، اتریوم است) و برای ارتقای تبلیغات دیجیتالی ساخته شده است. تبلیغ کنندگان به وسیلۀ توکن‌های BAT، تبلیغات را می‌خرند و سپس این توکن بین ناشران و کاربران اینترنتی، به ترتیب به‌عنوان جایگزینی برای میزبانی تبلیغات و جایگزینی برای مشاهدۀ آن‌ها توزیع می‌شود.

در ادامه توکن های بهادار «security tokens» وجود دارند که نمایانگر سرمایه‌گذاری شخصی در یک پروژه است. اگرچه ارزش خود را از استارتاپی که حامی پروژه است می‌گیرند، اما به دارندۀ توکن مالکیت حقیقی آن استارتاپ را نمی‌دهند. مردم این نوع توکن‌ها را فقط با احتمال افزایش قیمت آن در آینده خریداری می‌کنند؛ رونق تمامِ عرضه اولیه کوین‌ها (ICO) به همین دلیل است. اما متاسفانه مردم درحالی توکن‌های بهادار می‌خریند که به شکل توکن های ابزاری درآمده بودند. معمولا توکن‌های بهادار تحت نظارت‌های موشکافانه قرار دارند و سیاست‌های فراگیرِ «مشتری خود را بشناس (KYC)» را در جایی غیر از بازار عرضه اولیۀ کوین اعمال می‌کنند.

فرق ارز مجازی و ارز دیجیتال چیست؟ این دو کلمه هم معنا هستند؟

خیر؛ یکی از عبارات انتزاعی‌تر و دیگری محسوس‌تر است.

این موضوع، از موضوع تفاوت کوین و توکن آسان‌تر است. «ارز دیجیتال» یک عبارت کلی است که برای توصیف هر نوع پول الکترونیکی استفاده می‌شود. چه ارز مجازی باشد و چه رمزارز (این دو عبارت نیز با هم تفاوت‌هایی دارند). مفهوم ارز دیجیتال ابتدا در سال 1983 یک مقاله تحقیقاتی توسط دیوید چام (David Chaum) ارائه شد، که بعدا آن را در قالب Digicash پیاده سازی کرد.

خصیصۀ معین‌کننده ارز دیجیتال این است که تنها به شکل دیجیتالی یا الکترونیکی وجود دارند و بر خلاف اسکناس دلار یا سکۀ واقعی، نامحسوس هستند. این‌ها تنها می‌توانند از طریق والت‌های الکترونیکی یا شبکه‌های متصل به مالکیت در آمده و خرج شوند. به طور معمول هیچ واسطه‌ای (هیچ بانکی) در کار نیست، و به همین دلیل است که تراکنش‌ها آنی است و کارمزدهای بسیاری کمی اعمال می‌شود. خبر خوب: ارز دیجیتال و پول دیجیتال یکی است.

بنابراین، کوین، توکن و ارز مجازی همگی ارز دیجیتال هستند.

ارز مجازی یک موجودیت متفاوت است، اگر چه از لحاظ تعریف، دیجیتال است. از آنجایی که در ابتدا بانک مرکزی اروپا این اصطلاح را در سال 2012 تعریف کرد، ارز مجازی یک «پول دیجیتالی که در یک محیط کنترل نشده قرار دارد، توسط توسعه دهندگانش منتشر و مدیریت می‌شود و به‌عنوان یک شیوۀ پرداخت در میان اعضای یک جامعۀ مجازی خاصی استفاده می‌شود.» است. نمونه بارز ارزهای مجازی که بر مبنای رمزنگاری نیستند، پول‌هایی است که در بازی‌های ویدیوئی تلفیق شده‌اند، مثل توکن‌‌های World of Warcraft، کارت‌های نقدی GTA Online و یا امتیازهای FIFA که یکی از بازی‌های معتبر شرکت بازی سازی EA Sports است. این‌ها معمولا در فضای بازی مربوطه قرار دارند و برای قفل‌گشایی پاداش‌هایی چون آیتم‌ها یا انیمیشن‌ها استفاده می‌شوند.

بنابراین، برخلاف پول‌های عادی یا حتی ارزهای دیجیتال خاص، ارزهای مجازی نمی‌توانند توسط یک بانک مرکزی یا مرجع نظارتیِ بانکی دیگر منتشر شود، و همین امر نشانگر عدم ثباتی است که این ارزها در معرض آن قرار دارند. از این رو، رمزارزها به کلی جدا از ارزهای مجازی هستند و حداقل مطابق با کتاب AP Stylebook نباید با یکدیگر اشتباه شوند، در حالی که هر دو در گروه بزرگ «ارزهای دیجیتال» قرار دارند.

آیا این تعاریف جهان شمول است؟

خیر، چرا که این فضا به طور مستمر در حال تحول و تکامل است.

رمزارزها، همانطور که می‌دانیم، تنها ده سال است که وجود دارند، و این در حالی است که اکثر سازمان‌های دولتی تنها سه تا پنج سال است که به آن‌ها توجه می‌کنند، و این از وقتی است که محبوبیت بیت کوین به طور قابل ملاحظه‌ای به همراه ارزش آن افزایش پیدا کرد. نکتۀ قابل توجه این است که لیبرای فیسبوک تحریکات دیگری را در میان ناظران مالی ایجاد کرده است: برخی کشورها در حال ایجاد کارگروه‌هایی هستند تا بررسی کنند لیبرا چیست و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد.

بنابراین، تعریف رمزارزها، در بین، یا حتی در داخل حوزه‌های قضایی متفاوت است: تنها در ایالات متحده، پنج سازمان قانون‌گذاری مختلف، بر مبنای قلمروی خود، پنج تعریف مختلف برای رمزارزها ارائه داده‌اند. بدین ترتیب، IRS رمزارز و دیگر ارزهای مجازی را دارایی تلقی می‌کند. کمیسیون بورس و اوراق بهادار می‌پندارد که این‌ها نشانگر اوراق بهادار هستند. این در حالی است که شبکۀ اجرای جرایم مالی بر این باور است که رمزارز همان پول است. علاوه بر این، بستر نظارتی رمزارزهای ژاپن رمزارز را به‌عنوان «ارزش دارایی» تعریف می‌کند، و رئیس بانک مرکزی روسیه سابقا بیت کوین را «جانشین ارز» نامید.

علاوه بر این، با توجه به اینکه این فضا با سرعت شگرفی در حال تکامل است و اینکه غالبا قانون‌گذاران از این قافله عقب مانده‌اند، منصفانه است که فرض کنیم در آینده عبارات جدیدی برای ارزهای دیجیتال ظهور خواهند کرد و همین امر باعث می‌شود به روز بودن نسبت به عبارات و اصطلاحات رایج اهمیت پیدا کند.