چرا پروژه رمزارز فیسبوک ناکام ماند؟

در 31 ژانویه، مجموعه متا (فیس‌بوک سابق) اعلام کرد که از ادامه دادن پروژه دیم (Diem) صرف نظر کرده است. این پروژه که پیش‌تر با نام لیبرا (Libra) شناخته می‌شد مربوط به طراحی یک استیبل کوین بود. حالا شرکت سرمایه‌گذاری سیلورگیت مالکیت مادی و معنوی این پروژه را بر عهده دارند. این پروژه قرار بود جایگزینی برای پول فیات باشد اما خیلی زود به پایان راه خود رسید.

وایت پیپر

در ژوئن 2019، فیس‌بوک وایت پیپر استیبل کوین جهانی خود را با نام Libra منتشر کرد. این رمزارز با سبدی از سپرده‌های بانکی و اوراق بهادار دولتی کوتاه‌مدت پشتیبانی می‌شد.

از همان ابتدا، لیبرا یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز به نظر نمی‌رسید. فیس‌بوک نقش رهبری و نظارتی روی فرایندهای این استیبل کوین داشت. واضح بود که این رمزارز برتری فنی و قابلیت‌های بیشتری نسبت به سایر استیبل کوین‌ها ندارد و تنها نقطه قوتش، حجم بالای کاربران فیس‌بوک است.

انتقادات اولیه

پس از انتشار وایت پیپر لیبرا، انتقادهای زیادی نسبت به این استیبل کوین مطرح شد. تعداد محدودی از فعالان حوزه کریپتو نیز اقدام فیس‌بوک برای حضور در بازار ارزهای دیجیتال را ستایش کردند اما مشخص بود که لیبرا از نظر ساختاری دارای معایب زیادی است.

سیاسی‌ها بر علیه لیبرا

مجلس سنای آمریکا جلسه‌ای برگزار کرد و در آن گسترش استفاده از استیبل کوین فیس‌بوک به شدت محکوم شد. در این جلسه مدیران فیس‌بوک نیز حضور داشتند و به سختی به خاطر اقداماتشان مورد انتقاد قرار گرفتند. دونالد ترامپ، رییس جمهور وقت آمریکا، به فیس‌بوک هشدار داد باید در چارچوب قوانین مدونی عمل کند.

وزیر دارایی فرانسه هم اعلام کرد که این کشور فعالیت‌های فیس‌بوک را به رسمیت نمی‌شناسد. او معتقد بود این اقدامات حاکمیت پولی کشورها را به خطر می‌اندازد.

تغییر نام تجاری

فیس‌بوک تلاش کرد تا با تغییر نام و به‌روزرسانی وایت پیپر، فشارهای سیاسی را کاهش دهد. گرچه فیس‌بوک برخی از جاه‌طلبی‌هایش را در پروژه جدید کاهش داده بود اما موضع دولت‌های اروپایی و آمریکا تغییر نکرد. در دسامبر ۲۰۲۰ نام Diem برای پرژوه جدید انتخاب شد. در این پروژه‌ها تغییراتی در پشتوانه‌های استیبل کوین فیس‌بوک ایجاد شده بود اما در نهایت صدراعظم فدرال فعلی (وزیر دارایی وقت) دیم را گرگی در لباس میش نامید.

عقب نشینی های بیشتر

در سال 2021 سازمان نظارت بر بازار مالی سوییس از اعطای مجوزهای لازم به فیس‌بوک جهت توسعه استیبل کوین خودداری کرد. همچنین اعلام شد در صورت نیاز استفاده از این رمزارز ممنوع خواهد شد. رئیس کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرد تغییر نام دردی را دوا نکرده است و همچنان نگرانی‌هایی پیرامون امنیت ملی، حکمرانی ارزی و حریم خصوصی وجود دارد.

آیا پرژوه دیم هم به راه خود رسید؟

به نظر می‌رسد خروج فیس‌بوک از پروژه را باید به عنوان پایانی برای استیبل کوین دیم دانست. اشتباهات فیس‌بوک در تعیین اهداف اولیه و عدم همکاری با سازمان‌های قانونی سبب شد تا این پروژه خیلی زود شکست بخورد.

اتفاقات این پروژه نشان داد برای ایجاد ارزی جهانی باید با سازمان‌های قانونی مذاکرده کرد. یکی از اشتباهات فیس‌بوک استفاده از رسانه‌ها برای پیشبرد اهداف و اعلام مواضع بود. حالا می‌توان دریافت راه‌اندازی یک اقتصاد جهانی بدون همکاری نهادهای بین‌المللی غیرممکن خواهد بود.