خودتنظیم‌گری چیست؟ چرا انجمن بلاکچین نگران است؟
فهرست مطالب
در روزهای اخیر خبر تنظیم سند «پیش‌نویس طرح ساماندهی و توسعه رمزدارایی‌ها» توسط کمیسیون اقتصادی مجلس، بسیار جنجالی شده است. این کمیسیون سند مذکور را برای بررسی و اظهار نظر در اختیار نهادها و ارگان‌های مختلفی قرار داده است.
انجمن بلاکچین ایران اما در بیانیه‌ای از تنظیم این سند بدون ملاحظات کارشناسی و تخصصی انتقاد کرده و خواستار اعمال اصلاحات اساسی در آن شده است. ایراد اصلی که انجمن بلاکچین به این سند وارد کرده است، موضوع لزوم خودتنظیم‌گری در قوانین حوزه رمزارزها است. بنابراین لازم است ابتدا خودتنظیم‌گری را تعریف و سپس بررسی کنیم که این مفهوم چه کمکی به صنعت رمزارز در کشور خواهد کرد؟
تنظیم‌گری چیست؟
تنظیم‌گری اصطلاحاً به معنی قانونگذاری است. حوزه رمزارز در ایران سال‌ها است که منتظر قانونمند شدن به صورت رسمی است.
خودتنظیم‌گری چیست؟
خودتنظیم‌گری در مقابل تنظیم‌گری دولتی قرار دارد. در واقع خودتنظیم‌گری یا خودتنظیمی یعنی تنظیم و اجرای قوانین در یک صنعت توسط فعالان همان صنعت. به عنوان مثال در صنعت نان، مرکزی به نام اتحادیه نانوایان وجود دارد که متشکل از فروشندگان نان است. وظیفه اصلی این اتحادیه، صدور مجوز و نظارت بر فعالیت و قیمت عرضه‌کنندگان نان است. بنابراین با تعریفی ساده، اتحادیه نانوایان، مسئول قوانین عملیاتی در صنعت نان کشور است. یعنی به جای اینکه وزارت جهاد کشاورزی یا وزارت صمت متولی قانونگذاری و نظارت بر حوزه نان باشد، اتحادیه نانوایان این وظیفه را به عهده گرفته است. البته اینکه تا چه مقدار نقش این اتحادیه به رسمیت شناخته می‌شود و دست او تا چه مقدار باز است، موضوع دیگری است!
مزیت خودتنظیم‌گری چیست؟
مزیت اصلی خودتنظیم‌گری این است که صنعت مربوطه در برابر تغییرات اقتصادی، سیاسی و عملیاتی بسیار چابک عمل می‌کند و منافع بازار (شامل عرضه‌کننده و دریافت‌کننده) را در اولویت قرار می‌دهد. لازم به ذکر است که این سازوکار (الزاماً و منطقاً) همچنان مطیع خط قرمزها و قوانین بالادستی و دولتی است.
خودتنظیم‌گری در ارز دیجیتال چیست؟
با توجه به جدید بودن حوزه رمزارز، شفافیت سیستم‌ها و حمایت از مشتری، مهم‌ترین ارکان صنعت ارز دیجیتال به شمار می آیند. سازوکار خودتنظیمی تلاشی برای محقق کردن این اهداف در بازار جدید و توانمند ارز دیجیتال است.
برای مثال انجمن صنعت رمزارز و بلاکچین روسیه (Russian Association of Cryptoindustry and Blockchain)، انجمن رمزارز بریتانیا (CryptoUK) و انجمن بلاک چین و رمزارز در ایالات متحده آمریکا (American Blockchain and Cryptocurrency Association)، از مهم‌ترین نمونه‌ها در خودتنظیمی در صنعت ارز دیجیتال هستند. این سازمان‌ها برای ایجاد و ترویج بهترین شیوه‌ها و همچنین تنظیم دستورالعمل‌های رفتاری برای فعالان ارز دیجیتال، اعم از شرکت‌های خدمات‌دهنده و کاربران آنها تلاش می‌کنند.
تهدیدات قانونگذاری دولتی در ارز دیجیتال
براساس بیانیه‌ای که انجمن بلاکچین منتشر کرده است، دو نگرانی اصلی در سند «پیش‌نویس طرح ساماندهی و توسعه رمزدارایی‌ها» وجود دارد:
۱- ورود مجموعه‌های رانتی به صنعت ارز دیجیتال ایران
با توجه به غیرشفاف بودن سازوکار صدور مجوز و فعالیت کسب‌وکارها در پیش‌نویس مربوطه، احتمال ورود و برتری غیررقباتی اشخاص حقیقی و حقوقی نالایق قابل تصور است.
۲- تحریم عمیق صنعت رمزارز ایران توسط ایالات متحده آمریکا
چنانچه کسب‌وکارها به طور دستوری و رسمی توسط ارگان‌های حاکمیتی سازمان‌دهی شوند، به احتمال زیاد همگی آنها صریحاً در لیست تحریم‌های آمریکا قرار خواهند گرفت. در این صورت، به غیر از خطر تحریم شدن پلتفرم‌های تبادل و استخرهای استخراج، دارایی‌های کاربران ایرانی نیز در خطر مسدودی کامل قرار می گیرند.
راهکار چیست؟
با توجه به بلاتکلیفی طولانی‌مدت صنعت رمزارز در ایران و همچنین بیانیه اخیر انجمن بلاکچین ایران، به نظر می‌رسد تنها راهکار موجود این است که صرفاً تعاریف و خط قرمزها توسط ارگان‌های حاکمیتی وضع شوند و سایر قوانین از جمله روال صدور مجوز و فعالیت کسب‌وکارها و همچنین تأمین منافع کابران، به سازمان‌های تخصصی از جمله انجمن بلاکچین، انجمن فین تک و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای واگذار شود. در این صورت هم می‌توان تا حد زیادی به مدیریت تحریم پراخت و همچنین دولت از بسیاری خطرات احتمالی از جمله نوسانات قیمت در بازار ارز دیجیتال، پروژه‌های کلاهبرداری و … مبرا خواهد بود.
باید منتظر باشیم تا تصمیم کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره نهایی شود. فعلاً مشخص نیست این تصمیم چه زمانی اتخاذ و اعلام خواهد شد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
احسنت به رمزارز نیوز