
حتی در روزهایی که بازار سهام ایالات متحده یکی از بزرگترین ریزشهای تاریخ خود را تجربه کرد، بازار رمزارزها تقریباً بدون نوسان باقی ماند و برخلاف تصور بسیاری، با افت قابلتوجهی مواجه نشد.
ماجرا از جایی شروع شد که دونالد ترامپ در اظهارنظری رسمی اعلام کرد در صورت بازگشت به قدرت، سیاستهای تجاری تهاجمیتری را در پیش خواهد گرفت. او برنامههایی برای اعمال تعرفههای سنگین بر واردات کالا از کشورهای مختلف، بهویژه چین، ژاپن و اتحادیه اروپا ارائه کرد. طبق این برنامه، تمام کالاهای وارداتی مشمول تعرفهای ۱۰ درصدی خواهند شد، در حالی که واردات از چین و تایوان به ترتیب شامل تعرفههایی ۳۴ و ۳۲ درصدی میشوند.
این خبر بهسرعت فضای بازارهای سنتی را تحت تأثیر قرار داد. در همان روز اعلام تعرفهها، در مجموع، بیش از ۳.۴ تریلیون دلار از ارزش بازار سهام آمریکا تنها در عرض چند ساعت از بین رفت. تحلیلگران این اتفاق را با بحرانهای اقتصادی سالهای گذشته مقایسه کردند و برخی حتی از احتمال ورود اقتصاد جهانی به دورهای از رکود سخن گفتند.
اما در این میان، بازار رمزارزها رفتاری کاملاً متفاوت از خود نشان داد. بیتکوین نهتنها ریزش نکرد، بلکه در بازهای کوتاه به سمت محدودههای بالاتر نیز حرکت کرد. این اتفاق سؤال مهمی را به وجود آورد: چرا بازار کریپتو نریخت، آن هم در شرایطی که بازار سهام سقوط تاریخی را تجربه کرد؟
برخلاف شرکتهای حاضر در بازار سهام که عموماً وابسته به زنجیره تأمین جهانی، تولید فیزیکی و فروش در بازارهای بینالمللی هستند، بازار رمزارزها ذاتاً غیرمتمرکز و دیجیتال است. بیتکوین نیازی به واردات کالا، نیروی کار یا تولید در چین ندارد. همین استقلال ساختاری باعث میشود در برابر تنشهای ژئوپلتیک و تجاری، آسیبپذیری بسیار کمتری داشته باشد.
با بروز بحران در بازار سهام، بسیاری از سرمایهگذاران نهادی و خردهفروشان به دنبال داراییهایی امن برای حفظ ارزش سرمایه خود میگردند. در گذشته این نقش را طلا بازی میکرد، اما در سالهای اخیر بیتکوین نیز بهعنوان یک دارایی مقاوم در برابر تورم و بحران وارد ذهن و سبد سرمایهگذاران شده است. در روزهایی که شاخصها سقوط میکردند، ورودی سرمایه به صندوقهای قابلمعامله بیتکوین (ETF) افزایش پیدا کرد؛ بهویژه ETF شرکت BlackRock که در آن روزها بیش از ۴۰۰ میلیون دلار جذب سرمایه داشت.
فضای اقتصادی کلان جهانی، بهویژه با احتمال وقوع رکود در ایالات متحده، باعث شده سرمایهگذاران به دنبال داراییهایی باشند که تحت کنترل مستقیم دولتها و بانکهای مرکزی نیستند. بیتکوین دقیقاً همین ویژگی را دارد. عرضه محدود، عدم وابستگی به بانک مرکزی و شفافیت کامل در شبکه، از بیتکوین یک گزینه جذاب در دورههای بیثباتی اقتصادی ساخته است.
در پایان باید گفت بازار رمزارزها در بحران اخیر توانست جایگاه خود را بهعنوان یک بازیگر مستقل و مقاوم تثبیت کند. اگرچه نوسانات ذاتی این بازار همچنان بالا باقی مانده، اما رفتار آن در مواجهه با ریزش بازار سهام، نشاندهنده بلوغ نسبی و ورود سرمایهگذاران با دیدگاه بلندمدت است. به نظر میرسد بیتکوین بیش از هر زمان دیگری در حال تبدیلشدن به دارایی قرن بیستویکم است؛ جایی که اعتماد جای خود را به شفافیت، کنترل متمرکز جای خود را به کد، و طلا جای خود را به بیتکوین میدهد.